منطقه حفاظت شده بیستون با مساحت حدود 50850 هکتار در استان
کرمانشاه قرار دارد.
این منطقه از تنوع ژنتیکی بالایی برخوردار بوده و اهمیت این منطقه را به عنوان یک ذخیره گاه ژنتیکی مشخص میکند.
بیشترین میزان بارندگی در فصول
بهار تا پاییز انجام شده و تابستان خشک در منطقه حاکم می‌باشد.
گونه‌های گیاهی بیستون که بیشتر بر روی ارتفاعات صخره‌ای و به صورت جوامع درختچه‌ای و بوته‌ای به چشم می‌خورند شامل گونه‌هایی از افرا، نسترن، زالزالک، گون، رز، شیرسگ، باریجه، بداغ هفت کول و گونه‌های گیاهی با مصارف دارویی و خوراکی مثل
بلوط و بید، شیرین بیان، جو وحشی، یونجه وحشی، کتیرا , موسیر، تره کوهی،
انجیر کوهی، کنگر، ون، ذغال اخته و انواعی از قارچ میباشند.
این منطقه زیستگاه مناسبی برای گونه‌های جانوری از جمله پازن ، بز، قوچ و میش، پلنگ ، کفتار، خرس، گرگ، شغال ، خرگوش ، تشی، گورکن است.
گونه‌هایی از حشره‌خواران از جمله خارپشت (جوجه تیغی) و همچنین انواع جوندگان بخصوص خرگوش نیز در منطقه مشاهده شده‌اند.
کل، بز و گوسفند وحشی (قوچ و میش) گونه اصلی پستاندار بزرگ منطقه میباشند که در نواحی کوهستانی و صخره‌ای و تپه ماهورها پراکنده
...مشاهده کامل متن هستند.
این ارتفاعات با داشتن پوشش علفی و بوته‌ای خوش خوراک و دره‌های پرآب، شکاف‌ها و پناهگاه‌های متعدد، استعداد پذیرش تعداد قابل توجهی کل و بز را دارد.
در حال حاضر در این پناهگاه مقررات منع چرای دام اجرا می‌گردد. قوچ و میش دومین پستاندار بزرگ علفخوار منطقه است و چون این جانور از نظر زیستگاه بیشتر با دام اهلی در رقابت می‌باشد، جمعیت آن صدمه بیشتری دیده است.
از گونه‌های دیگر پستاندار منطقه، خرس قهوه‌ای است که در سراسر منطقه در ارتفاعات و دره‌ها پراکنده بوده مخصوصاً در نقاطی که تردد انسان کمتر است، بیشتر دیده می‌شود.
گراز (خوک وحشی) , پلنگ و گربه جنگلی از پستانداران دیگر منطقه هستند. زیستگاه پلنگ به خاطر نوع شکارش با کل و بز یکی می‌باشد. گرگ آسیایی، شغال و روباه سه گونه پستاندار از خانواده سگ‌سانان هستند که در منطقه دیده می‌شوند.
در محدوده منطقه بیستون بسیاری از پرندگان بومی و مهاجر کشور به صورت جمعی و یا دسته‌های کوچک و انفرادی مشاهده می‌شوند. یکی از باارزش‌ترین پرندگان منطقه کبک است.
این پرنده بومی منطقه در اکثر کوهستان‌های بلند ایران که در تابستان قلل آن برف داشته باشد، وجود دارد.
کبوتر چاهی، کبوتر کوهی و فاخته از سایر پرندگان منطقه هستند.
غار پراو به عنوان عمودی‌ترین غار دنیا و نیز آثار باستانی ثبت شده دیواره‌های بیستون شهرت جهانی دارد و هرساله تعداد زیادی از صخره نوردان ، غار پیمایان و گردشگران را از داخل و خارج کشور به این منطقه جلب می‌نماید.
دلیجه بحری و شاهین عقاب طلایی و چند گونه عقاب دیگر, لاشخورها و کرکس,گنجشک‌سان سهره و گنجشک نیز در منطقه دیده شده‌اند. از کلاغ‌ها، کلاغ معمولی، کلاغ نوک سرخ و زاغی در منطقه فراوانند.
خانواده آگاما، آگامای صخره‌ای و آگامای پوست شنی همچنین گونه‌هایی از انواع مارهای سمی ایران و مارهای آبی در منطقه وجود دارند.
شترمار استپی (ماری نسبتاً طویل و غیرسمی به طول حدود 50/1 متر) و مار دیم از جنس تیرمار صحرایی (ماری نسبتاً نازک و بسیار سریع که از درختان بالا می‌رود و پرندگان را شکار میکند) از دیگر مارهای این منطقه است.
از مارهای سمی منطقه، گونه‌ای افعی از خانواده افعی‌های حقیقی است که در نقاط ایران به گرزه مار معروف است. همچنین می‌توان در منطقه لاک‌پشت معمولی و لاک‌پشت آبی را مشاهده نمود.
منبع:
http://www.ghatreh.com/
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=18898
http://www.irna.ir/
