مراسم چمچه گلین

مراسم چمچه گلین

بطور خلاصه میتوان رسم چمچه گلین را درخواست بارش باران از ایزد یکتا دانست، و این مراسم ریشه در رسوم ایران قدیم دارد که در آیین اسلام میتوان نماز باران را جایگزین چمچه گلین دانست.
چمچه گلین با هدف طلب باران در خشک سالی‌ها در نواحی مختلف اجرا می‌شده است و هنوز هم گاهی اجرا می‌شود. این مراسم با کار بچه‌هایی شروع می‌شود که یکی از آن‌ها «چمچه» یا قاشق بزرگ چوبی را در دست دارد. بچه‌ها لباس عروسکی را که از قبل آماده کرده‌اند به تن‌چمچه می‌پوشانند و آن را چمچه گلین (عروس باران) می‌نامند. یکی از بچه‌ها چمچه گلین را به دست می‌گیرد و همراه بچه‌های دیگر در حالی که ترانه عروس چمچه و تمنای باران را می‌خوانند برای گرفتن هدیه به در خانه‌ها در (شهر یا روستا) می‌روند. بر در هر خانه رئیس یا بزرگ خانه سطل یا ظرفی آب بر روی عروس چمچه می‌ریزد و مقداری حبوبات، مواد خوراکی، یا پول به بچه‌ها می‌دهد. در پایان بچه‌ها با موادی که گردآوری کرده‌اند آش می‌پزند و آن را میان خود تقسیم می‌کنند.و مقداری از این اش را از ناودان روبه قبله امامزاده جاری میکنند. این مراسم از جمله آیین‌هاییست که برای طلب باران در اکثر روستاهای مرکزی و خصوصاً روستاهای ترک زبان اجرا شده است و هنوز در برخی روستاها اجرا می‌شود. (باشکوز، ایمان، مراسم تمنای باران و باران سازی در ایران، ص ۱۱۹) نظیر این مراسم در سایر نقاط ایران، در حوزه فرهنگی گیلان، با عنوان کتراگئشه، در بوشهر با عنوان «گلین» و عروس زشت برگزار می‌شود. به این طریق که عروسی را که مظهر زیبایی و نشانه باروری است به صورت زشتی جلوه‌گر می‌سازند و با تکدی از اجتماع و طبیعت برای چنین مظهری طلب نعمت می‌کنند. آنچه در تمامی این مراسم مشابه است، کار گروهی و طلب نعمت کردن است. به نشانه برکتی که قرار است از طبیعت نازل شود و معمولاً در همهٔ آن‌ها ترانه‌ای دسته جمعی برای طلب باران خوانده می‌شود. از جمله دیگر این مراسم، اجرای نمایش باران خواهی «گلی» در دشتی و دشتستان، نیریز، ممسنی، قریه چاه انجیر سروستان و سیف‌آباد لرستان، همچنین در بوشهر و در ایل «باصری» است. عروسی قنات موضوع نر و ماده بودن آب‌ها و نیز قنات که ماندگاری است از مراسم دوران ستایش آناهیتا و تیشتر، ما را به عروسی قنات رهنمود می‌کند که امروزه در بسیاری از نقاط ایران از جمله روستاهای اراک، تفرش، ملایر، تویسرکان، محلات، خمین، گلپایگان، دلیجان، چهارمحال، اصفهان، دامغان، شاهرود، یزد و شهر کرد متداول است. در گذشته حوزه اجرای رسم عروسی در تمامی نقاط ایران گسترده بوده است؛ در حال حاضر در ایران این آیین ویژه قنات است. احتمال دارد که در دوران باستان عروسی چشمه، رودخانه و ... نیز وجود داشته است. بررسی‌های انجام شده پیرامون این موضوع نشان می‌دهد که در مناطق کم باران و تقریباً کم آب و نیز در حاشیه کویر ایران اجرا می‌شود و هرگاه در اثر نیامدن باران آب قنات کم می‌شده، این مراسم اجرا می‌شده است.
ادامه دارد
مراسم چمچه گلین

مطالب بیشتر
[username]

[username] [shamsidatetime]

[postbody]