چهار میوه شگفت انگیز جنگل‌های شمال در پاییز

چهار میوه شگفت انگیز جنگل‌های شمال در پاییز

-کندس ، ولیک ، تـِلکا و خرمندی از میوه‌های درختان خودروی جنگل‌های شمال هستند که در اوایل پائیز برداشت می‌شوند. چهار میوه شگفت انگیز جنگلی که همه ساله پاییز جنگل‌های شمال را رونق می‌بخشند.
کندس وحشی
کندس میوه ای سخت و اسیدی است و دو گونه وحشی و معمولی دارد که گیاه شناسان منشا آن را در ایران و درمازندران می‌دانند.
"کندس وحشی" که به قطر 2 و نیم سانت و درختی پا کوتاه و پهن برگ است.برگ درخت آن پیش از خزان قرمز می‌شود و این میوه توسط زنبورها بارور می‌شود.
کندس را تا خوب نرسیده می‌چینند و در انبار نگهداری می‌کنند تا برسد.البته کندس را هم بصورت شور و هم بصورت ترشی مصرف می‌کنند.برگ و میوه و دانه کندس برای مبتلایان به ترشی معده بسیار مفید است.همچنین درد دهان و گلو را می‌توان با جوشانده برگ آن درمان کرد.برگ کندس بند آورنده خون هم هست و برای آبسه مناسب است،دانه آن هم حاوی اسید هیدرو سیاتیک است.
ولیک
ولیک یکی از گیاهان جنگلی که به وفور در شمال ایران یافت می‌‌شود ولیک
( valik ) است.
ولیک به رنگ‌های سرخ و سیاه در جنگل یافته می‌شود.
ولیک نام محلی آن د‌ر هر یک از مناطق کشور متفاوت است، از جمله د‌ر لاهیجان «کمار»، د‌ر رامسر و شهسوار «کِجیل»، شرق مازندران ولیک نامیده می‌شود.
ولیک گیاهی است که حداکثر ارتفاع آن به حدود 3 متر می رسد و قطر ساقه آن به ندرت از 15 سانتی متر تجاوز می‌‌کند و در فصل بهار گل‌های سفید ریزی بر سرشاخه‌های خود دارد و منبع تغذیه‌ای خوبی برای حشرات بخصوص زنبورعسل است.
ولیک دارای تیغ‌های بلند بوده و گاهی بلندای این تیغ‌ها به بیش از 5 سانت می رسد که بسیار تیز هم هستند.
یکی از مزایای ویژه ولیک ساقه سفت و محکم آن است که در مناطق شمال ایران این ساقه های صاف و محکم برای ساخت دسته وسایل کشاورزی از جمله بیل، کلنگ، تیشه، تبر، سه شاخ و چهارشاخ و در فصل پاییز پس از خزان این درخت قطع و به کار برده می شود.
ولیک دارای شاخه‌های جوانی است که همه سال از اطراف ساقه آن می‌رویند. این شاخه‌های جوان به جهت آنکه بسیار سریع رشد می‌‌کنند صاف و بدون خمیدگی هستند، بنابراین اغلب کسانی که در جنگل سیخ کباب نداشته باشند از این شاخه‌های نازک ولیک به‌عنوان سیخ کباب استفاده می‌کنند.
میوه ولیک در فصل پاییز رسیده و قابل برداشت است. میوه‌های ولیک ابتدا سبز و در ادامه قرمز تیره و سیاه می‌‌شوند.
برداشت ولیک‌ها زمانی است که میوه‌ی آن نرم و به رنگ کاملا سیاه شده باشد.
میوه ولیک ریز بوده و به‌اندازه نخود است. بیشتر قسمت‌های میوه را دانه‌های درون آن تشکیل می‌دهند که در مرکز ولیک هستند. دانه‌ها دایره وار در مرکز میوه به دور هم جمع شده‌اند و اگر آنها را از هم جدا کنید شبیه قاچ‌های پرتقال هستند.
درست کردن مربا و ترشی از میوه ولیک، از دیگر موارد استفاده آن است.
تِلکا (گلابی وحشی)
تلکا میوه ایست جنگلی که مزه گلابی را داراست.در واقع گلابی وحشی نام دارد که به اصطلاح محلی تلکا نامیده می‌شود.
میوه ای ریز که از نظر ظاهری بسیار شبیه گلابی می‌باشد که به صورت خودرو در جنگل و کنار برخی زمینهای حاشیه روستا یافت می‌شود و میوه آن اوایل پاییز می‌رسد که به صورت خام مورد استفاده قرارمی گیرد. مزه و ساختارش کاملا شبیه گلابی است با این وجود که اندازه آن کوچکتر از گلابی است.
خرمالوی وحشی یا خرمندی
این گیاه در اطراف مزارع و جنگل رشد می‌کند . فصل برداشت آن اواخر مهرماه است. عصاره و شیره‌ی آن هم مورد توجه بسیاری از اهالی روستا است. مردم روستایی از خرمندی مربا و دشو درست می‌کنند.
میوه اربه یا خرمندی در جنگل‌های گیلان و مازندران به صورت وحشی و خودرو می‌روید.
این میوه در فرهنگ قدیم روستا جز غذاهای روزمره مردم بوده که به مرور زمان و با وارد شدن دیگر آداب و رسوم به فراموشی سپرده شد.
در دیگر لهجه‌های شهرهای شمال در تالش به اسم آمبر، در رامسر خرما، در مازندارن خرمندی و در گرگان انده، اندی یا اندو خرما گفته می‌شود.
از آنجا که دوشاب دارای طبع گرم است بیشتر در فصل زمستان مصرف می‌شود. در زمستان «اربه دوشاب»را با برف بهم می‌آمیزند و می‌خورند که به آن «ورف دوشاب» می‌گویند. همچنین برنج برشته شده را با دوشاب مخلوط و به عنوان تنقلات استفاده می‌کنند . امروزه هنوز هم در گوشه و کنار شمال این خوراکی محلی تولید می‌شود.
در طب سنتی به بیماران فاویسم و زردی یرقان اربه دوشاب می‌خورانند و از آنجا که دوشاب دارای طبع گرم است بیشتر در فصل زمستان مصرف می‌شود.
چهار میوه شگفت انگیز جنگل‌های شمال در پاییز
چهار میوه شگفت انگیز جنگل‌های شمال در پاییز
چهار میوه شگفت انگیز جنگل‌های شمال در پاییز
چهار میوه شگفت انگیز جنگل‌های شمال در پاییز

مطالب بیشتر
[username]

[username] [shamsidatetime]

[postbody]