رودخانه قره چای

آدرس : استان مرکزی، جنوب غربی شهرستان ساوه
قره‌چای رودی است که از ارتفاعات شهرستان شازند سرچشمه گرفته و در مسیر خود به استان همدان وارد شده و در نهایت به دریاچه نمک قم می‌ریزد. طول این رود ۵۴۰ کیلومتر است و هفت ایستگاه آبسنجی درطول مسیر آن وجود دارد.
نام ایرانی این رود پیش از نام ترکی آن، کلان‌رود بوده است. سد الغدیر ساوه بر روی این رود قرار دارد.
این رودخانه از دو رود تشکیل می‌شود و وسعت حوزه آبریز آن حدود ۲۳٬۹۲۱ کیلومتر مربع است.
بلندترین ارتفاع این حوزه معادل 3350 متر از سطح دریا و جنوب غربی استان مرکزی و کمترین ارتفاع آن 860 متر در ناحیه شمال شرقی در محل خروج از استان می‌باشد .
شاخه جنوب آن از کوه‌های سربند و راسوند و تالاب عباس آباد، عمارت، کله و نهرمیان سرچشمه می‌گیرد. این شاخه‌ها در محل پل دو آب به هم پیوسته، رود واحدی را به نام چرّا یا «شرا» در دهستانی به همین نام تشکیل می‌دهند.
ابتدای رود چرا به دلیل عبور از روستای اسکان به سراب اسکان نیز شهرت دارد.
پس از عبور از بخش چرّا با جهت جنوب به شمال به ...مشاهده کامل متن شاخه غربی قره چای می‌پیوندد.
شاخه غربی که از کوه‌های الوند همدان سرچشمه گرفته این رودخانه در انتهای بخش چرّا با رودخانه چرّا یکی شده و به طرف ساوه جریان پیدا می‌کند، در شهرستان فامنین رود قوری چای و کاهو چای را دریافت نموده و از روستای قره چای فامنین عبور می‌کند.
شاخه غربی که از کوه‌های الوند همدان سرچشمه گرفته از بهم پیوستن شش رود کوچک به وجود می‌آید که در دشت رزن و بهار به نام سیمینه رود نامیده می‌شود ، در دشت کبودر آهنگ ، شاخه فرعی « زهتران » و « خمیگان » از شمال به جنوب جریان یافته که این رودخانه در انتهای بخش شرّا با رودخانه چرّا یکی شده و به طرف ساوه جریان پیدا می‌کند و در ساوه نیز دو رود کوچک به نام‌های «سامان» و «یاتان» بهم پیوسته به نام رود مزلقان یا مزدقان وارد قره‌چای شده و پس از گذشتن از دشت ساوه در محل پل دلاک به قمرود پیوسته و به دریاچه نمک قم می‌ریزد.
این رودخانه به ویژه در قسمت اول مسیر خود از منطقه سربند تا جایى که از استان خارج مى‌شود، مناظرى بسیار زیبا پدید مى‌آورد. تراکم این مناظر به ویژه در منطقه سربند که چشمه‌ها و سرشاخه‌هاى متعدد رودخانه را در بر گرفته، بسیار جالب توجه است.
همچنین از مناظر بدیع و بسیار زیباى مسیر این رودخانه مى‌توان به روستاهاى قزجاقیه و قزلباش در دهستان رودبار اشاره کرد.
رودخانه قره چای که از رودخانه‌های بزرگ و دائمی استان مرکزی به شمار می‌آید با نام‌های دیگری مانند «زرین رود» و «قره سو» نیز خوانده می‌شود.
قَرَه در ترکی به معنای «سیاه» و چای به معنای «رودخانه» می‌باشد.
(قره چای نام روستایی در 15 کیلومتری جنوب غربی شهرستان ساوه، در کنار جاده ترانزیتی ساوه - اصفهان و در کرانه رودخانه فصلی قره چای نیز می‌باشد.)

منابع:
www.fa.wikipedia.org
www.markazi.doe.ir/Portal/Home/Default.aspx
www.negahmedia.ir/media/show_podcast/23273
www.vista.ir
www.irna.ir