پیر شالیار،مراسمی جذاب برای گردشگران خارجی

پیر شالیار،مراسمی جذاب برای گردشگران خارجی

پیر شالیار از مراسم‌های ویژه در منطقه هورامان کردستان، است که در هرساله در نیمه اردیبهشت ماه و نیمه بهمن ماه در روستای اورامان‌تخت (هورامان) کردستان برگزار می‌شود.
این مراسم که به آن عروسی پیرشالیار نیز می‌گویند، آیینی چندهزارساله است.

در افسانه‌های مردم منطقه اورامانات پیری اسطوره ای به نام «پیر شالیار» هست که می‌گویند صاحب کرامات بوده و مردی دانا وآگاه با طبعی روان بوده است. از جمله این کرامات عجیبی که درباره او روایت می‌کنند ماجرای شفا یافتن «شاه بهار خاتون» دختر شاه بخارا است که «پیر شالیار» او را شفا می‌دهد. ماجرا از این قرار بوده است که «شاه بهار خاتون» کر و لال است و تمام طبیبان از مداوای او عاجز می‌مانند تا اینکه آوازه «پیر شالیار اورامی» به بخارا می‌رسد. پادشاه بخارا هم شرط کرده است که هر کسی دخترش را شفا دهد او را به عقد وی درمی آورد؛ بالاخره عموی پادشاه با عده ای از اطرافیان پادشاه به سمت اورامان به راه می‌افتند تا دختر را به نزد «پیر شالیار» ببرند. وقتی که نزدیک روستای «اورامان تخت» می‌رسند گوش‌های دختر به طوری آنی شنوا می‌گردند و وقتی هم به نزدیکی‌های خانه «پیر شالیار» می‌رسند صدای نعره دیوی توجه آنها را جلب می‌کند و سریع دیو از تنوره ای که هم اکنون اهالی به آن «تنوره دیوها» می‌گویند و نزدیک خانه «پیر شالیار» هست، بر زمین می‌افتد و کشته می‌شود، در این اثنا زبان «شاه بهار خاتون» هم باز می‌شود و شروع به صحبت کردن می‌کند. پادشاه دخترش را به عقد وی در می‌آورد و مردم جشن عروسی بزرگی برای پیرشالیار و بهار خاتون برپا میکنند که مراسمی که امروز برگزار می‌شود سالگرد همان روز است.
عروسی «پیر شالیار» در سه روز جشن گرفته می‌شود و شروع مراسم روز چهارشنبه است. آرامگاه پیر شالیار که از مریدان شیخ عبدالقادرگیلانی بوده است در انتهای جاده آسفالته اورامان قرار دارد. این مراسم شامل ذبح دام قربانی، دف زنی، خوردن آش مخصوص، و شب‌نشینی و تهلیل گفتن و دعا (ذکر)است.

بعد از ظهر مراسم، نزدیکی‌های ساعت ۲ الی ۳ مراسم شروع می‌شود. و نوجوانان و جوانان و پیران دست در دست هم زنجیره ای بزرگ تشکیل می‌دهند و با تسلسل جسم و درون اتحاد و همبستگی همیشگی خود را به نمایش می‌گذارند. در حین این رقص شادی (که به نوعی رقص عرفانی هم هست) عده ای دف می‌نوازند و عده ای قصیده هایی در مدح پیامبر و ... می‌خوانند و گروه بزرگ رقص هم لفظ جلاله الله را زمزمه می‌کنند. در این سه روزه مردم هورامان تخت تمام کارهای خود را تعطیل می‌کنند و فقط و فقط وقت خودشان را در این جشن باستانی صرف می‌کنند.
غذای مراسم (آش جو یا "هولوشینه تشی") همان غذایی است که ۹۵۰ سال پیش در مراسم پیر شالیار پخته شده است. بعد از خوردن غذا مردم به خانه‌های خود می‌روند و غذایی که اضافی است به خانه‌ها می‌برند تا سایر اعضای خانواده بعنوان تبرک از آن بخورند.
ایم مغ کتابی را به نام مارفه‌تو پیرشالیاری (‌معرفت پیرشهریار) به لجهه کردی اورامی به نظم در آورده است مشتمل بر امثال و حکم و پند و اندرز با ذکر نکاتی چند از آداب و رسوم آیین باستانی و تاکید و توصیه در جهت حفظ و نگهداری آن . نسخه این کتاب اکنون کمیاب است و فقط عبارات و ابیاتی از آن را برخی از مردم آن سامان در حفظ دارند و در مواردی به جای مثل به کار می‌برند.
برای رسیدن به این روستای زیبای کوهستانی، باید از جاده‌های پرپیچ و خم و از کنار رودخانه سیروانبگذرید تا به روستایی برسید که زبانزد خاص و عام است، روستایی با معماری پلکانی که به آن اورامان یا هورامان تخت می‌گویند.
پیر شالیار،مراسمی جذاب برای گردشگران خارجی
پیر شالیار،مراسمی جذاب برای گردشگران خارجی
پیر شالیار،مراسمی جذاب برای گردشگران خارجی
پیر شالیار،مراسمی جذاب برای گردشگران خارجی
پیر شالیار،مراسمی جذاب برای گردشگران خارجی

مطالب بیشتر
[username]

[username] [shamsidatetime]

[postbody]