غار کیخسرو شازند

آدرس : استان مرکزی - شازند - 35 کیلومتری جنوب غربی اراک و غرب رودخانه شراء
غار کیخسرو (شازند) که به شازنده ،کیخسرو و شاه کیخسرو نیز معروف است، دخمه ایست بزرگ و پر از آب و گیاه بر فراز قله کوه به ارتفاع ۲۹۰۰ متری. بنا بر داستان‌های تاریخی مکانی بوده است که شاه کیخسرو در آن ناپدید شده است.
این غار به سمت غربی رودخانه قره چای و نزدیک روستای خسبیجان در قله کوه مرتفع شاه زنده از رشته کوه راسوند واقع شده است . بر طبق گزارش‌های تاریخی این غار 18 متر عمق داشته در حالی که در حال حاضر تنها حود 3 متر از آن قابل دسترسی است و باقی آن را مسدود کرده اند تا از دستبرد سارقان اشیای عتیقه در امان بماند . دهانه ورودی غار به سوی غرب 90/1متر عرض و 3/1 متر ارتفاع دارد.
دهانه‌ی غار تنها چند گام پایین‌تر از قله‌ی کوه قرار دارد. البته روی کوه دوقله‌ی شمالی و جنوبی و به فاصله‌ی بسیار کوتاهی از یکدیگر قرار دارند و غار شاه کیخسرو در نزدیکی قله‌ی جنوبی جای دارد. غار کیخسرو از دیرباز جایگاه و احترام ویژه ای در اسطوره‌های ایران باستان و نیز نزد زرتشتیان جهان داشته و محل زیارت آنان بوده تا جایی که هرساله تعداد زیادی از علاقه مندان و بخصوص زرتشتیان ساکن ایران و نیز ...مشاهده کامل متن برخی از هندوستان برای زیارت و ادای نذر و نیاز به‌این غار افسانهای میآیند. در نزدیکی غار و روستای الرج و گورزار در دامنه کوه، تعدادی سنگ قبر به ابعاد 25/2متر در 40 تا50 سانتیمتر وجود دارد که به علت فرسایش نوشته‌های روی آنان قابل تشخیص نیست .این قبرها مورد توجه و احترام زرتشتیان بوده و معتقدند که این قبرها به پهلوانان معروف ایران که کیخسرو را همراهی می‌کردند، تعلق دارد. در نزدیکی این غار چشمه ایست منصوب به کیخسرو که زائران غار به تبرک از آن می‌نوشند و می‌برند.
ایرانیان باستان و پیروان آیین زرتشت اعتقاد دارند که رابطه‌ای معنوی بین چشمه بلاغ حک و غار کیخسرو در استان مرکزی وجود دارد و حتی برخی از آنان معتقدند که آتشکده آذرگشسب (بزرگترین آتشکده زرتشتیان جهان) در این استان بوده است. بر اساس شاهنامه فردوسی، کیخسرو که پادشاهی او در ایران زمین به عدل و داد مشهور بوده، قبل از مرگ و پنهان شدن، خود را در چشمه بلاغ شستشو داده و سپس به درون غار رفته و هرگز برنگشته است. فردوسی نقل کرده که همراه شاه در این سفر تعداد زیادی از ایرانیان و پهلوانان از جمله دستان، رستم، گودرز، گیو، بیژن، گستهم و فریبرز بوده اند که کیخسرو از آنان خواسته او را تنها بگذارند و از این منطقه بروند، زیرا او به پایان راه خود رسیده است. بر روی دیوارهای غار نام پهلوانان ایرانی و زرتشتی از جمله سیاوش شهریار، پولاد تیرانداز و آزادمهر قهرمان حک گشته است.
در زمان شاه سلیمان صفوی شمعدان هایی از طرف دربار به این مکان زیارتی اهدا شده است. ارتفاع این غار از سطح دریا حدود 2890 متر است. دهانه‌ی ورودی غار درون چاله ای است و اندازه‌ی آن حدود دو در یک و نیم متر است.
به دلیل وجود دو دهانه‌ی چاهی در بالای غار، در طول روز، غار کاملا تاریک نیست. درون غار دارای یک دهلیز باریک، با امتداد شرقی – غربی، به طول 18 متر، عرض متوسط 6 متر و ارتفاع 3 متر میباشد، که در پایان به حفره ای اتاق مانند می‌رسد که زیر چند تخته سنگ قرار دارد و چاهی نیز به سمت بالا دارد. برخی از باورهایی که درباره این غار وجود دارند این گونه است: می‌گویند کیخسرو همراه با لشکریانش از کنار کوه می‌گذرد اما دشمنان اطراف وی را می‌گیرند، کیخسرو از خداوند کمک می‌خواهد و ناگهان از دیده‌ها پنهان می‌شود.
می‌گویند همراهان کیخسرو در زیر برف سرخ مسموم کننده‌ای مدفون شدند. آن جا را گور زهر نامیدند که بعدا به گوره زار تبدیل شد. می‌گویند گاهی غار نورباران می‌گردد.
می‌گویند در نوروز صدای شمشیر و شیهه‌ی اسبان از درون غار شنیده می‌شود. می‌گویند در شب‌های نوروز از غار صدای توپ و نقاره شنیده می‌شود. منابع: دهگان،1376،جلد اول،1329 www.ichto.ir/Default.aspx www.markazi.farhang.gov.ir/fa www.rcirib.ir/fa www.khabarfarsi.com/n/8670129 www.yjc.ir/fa/services/12 www.pnu-shazand.blogfa.com/page/shazand.aspx