مسجد قبای سنندج

مسجد قبای سنندج که در مرکز شهرک بهاران این شهر واقع شده، یکی از منحصر به فرد‌ترین مساجد از نظر ساختار و معماری در مناطق کردنشین است.
مسجد دارای چهار درب ورود و خروج است، که درب ورودی اصلی آن در دل ایوان عظیمی واقع شده که در دل خود منبری کوچک را با استفاده از هنر کاشیکاری قرار داده است.
صنعت کاشی سازی و کاشی کاری که بیش از همه در تزیین معماری سرزمین ایران، و به طور اخص بناهای مذهبی به کار گرفته شده، همانند سفالگری دارای ویژگی‌های خاصی است.
این هنر و صنعت که در مسجد قبای سنندج به خوبی خود نمایی می‌کند، از گذشته‌ی بسیار دور در نتیجه مهارت، ذوق و سلیقه کاشی ساز در مقام شیئی ترکیبی متجلی گردیده، بدین ترتیب که هنرمند کاشی کار یا موزائیک ساز با کاربرد و ترکیب رنگ‌های گوناگون و یا در کنار هم قرار دادن قطعات ریزی از سنگ‌های رنگین و بر طبق نقشه ای از قبل طرح گردیده، به اشکالی متفاوت و موزون از تزیینات بنا دست یافته است.
که این یکی از ویژگی‌های بارز و ارزنده مسجد قبا به شمار می‌رود و جلوه و زیبایی خاصی را به نمای ساختمان بخشیده است.
مناره و گلدسته‌ها همواره مظهری از معنای ندای حق و حق طلبان بر نجواهای شیاطین، کفار و مشرکین می‌باشد. ...مشاهده کامل متن مسجد قبا دارای چهار مناره بلند و رفیع است که به صورت متقارن در چهار سوی مسجد مناره رفیع و سبز رنگ را محصور کرده اند.
مناره‌ها به رنگ سفید و سبز برپا شده اند. و بوسیله راه پله هایی به انتهای آن دسترسی مقدور پذیر است. نمای خارجی مسجد دارای نظم و انضباط بسیار ویژه ای است، که از ترکیب دو نوع سنگ گرانیت و پنجره به خوبی و به زیبایی بهره می‌برد.
برای ورود به صحن اصلی مسجد تعدادی پله و راهرویی قرار گرفته که به صحن اصلی شبستان مسجد راه دارد.
در بدو ورود به شبستان اصلی مسجد قبای سنندج یکی از مهمترین مظاهر تجلیات اعتقادی، فرهنگی، هنری، مسلمانان از آغاز اسلام تا عصر حاضر به نوع زیبایی تداعی می‌شود.
به عبارتی آمیزه ای از اعتقادات و باورها را با هنر اسلامی می‌توان در این شبستان مشاهده کرد و آن را جایگاه اصلی هنر نمایی هنرمندان اسلامی دانست که عشق و ایمان را به تصویر کشیده اند.
چرا که برجسته‌ترین هنرهای وابسته به معماری مانند کاشی کاری، گچبری، مقرنس کاری و... در این اماکن مقدس تجلی یافته است. تقسیم بندی موزون فضا به مدد قوس‌ها و ستونها نیز همکاری اوزان هستی کیهانی و مراحل مختلف زندگی انسان و نیز عالم هستی را مشخص می‌دارد که هر دو از پروردگار صادر شده اند.
آیات نورانی وحی به اشکال زیبا در سر درب ورودی‌های مسجد و طاق محراب‌ها و قوس گنبدها نقش بسته و صحنه جذاب و زیبا و فضایی توأم با معنویت و روحانی را آفریده است.
آرایش بسیار زیبای ستون‌های مسجد جلوه ای خاص را به شبستان داده است. هر ستون داری پایه و سر ستون محکم به سبک شبستان مسجد دار الاحسان است ، که با شیارهایی که ابتدای ستون را به سقف متصل می‌کند، احداث شده است.
از زیبایی‌های کم نظیر مسجد قبا گنبد بزرگ آن است که بوسیله معماری بسیار فنی و منحصر به فردی و به سبک دوران صفویه احداث شده. و وظیفه انتقال نور را به شبستان اصلی و دیگر طبقات، به انجام می‌رساند.
دوران دور گنبد با آیاتی از قرآن کریم کاشیکاری شده، که هدف اصلی از این نوع معماری قرار گرفتن انسان در محضر پروردگار می‌باشد.
محراب مساجد سنگر مبارزه و میدان جهاد سختی را تداعی می‌کند که در این میدان با شیاطین وسوسه گر درونی و بیرونی و تمامی عواملی که می‌خواهند انسان را از رسیدن به معبود حقیقی خویش باز دارند می‌جنگد.
قوس محراب تداعی مفهوم کریمه « الله نور السموات و الارض» است. محراب مسجد قبا به سبک دیگر نقاط مسجد از ترکیب نور ، هنر کاشیکاری و ابعاد گذاری‌های هندسی بهره می‌برد.
در پایین شبستان مسجد قبای سنندج یک کتابخانه قرار دارد، که همواره مورد استفاده جوانان و نمازگران واقع می‌شود.
در مجاورت آن هم کلاس‌های تدریس قرآن برای بانوان و نوجوانان دایر است.
که این از وجوه تمایز این مسجد با دیگر مساجد می‌باشد.

منبع :
http://kordestan.irib.ir/