مقبره "بی‌بی‌تم‌سنیتی " که به نام بی بی مریم هم شهرت دارد، در روستای " تم سنیتی " در جزیره
قشم واقع شده است.
نام "
تم سنیتى" یا "طم صنیتى" (بر اساس برخی کتب) در حقیقت باید نامى باشد که اسپانیایى‌ها به بقعه پیر داده و احتمالا تغییر یافته Tomb Saint یا Saint Tomp ( مقبره مقدس ) می‌باشد.
این بنا از جنس سنگ و مرجان همراه با روکش آهک صدفی بنا شده است. با مقداری پیاده‌روی در پیرامون این آرامگاه متحیر می‌شوید زیرا با یک نگاه می‌توانید تعداد زیادی تکه‌های سفال از دوره‌های مختلف تاریخی و همچنین سنگ قبرهای تاریخی را مشاهده کنید.
این مکان بین اهالی روستا ارزش و احترام خاصی دارد، آنقدر که دور تا دور آن را قبرهای بسیاری از دوران مختلف تا امروزه پوشانده است. بنای مقبره دارای پلانی چهار ضلعی می‌باشد که از خارج به هشت ضلعی تبدیل و به گنبد ختم می‌شود.
آنچه از شواهد موجود پیداست در چهار طرف بنا سازه‌هایی وجود داشته که امروزه ویران شده‌اند.
این سازه‌ها به صورتی تپه مانند در ضلع جنوبی، بقایای دو دیواره در ضلع غربی و باقیمانده اتاقی کوچک در ضلع شمالی و طاق‌نماهای تزئینی در ضلع شرقی به چشم می‌خورد.
در داخل اتاق مقبره تلی از خاک مشاهده می‌شود که روی آن یک پارچه سبز رنگ کشیده شده است که بیانگر اعتقاد اهالی روستا به تدفین شخصی بزرگ
...مشاهده کامل متن و احتمالا امامزاده در این محل می‌باشد.
هنوز در گوشه و کنار این بنا آثار کاشیکاری و رنگ‌های تند تکه‌های باقیمانده کاشی مشاهده می‌شود که نشان از دارا بودن این بنا از تزئیناتی از جنس کاشی می‌دهد.
در پیرامون این گنبد تعداد زیادی سنگ قبر با اشکال مختلف مشاهده می‌شود که روی بیشتر نها کتیبه‌هایی به خط کوفی، نسخ و ثلث وجود دارد.
نقشه این بنا به شکل چهار گوش می‌باشد و برای ایجاد گنبد، بنای چهار ضلعی به هشت ضلعی تبدیل شده و گنبد را روی آن بنا کرده اند که در داخل آن تزئیناتی به صورت کاربندی‌ها و مقرنس کاری هایی از گچ دیده می‌شود.
لاشه سنگ و ملات گچ شیوه ای پارتی – ساسانی می‌باشدکه در این بنا نیز به کار رفته است.
ورودی بقعه در قسمت غربی بنا واقع شده که با توجه به آثار بر جای مانده یک ایوان کوچک نیز داشته است و با توجه به نوع گنبد سازی و تزیینات می‌توان این بنا را به دوره تیموری در قرن هشتم نسبت داد.
منابع :
http://khalijefars.isna.ir
http://http://tnews.ir/
http://www.parsambal.com/
http://khabarfarsi.com
