کوه کرکس

رشته کوه کرکس واقع در رشته کوه‌های ممتد مرکزی ایران و درغرب شهرستان نطنز در شمال اصفهان واقع گردیده است که از کوههای ایران مرکزی به شمار میرود و پهنه ای به وسعت 3400 کیلومترمربع را زیر پوشش قرار داده است که در جهت شمال غربی – جنوب شرقی امتداد یافته است.
این رشته کوه در 100 کیلومتری شمال اصفهان و غرب شهر نطنز واقع است.
وجه تسمیه نام این کوه نیز به علت وجود کرکس هایی کوچکی است که همچون باز شکاری که بر فراز دامنه آن در پروازند و به روایتی دیگر بعلت کرکسی است که متعلق به شاه عباس صفوی بوده است.
بر اساس این روایت، دامنه این کوه شکارگاه شاه عباس صفوی بوده و باز شکاری (کرکسی) در شکار به او کمک میکرده است روزی شاه جام آبی را که آغشته به زهر ماری بوده می‌خواسته بنوشد وآن باز شکاری (کرکس) با بال زدن و ریختن آب آن ظرف مانع نوشیدنش می‌گردد بنابراین شاه با عصبانیت کرکس را کشته و بعد ازآنکه از ماجرا آگاه می‌شود از کرده خود سخت پشیمان شده و بر روی جسد آن کرکس آرامگاهی دردامنه کوه ساخته که ...مشاهده کامل متن تابحال نیز آثار آن آرامگاه موجود است و به همین علّت این کوه را کرکس مینامند.
موقعیت جغرافیایی و شرایط زیستی منطقه کرکس به گونه‌ای است که امکان وجود انواع جانوران وحشی اعم از خزندگان، پرندگان و پستاندارانی نظیر کل و بز، قوچ و میش وحشی، آهو، گراز (خوک وحشی )، گرگ، شغال، روباه، کفتار، گربه وحشی، پلنگ، تشی، پایکا ( نوعی موش صحرایی که در ارتفاعات زیست می‌کند) و غیره در آن وجود دارد.
سطح زیر پوشش کوهستان کرکس در استان اصفهان بالغ بر ۳۰۰ هزار هکتار است که ۷/۹۷ هزار هکتار آن به عنوان منطقه شکار ممنوع انتخاب و اعلام شده‌است. قله‌های کوهستان کرکس به علت ارتفاع زیادی که دارند تقریباً در نیمی از سال پوشیده از برف بوده و منبع اصلی چشمه‌های متعددی است که در دامنه‌های این کوهستان جریان دارند و بشتر آنها تا اوایل تیر ماه خشک میشوند.
کوه کرکس از جمله کوه‌های بلند در ناحیه مرکزی مرکزی ایران به شمار می‌رود، به همین دلیل همه ساله در تمام فصول پذیرای ورزشکاران کوهنوردی است که از نقاط مختلف ایران و به خصوص استان اصفهان به قصد فتح این قله عازم نطنز می‌گردند.
قله کرکس و قله نزدیک به آن یعنی شاهین به ارتفاع ۳۸۰۰ متر در محاصره برجهای سنگی و صخره ای کوتاه قرار دارند که جناح‌های شمالی شرقی جنوب شرقی و غربی ان را پوشانده اند.
ین صخره‌های سنگی به اشکال خاص زیبایی خاصی را به منطقه بخشیده اند. وجود پناهگاه مناسب در مسیر قله این کوه، یکی از دلایل افزایش اشتیاق برای صعود به این قله حتی در فصول سرد سال است.
لازم به ذکر است؛ در ایام زمستان، سرمای بسیار شدیدی در این منطقه حاکم می‌شود و صعود به این قله نیاز به تجهیزات زمستانی دارد.
قله‌های کوهستان کرکس به علت ارتفاع زیادی که دارند تقریباً در نیمی از سال پوشیده از برف بوده و منبع اصلی چشمه‌های متعددی است که در دامنه‌های این کوهستان جریان دارند.
کوه کرکس حاصل گدازه‌هایی است که از راه شکاف‌های موجود در سطح زمین به بیرون راه یافته‌اند. دامنه‌های کرکس به دلیل وجود منابع آب کافی و نیز اعتدال شرایط اقلیمی و رویش انواع گیاهان مرتعی، زینتی و تجاری در ردیف مراتع نسبتاً خوب منطقه و کشور است.
همچنین رودی فصلی در بخش شمالی کوه‌های کرکس جاری می‌باشد بنام «لاکژ» که روستای صالح آباد(نی نی) و مزارع لاکژ و عباس آباد و احمد آباد و همچنین کالیجان مشرب از آن می‌باشند.
بخش غربی کوه‌های کرکس دارای رودخانه‌ای بنام سٌه رود می‌باشد که شامل روستاهای:سٌه، بیدشک، دهلر، کلهرود می‌بوده که بعلت بٌعدمسافت با مرکز اداری نطنز به شهرستان میمه ضمیمه گردیده.متذکر می‌شود که رودهای منطقه نطنز همگی فصلی می‌باشند و در فصلهای غیر بارانی یا خشک می‌شوند یا به شکل نهری کم آب در می‌آیند.
گیاهان طبیعی مناطق کوهپایه‌ای زیره، زرشک کوهی، اسپندانه و سبزیجات خوراکی معطر می‌باشد. گیاه «گون» به فراوانی یافت می‌شود. به غیر از بو دادن اسپند در مراسم، اهالی روستاها از قدیم با آن شمایلی خاص درست کرده که طبق رسوم گذشتگان در اغلب خانه‌های روستائیان بر سر در و دیوار اتاقها موجود است، این شمایلها ساخته شده بسته به ذوق و هنروری دارای طرحهای زیبائی است.
مرتفع‌ترین کوههای این رشته کوه عبارتند از : کمرسیاه با 3630 ارتفاع، کوه کرگز با 3588 ارتفاع، زیرپل با 3398 ارتفاع، لالی وانب با 3350 ارتفاع، پنجه علی با 3225 ارتفاع، کوه کلنگ با 2248 ارتفاع و مرتفع‌ترین کوه این رشته کوه، کوه کرکس با ارتفاع 3908 متر از سطح دریاهای آزاد قرار گرفته است.
لازم به ذکر است که همیشه هنگام صعود به قله، از تجهیزات مناسب و یک راه بلد کمک گیرید و همچنین به همه عزیزان کوه‌نورد توصیه می‌شود که از تجهیزات کامل برای صعود به کوه استفاده کنند و در صورت امکان حتما از افراد راه بلد و یا دستگاه‌های ماهواره‌ای استفاده کنند و همچنین در فصل سرد سال که این رشته کوه پوشیده از برف است، از صعود به این قله خودداری شود و یا با هماهنگی با هیئت کوهنوردی شهرستان، صعود صورت گیرد تا بهترین مسیر به آن‌ها معرفی شود.
ازجمله متداولترین مسیر صعود مسیر جنوبی و از طریق روستای کشه انجام میگیرد در ارتفاع 3000متر ی که در این مسیر پناهگاهی وسیعی توسط شرکت مخابرات بنا گردیده که گنجایش بیش از پنجاه نفر را دارد ولی باید با هماهنگی و گرفتن کلید از آن استفاده کرد.
مسیر حرکت تا روستای کشه آسفالته بوده و قسمتی از مسیر روستا تا مرغداری بصورت خاکی است با این حال تا مرغداری را می‌توان با خودرو رفت. از مرغداری تا پناهگاه حدود 5.5 کیلومتر است و باید بصورت پیاده طی شود.
در عکس هوایی مسیر حرکت تا پناهگاه را مشخص کرده ام.
متداولترین مسیر صعود : جاده مورچه خورت – آبادی کشه – انحراف از جاده اصلی – منطقه ییلاقی لیاسن
مسیرهای صعود کرکس:
مسیر جنوبی: روستای کشه، متوسط زمان صعود بین 5 تا 7 ساعت
مسیر شرقی: روستای طامه، متوسط زمان صعود بین 7تا 8 ساعت
مسیر شمال شرقی: روستای اوره، متوسط زمان صعود 6 ساعت
مسیر شمال غربی: روستای بیدهند، متوسط زمان صعود 6 ساعت
1-مسیر جنوبی(کشه):
این مسیر از طرق رود که در فاصله 25 کیلومتری نطنز است شروع می‌شود طرق رود نیز در جاده نطنز-اصفهان قرار دارد و تا کشه که آخرین آبادی در مسیر است 5 کیلومتر فاصله دارد.
از کشه به طرف چشمه اصفهانیها که در مجاورت مرغداری است می‌رویم و بعد از چشمه در راه مالرو به طرف شمال رفته، تا به چشمه لیاسن برسیم که تا اینجا شیب راه خفته است.
از مشخصات این چشمه درختان گردو است از اینجا به بعد شیب تند می‌شود. در مسیر باید از کنار آبشار بگذریم با پشت سر گذاشتن آبشار پناهگاه نمایان می‌شود. این پناهگاه از نوع پیش ساخته است که در سال 64 به همت کوهنوردان استان اصفهان و هیئت کوهنوردی در ارتفاع 3000 متری برقرار شده است و تنها پناهگاه موجود در منطقه کرکس است.
بعد از پناهگاه که چشمه ای روبروی آن دائماً جریان دارد راه مالرو با شیبی تند در کنار شن اسکی ادامه می‌یابد تا به آسمان گدار می‌رسد و قله نمایان می‌شود.
راه بازگشت از شن اسکی است.
2-مسیر شرقی(طامه):
این مسیر از نطنز شروع می‌شود. که باید از جنب هتل سرابان به روستای طامه در غرب نطنز برویم. این جاده حدود 4 کیلومتر است از طامه به طرف باغهایی که در غرب ده به نام دراش هستند می‌رویم در اینجا دو دره واقع است یکی پاپول که در امتداد باغهای ده قرار دارد و در انتهای آن آبشار زیبایی وجود دارد و دره دیگر به نام پاکدار که در جنوب باغها است و مسیر از این دره شروع می‌شود که باید تا گردنه آن برویم و سپس از کمرکش کوه به طرف غرب حرکت کنیم.
مشخصه صحیح بودن این مسیر تک درخت سپیدار بلند است که از کنار آن می‌گذریم و سپس با گذشتن از دره ای فرعی به دره ای طولانی می‌رسیم که به قله منتهی می‌شود این مسیر بسیار زیبا است آب تا یک ساعت مانده به قله جریان دارد به همین دلیل آبشارهای متعددی در مسیر دیده میشود.
لازم به ذکر است که آبهای دره‌های دیگر نیز به این دره می‌پیوندند که این نیز صحیح بودن مسیر را نشان می‌دهد قسمتهای آخر این دره سنگی می‌شود که باید این سنگها را دور زد تا به قله رسید زمان طی شده در این مسیر7 الی 8 ساعت است.
3-مسیرشمال شرقی(اوره) :
پس از خروج از نطنز به میدانی که تابلوی روستای اوره را دارد میرسم بایستی به سمت کاشان مسیر را ادامه دهیم تا به جاده جدید تاسیس شده که تابلوی امام زاده سلطان گورآباد را دارد برسیم این جاده از بالای روستا اوره میگذرد.
تا ده اوره حدود 5 کیلومتر است با خودروهای خود میتوانیم تا امامزاده سلطان گورآباد برویم سپس مسیر را از پایین امامزاده ادامه میدهیم دره اصلی را که همواره جریان آب بیشتری دارد ادامه میدهیم پس از ورود به دره در حدود 30 دقیقه بعد، از کنار آبشار گذشته و در انتها به یک شیب تند شنی می‌رسیم که به قله منتهی می‌شود.
این مسیر نیز یکی مسیرهای زیبای کرکس میباشد و حدود 6 ساعت مدت صعود طول میکشد.
-4مسیر شمال غربی (بیدهند):
برای رسیدن به بیدهند بعد از طی 18 کیلومتر از جاده نطنز-کاشان(جاده قدیم)به پل هنجن می‌رسیم از این پل جاده فرعی دو قسمت می‌شود که یکی به ابیانه منتهی می‌شود و جاده دیگر پس از گذشتن از روستای هنجن-چیمه-لوجر به دو راهی بیدهند-فریز هند می‌رسد که جاده سمت چپ به بیدهند منتهی می‌شود این جاده تا روستای چیمه آسفالت است.
در بیدهند امامزاده أی واقع است که برای شب ماندن مناسب است. از روستا به طرف جنوب می‌رویم تا به آخر بیشه ده برسیم. راه صعود از این محل شروع می‌شود که با طی کردن راه مالرو در کنار آب به دو راهی می‌رسیم که در کنار آغل سنگی ساخته شده است و با ادامه دره سمت چپ و راه مالرو به طرف جنوب و تا سرچشمه آب پیش می‌رویم و سپس با صعود از دامنه شرقی دره به طرف جنوب شرقی ادامه مسیر می‌دهیم تا به صخره بر می‌خوریم که نباید با آن درگیر شد و باید از کنار آن و باز هم به طرف جنوب شرقی حرکت نمائیم تا به قله برسیم.

منابع:
http://mehrankooh.blogfa.com/post-295.aspx
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://www.tebyan-zn.ir/News-Article/tourism/
http://www.tasnimnews.com/Home/Single/236849
http://natanznews.ir/natanz/31
http://www.yjc.ir/fa/news/1932248