گنبد سلطانیه بزرگترین گنبد تاریخی ایران

گنبد سلطانیه بزرگترین گنبد تاریخی ایران

گنبد سلطانیه دارای عظمت و معماری پیچیده ای است که در نوع خود منحصر به فرد است. این گنبد از نظر ارتفاع بعد از کلیسای سانتا ماریای ایتالیا و مسجد ایاصوفیه ترکیه سومین گنبد جهان است. با الهام گرفتن از هشت در بهشت، این بنا را هشت ضلعی ساخته اند و طول هر ضلع 17 متر است. ساختمان هشت در، هشت ایوان و هشت مناره دارد و دارای سه بخش گنبدخانه، تربت خانه و سرداب است.
تربت خانه در ضلع جنوبی واقع شده است. به این دلیل به آن تربت خانه گفته می‌شود که روی دیوارهای محراب روبروی در با دو خط ثلث و کوفی با استفاده از تربت امام حسین ع سوره الملک نوشته شده است. طول تربت خانه حدود 17 متر، عرض آن حدود 8 متر و ارتفاع آن 16 متر است.
کلیه دیوارهای گنبد سلطانیه کتیبه است. دور تا دور طبقه‌ی هم کف سوره‌ی فتح نوشته شده است. در شرقی، در اصلی ورودی به آرامگاه است که در بالای آن آیت الکرسی نوشته شده است. داخل ایوان طبقه‌ی اول سوره اخلاص ( توحید ) نوشته شده است. شش بار سبحان الله، پنج بار نام محمد ص، پنج بار نام علی ع، محمد رسول الله، سلطان ظل الله، کتیبه علی، کتیبه محمد و ... به چشم می‌خورد. سوره‌های الانبیاء، المومنون و الملک سوره هایی هستند که روی بدنه‌ها نوشته شده اند. کلیه دیوارهای طبقه‌ی اول و دوم با کتیبه هایی با نام محمد و علی و یک لوگویی به نام اتحاد پوشیده شده است.
گنبد سلطانیه 110 پله دارد که در حروف ابجد مترادف با نام علی ع است. ساختمان سه طبقه دارد. ایوان‌های طبقه‌ی اول به سمت داخل است و ایوان‌های طبقه‌ی دوم به سمت بیرون است. ارتفاع گنبد 48 متر و نیم است. قطر دهانه‌ی مرکزی گنبد نیز 25 متر و نیم است. پی بنای گنبد سلطانیه نیم متر است. بنابراین هرچه بالاتر می‌رویم به جهت کاهش وزن و فشار وارده بر دیوارها، میزان فرورفتگی‌ها و فضاهای خالی بیشتر می‌شود. از طرف دیگر وجود هشت مناره‌ی قرینه با هم نیروی رانشی گنبد به سمت خارج را به خوبی مهار می‌نماید.
دورتادور گنبد مکان هایی ساخته بودند که به آنها مناطق عام المنفعه یا ابواب البر می‌گفتند و اکنون چیزی از آنها باقی نمانده است. گنبد، ساختمان‌های اطراف و ارگ سلطنتی دارای حصاری بوده که 16 برج و بارو داشته است. گفته می‌شود که این حصار به همراه بخشی از کتیبه‌ها به دستور میرانشاه تخریب شده است.
از نکات قابل ذکر در بازدید از گنبد سلطانیه یکی این است که مرمت کاشی کاری گنبد پس از سال‌ها بالاخره در آبان ماه 1387 پایان پذیرفته است. نکته‌ی دیگر این که در زیر گنبد مجموعه‌ی داربست به هم تنیده ای مشاهده می‌شود که بیش از 35 سال پیش توسط باستان شناسان ایتالیایی ساخته شده و اکنون پس از سال ها، بی آنکه هیچ کاری در مرمت بخش‌های فوقانی سقف گنبد انجام شود، این داربست چشم را می‌آزارد.
در پایین سردر ورودی به مجموعه‌ی گنبد سلطانیه، موزه‌ی کوچکی ساخته شده است که تعدادی عکس و مقداری از اشیاء باقیمانده از دوران‌های گذشته که در منطقه سلطانیه کشف شده اند در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است.
گنبد سلطانیه در سال 1310 جزء آثار ملی ایران شناخته شد و در 24 تیرماه 1384 نیز به عنوان هفتمین اثر ماندگار ایرانی در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده است.
گنبد سلطانیه بزرگترین گنبد تاریخی ایران
گنبد سلطانیه بزرگترین گنبد تاریخی ایران
گنبد سلطانیه بزرگترین گنبد تاریخی ایران
گنبد سلطانیه بزرگترین گنبد تاریخی ایران
گنبد سلطانیه بزرگترین گنبد تاریخی ایران

مطالب بیشتر
[username]

[username] [shamsidatetime]

[postbody]