مسجد رکن الملک

یکی از بناهای مشهور اصفهان که در اوایل قرن چهاردهم هجری بنا شده مجموعه مسجد رکن الملک می‌باشد. این اثر نفیس و جالب که در ابتدای تخت فولاد قرار دارد از بناهای حاج میرزا سلیمان خان رکن الملک شیرازی است.
با توجه به منابع و مآخذ موجود در مورد این مجموعه و همچنین ماه تاریخ هایی که در کتیبه‌های مسجد و مدرسه آمده این نکته مشخص می‌شود که این بنا در سال هزار و سیصد و بیست و یک هجری قمری ساخته شده است.
کتیبه سردر مسجد و مدرسه که به وسیله محمد تقی فرزند محمد ابراهیم اصفهانی نوشته شده با خط ثلث بر زمینه کاشی خشت لاجوردی آیات قرآنی را کتابت کرده است.
بر هلال سردر اشعاری با خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی رنگ نوشته شده است. در این اشعار علاوه بر آن که به نام سلیمان خان اشاره شد در مصراع آخر ماده تاریخ اتمام بنا را که سال هزار و سیصد و بیست و یک هجری قمری است ذکر شده است.
این سردر به حیاط کوچکی مرتبط می‌شود که آب انبار معروف مسجد در این قسمت واقع شده است. لوح سنگی که بر دیوار آب انبار نصب شده با خط نستعلیق برجسته بر سنگ مرمر، طی اشعاری ماده تاریخ ساخت آب انبار را که سال هزار و سیصد و بیست و پنج هجری قمری است بیان می‌دارد.
کتیبه ای که در داخل سردر مسجد و مدرسه وجود دارد به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی ...مشاهده کامل متن رنگ تاریخ هزار و سیصد و بیست و نام سید هاشم طوبی را بر خود دارد.
در طرفین در ورودی مسجد در کنار اتاقی که آرامگاه او در آن قرار دارد دو تصویر رکن الملک بر کاشی نقش شده است. اشعاری به خط نستعلیق لاجوردی بر زمینه کاشی خشت سفید در اطراف تصویر نوشته شده است.
تاریخ این نوشته هزار و سیصد و بیست چهار هجری قمری می‌باشد و نویسنده آن میرزا عبدالجواد است. اشعار فارسی سردر مسجد که آن نیز به خط نستعلیق بر زمینه کاشی لاجوردی است از سرودهای طرب شاعر مشهور عصر قاجار می‌باشد.
در قسمت نمای خارجی ایوان جنوبی مسجد با خط ثلث بر زمینه کاشی خشت لاجوردی آیات قرآن کریم به خط محمد باقر شیرازی می‌باشد و تاریخ آن نیز هزار و دویست و پنجاه و هفت هجری قمری است.
در طرفین ایوان اشعاری از رکن الملک به خط نستعلیق سفید بر زمین کاشی خشت زرد رنگ نوشته شده است. کاشی کاری ایوان در سالهای بعد انجام شده و تاریخ آن هزار و دویست و هفتاد و نه هجری قمری است.
در اطراف صحن مسجد نیز اشعاری از رکن الملک با خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی رنگ نوشته شده است. نویسنده این اشعار طرب بن همای شیرازی و تاریخ آن هزار و سیصد و بیست و چهار هجری قمری است.
در اطراف ایوان جنوبی مسجد اشعاری به خط سفید بر زمینه کاشی لاجوردی به تاریخ هزار و سیصد و نوزده هجری قمری نوشته شده است سراینده این اشعار شاعری به نام ادیب است در اطراف گنبد زیبای مسجد رکن الملک نیز کتیبه زیبایی وجود دارد که آیات قرآن مجید نوشته شده است.
تاریخ این کتیبه هزار و سیصد و بیست و سه هجری قمری است خطوط داخلی محراب نیز نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی است و خط ثلث مشکی بر زمینه کاشی خشت زرد و ثلث زرد است.
در اطراف نمای خارجی گنبد به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی رنگ آیاتی از قرآن به همراه اشعاری به زبان عربی نوشته شده است. تاریخ این کتیبه هزار و سیصد و بیست و دو هجری قمری است.
مسجد رکن الملک شبستان مسقف زیبایی دارد بر کتیبه این شبستان علاوه بر آیات قرآن که به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی لاجوردی رنگ نوشته شده اشعاری نیز با خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی به چشم می‌خورد که تاریخ آن هزار و سیصد و هجده و سراینده آن اشعار ادیب است.
در داخل آرامگاه رکن الملک که کاشی کاری آن در حدود پنجاه سال پیش انجام شده است اشعاری به خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی رنگ نوشته شده است که اثر طبع رکن الملک است.
تاریخ این کتیبه هزار و سیصد و بیست و هشت هجری شمسی است.
مسجد رکن الملک اصفهان به دلیل در بر گرفتن نمونه‌های جدید و جالب معماری دوران قاجار و همچنین وجود خط ثلث و نستعلیق متعلق به استادان آن روزگار از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
علاوه بر آن این مسجد و مدرسه بیانگر علاقه و دلبستگی برخی از دولتمردان دوران قاجار به علم و دانش و شعر و ادب است.
این اثر در تاریخ بیست و پنجم اردیبهشت هزار و سیصد و پنجاه و هفت با شمارهٔ ثبت هزارو ششصد و چهار به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

منابع :
http://fa.wikipedia.org/
http://www.isfahan.ir/
http://www.negahmedia.ir/
http://sahebnews.ir/
http://www.ashire.blogfa.com/