حسینیه «حاج‌علی اشرف» اسم خود را از بانی آن یعنی «حاج علی اشرف» گرفته و قدمت آن به
دوره افشاریه بر می‌گردد.
این حسینیه در مرکز شهر قرار دارد و در گذشته به حسینیه میان ده نیز مشهور بوده است.
بانی و واقف آن حاج علی اشرف بوده که در اوایل قرن دوازدهم هجری قمری این مکان را بنا کرده است و منبر قدیمی آن از چوب مخصوص گلابی ساخته شده و نام واقف «حاج‌علی اشرف» و سازنده آن و تاریخ ساخت بر روی آن منقوش و حک شده است که بیش از ۲۵۹ سال قدمت دارد.
سردر این بنا در ضلع جنوب غربی قرار گرفته که دارای دو سکوی پیرنشین در دو طرف است ، هم‌چنین در قسمت بالای نغول دو طرف کتیبه‌ای از جنس کاشی ساخته شده است.
این بنا به‌صورت هشت ضلعی ساخته شده و دارای دو
ایوان تابستانی و زمستانی با کاربندی‌های زیبایی در داخل ایوان‌ها است، هم‌چنین دور تا دور دو
ایوان بنا را رواق‌هایی در دو طبقه فرا گرفته که طبقه‌ی بالا و پشت‌بام بنا در ایام محرم مخصوص نشستن خانم‌ها است.
پوشش‌ها در قسمت رواق به‌صورت طاق کلنبو بوده که در قسمت بام روی آن با آجر سنتی پوشیده شده است.
در وسط حسینیه نیز حوض آب سرپوشیده‌ای وجود دارد که به‌صورت هشت ضلعی ساخته شده که علاوه‌بر تأمین آب شرب عزاداران از سکوی آن برای تعزیه و مداحی استفاده می‌شود.
ساخت
...مشاهده کامل متن این بنای تاریخی و مهم که در نوع خود کم نظیر است، داستان جالب و شنیدنی دارد که به طور خلاصه به شرح ذیل میباشد:
زمانی واقف این محل (حاج علی اشرف بشرویه ای) تصمیم می‌گیرد به سفر حج رفته و مراسم عبادی حج را به جا آورد.
از آن جایی که مسیر حرکت حجاج از این محل به طرف ایالات جنوبی ایران و سپس حرکت از مسیر دریا به وسیله کشتی صورت می‌گرفته است، او نیز به قصد حج، سوار کشتی شده و به اتفاق بقیه مسافران حرکت می‌کند که از بد حادثه کشتی از راه اصلی منحرف و به جای حرکت در مسیر مقصد، در جهت خلاف آن طی طریق می‌کند و مسافران و کشتی سر از کشور هندوستان در می‌آورند و به این گونه به جا آوردن اعمال حج توسط مسافران از جمله بانی و واقف حسینیه امکان پذیر نمی‌شود.
به ناچار ایام محرم و دهه عاشورا را در کشور هندوستان و شاید حیدرآباد سپری می‌کنند.
چون این امر هم زمان با محرم بود، برحسب اتفاق به مکانی مقدس که در آن مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدا.. الحسین (ع) برگزار می‌شد، می‌روند و در آن جا عظمت و شکوه مراسم و نیز زیبایی بنا و مکان مورد نظر وی را مجذوب و فریفته خود می‌کند.
این جذبه معنوی چنان بود که محمد نصیرالدین حاج علی اشرف نذر می‌کند که اگر به سلامتی وارد بشرویه شود ساختمانی به شکل همان بنا و برای برگزاری مراسم عزاداری سیدالشهدا در بشرویه احداث کند.
بنابراین او پس از بازگشت از دیار غربت به وطن به شکرانه سلامتی ادای نذر کرده، شروع به ساخت بنای این حسینیه می‌کند.
مراسم علم‌گردانی ویژه محرم نیز توسط موسس آن در این حسینیه پایه‌گذاری شده است.
منبع:
http://vista.ir/
http://www.isna.ir/
http://payamboshruyeh.ir/
http://www.birjand-ngo.ir/
