باورهای بختیاری‌ها درباره زمستان

باورهای بختیاری‌ها درباره زمستان

چله گپه(چله بزرگ): اول دیماه تا 15 بهمن هر سال را چله گپه می‌نامند و به اصطلاح بختیاریها چله گپه را پسر بزرگ پیرزن می‌نامند که نام او آمدیل(amdil) است.
2. چله کوچیر(چله کوچک): از 11بهمن تا اول اسفند چله کوچیر نام دارد. این چله نام پسر کوچک پیر زن است که ممدیل (mamdil) نام دارد. وقتی چله گپه و چله کوچیره سپری شدند « دالو » (پیرزن) افسرده می‌شود و می‌گوید:
آمدیلم رهد(رفت) و ممدیلم رهد دل به کی کنم خش(خوش)/چُمُتِ (چوب آتشین)وَر دارم و عالم زنم تش(آتش)
3. چمت دالو( پیرزن): چله کوچک و چله بزرگ دو ماه اول زمستان هستند که وقتی به پایان می‌رسند دالو که خود زمستان است و با فرزندانش نتوانسته دنیا را یخبندان کند عصبانی می‌شود و چمت(chomot) (چوب آتشین) را بر میدارد ،اگر چمت را به آب انداخت باران می‌آید و اگر چمت را به خشکی انداخت باد و طوفان آید.
4. جاجیم دالو( قوس قزح): موقعی که رنگین کمان ظاهر می‌شود می‌گویند دالو(پیرزن) جاجیم خودرادارکرده است، یعنی مشغول بافتن جاجیم و یا خورجین و یا بافتنی‌های دیگر می‌شود. دالو یقین دارد که بارندگی کم شده است چون قوس و قزح رنگین کمان زیباست و جاجیم نیز از رنگ‌های متنوع و رنگارنگی بافته می‌شود. آنها را به هم تشبیه کرده اند.
5. قُنش (ghonesh): ذوب شدن تدریجی یخ‌ها و گرم شدن آب‌ها در پایان زمستان قنش می‌گویند. بختیاریها معتقدند که نوعی پرنده به صورت دسته جمعی در اواخر زمستان از مهاجرت بر می‌گردند و در آبها ادرار می‌کنند و آب‌ها گرم می‌شوند. این عمل را "قنش یا کنش "می گویند.
6.نفس دزده: پنج روز که از بهمن ماه هر سال بگذرد، نفس دزده ظاهر می‌شود یعنی زمین نفس می‌کشد و هوا اندکی رو به گرمی می‌رود.
7.نفس آشکار: پانزده روز که از بهمن ماه گذشت یعنی 45 روز از زمستان رفته گرمی هوا آشکار می‌شود که اصطلاحا به آن" نفس آشکار "می گویند.
8.شصت و شکست:اول اسفند ماه که شصت روزاززمستان سپری شده گرمای هوا محسوس می‌شود می‌گویند که گرما بر سرماپیروزشده است یعنی شصت شکست.
باورهای بختیاری‌ها درباره زمستان
باورهای بختیاری‌ها درباره زمستان

امید رجبی پور کشایه

امید رجبی پور کشایه ﺳﻪشنبه 14 اردیبهشت 95 - 14:25

👈به جمع محبوب‌ترین کانال گیلان بپیوندید 💯
👇
https://telegram.me/joinchat/CHybfDwUzHxqgXe8qEmYbQ

مطالب بیشتر
[username]

[username] [shamsidatetime]

[postbody]