سد دز

آب رودخانه دز از ارتفاعات اشتران کوه ، قالی کوه و بخشی از سلسله جبال زاگرس سرچشمه می‌گیرد و سرشاخه‌های فرعی آن را رودخانه‌های بختیاری ، تیره ، ماربوره مکن دان و سرخاب کشور تشکیل می‌دهند .
با احداث سد دز ، دریاچه ای به طول 65 کیلومتر و با ظرفیت نهایی 3/3 میلیارد متر مکعب آب ، به وجود آمده است .
سد دز نخستین سد از رشته سدهای چند منظوره است که بر روی رودخانه دز و سازه آن در فاصله 23 کیلومتری شمال شرقی شهرستان اندیمشک احداث و مورد بهره برداری قرار گرفت است .
قبل از احداث این سد سیلابهای مخرب هر ساله خسارات بسیاری بر مناطق پایین دست و زمین‌های کشاورزی وارد می‌کرد .
سد دز در میان کوه‌های زاگرس در شمال خوزستان، یکی از جاذبه‌های گردشگری است که از شهر اندیمشک قابل دسترسی است.
در این بین تجهیزات ساخت بتن نصب گردیده و بتن ریزی دیواره سد از آبان 1340 آغاز و در آذر 1341 پایان یافت .
کار نصب تجهیزات نیروگاه نیز به موازات بتن ریزی شروع و اولین واحد نیروگاهی دز در اسفند 1341 مورد بهره برداری قرار گرفت .
هدف ...مشاهده کامل متن اصلی از احداث این سد کنترل سیلاب‌ها ، تنظیم آب جهت مصارف آبیاری و کشاورزی و تأمین نیروی لازم جهت تولید برق می‌باشد . این سد که از نوع بتنی دو قوسی جداره نازک با ارتفاع 203 متر ساخته شده ، در زمان خود ششمین سد از لحاظ ارتفاع در دنیا محسوب می‌شده است .
حفظ ، نگهداری و بهره برداری از سد و نیروگاه دز که نقش مهمی در تامین آب و پایداری برق کشور داشته از جمله افتخاراتی است که طی 33 سال گذشته در کارنامه نظارم مهندسی صنعت آب و برق جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است .
شرکت‌های سازنده
شرکت انتریوهایدرو راه اندازی واحدها را به عهده داشته و شرکت آمریکایی موریسون نادسن پیمانکار مرحله احداث کمپ تامین آب مصرفی و آشامیدنی، ایجاد تونل انحرافی و جاده تونلی و غیره بوده است.
شرکت ایتالیایی امپرزیت- جیرولا – لودی جیانی پیمانکار مرحله ساختمان بدنه سد و نیروگاه ، تونلهای سرریز ، کلیدخانه و تکمیل تونل جاده ای و غیره بوده است.
. در زمان ساخت سد 28 نفر نیروی ایرانی و 13 نفر نیروی ایتالیایی بر اثر سقوط از ارتفاعات یا برخورد اجسام با سر و بدن به رحمت ایزدی پیوستند.
دیواره سد در مقابل زلزله‌ای با شدت 10 ریشتر مقاوم است. عمر مفید سد 100 سال تخمین زده شده که همچنان با گذشت 51 سال، هنوز هیچ گونه اشکالی در آن رخ نداده است.
آب خروجی از سد دز به سمت سد تنظیمی دزفول جریان یافته و در آنجا جهت مصرف در بخش کشاورزی و آب شرب تنظیم می‌شود.
این سد به خاطر جاذبه‌های طبیعی و وجود بیش از 6 کیلوتر تونل ماشین‌روی طبیعی یکی از قطب‌های گردشگری استان خوزستان است که همه ساله گردشگران زیادی به ویژه در ایام نوروز از آن بازدید می‌کنند.
در دریاچه این سد ماهیانی چون سونگ، قزل‌آلای رنگین کمان، شیربت و کپور زندگی می‌کنند.
منبع :http://www.dezdam.co.ir/default-106.aspx
http://www.wikipg.com/wiki/title