آدرس : حمام گلشن در بافت قدیم شهر لاهیجان و در محله میدان، کنار خیابان سردار جنگل و در مقابل مسجد جامع و بقعه چهار بادشاهان واقع شده است.
در دوران
ایران قدیم استفاده از حمام داخل منازل کمتر رواج داشته و بدین جهت در بافت‌های قدیمی شهرهای کشور حمام‌های عمومی فراوانی دیده میشود و
حمام گلشن یکی از آن هاست.
حمام گلشن بنایی متعلق به دوران قاجار است که در محلهٔ میدان
لاهیجان و در مقابل مسجد جامع
لاهیجان و بقعهٔ چهارپادشاهان قرار دارد.
در آن زمان استفاده از حمام‌های داخل خانه در شمال کشور بندرت معمول بوده و فقط شاهزادگان و امرا و حاکمان صاحب منزلی بودند که دارای حمام بود لذا بنابر ضرورت گرمابه گلشن
لاهیجان در سطح وسیع و با عظمت و زیبایی خاصی ساخته شد این گرمابه دارای دو سربینه بود( حالت اولیه) قسمت اول که ورودی‌های حمام به آن متصل بوده محل استفاده افراد معمولی و سربینه دوم که کوچکتر و از نظر ارتباط با هوای آزاد و سرد بیرون در امان بیشتری بود مربوط به افراد ثروتمند بوده است که در سال 1344 هجری شمسی بعلت ادامه خیابان حافظ جنوبی بخش مهمی از سربینه بزرگ و قدیمی ازبین رفت و ارتباط
...مشاهده کامل متن اولیه حمام بهم خورد در نتیجه تغییراتی در معماری داخلی گرمابه برای ادامه استفاده از آن بوجود آمد.
ازجمله تغییرات، تبدیل نظافتخانه قدیمی به سربینه بود.
با ورود به حمام بعد از ورودی به رختکن می‌رسیم که با ازاره، کاشی کاری‌های هفت رنگ، کاربندی هشت و نیم هشت، حوض سنگی و دو کتیبه بزرگ تزیین شده است. سقف گنبدی شکل گرمخانه نیز بالای این کاربندی‌ها قرار گرفته است.
در سمت راست این رختکن ده متری اتاقکی به نام گرمخانه قرار دارد که در سطح پایین‌تری ساخته شده و ستون‌های سنگی و طاق‌های جناغی دارد.
ﺑﺨﺸﯽ از ﺣﻤﺎم ﮔﻠﺸﻦ ﻻﻫﯿﺠﺎن ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺷﻬﺮﺳﺎزی و ﻟﺰوم اﺣﺪاث ﺧﯿﺎﺑﺎن و ﻣﯿﺪان، وﯾﺮان ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻨﺎی ﺣﻤﺎم، ﭘﻼن ﮐﺜﯿﺮاﻻﺿﻼع داﺷﺖ و ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ آن از آﺟﺮ ﻗﺮﻣﺰ ﻣﺤﻠّﯽ، ﺳﺎروج و ﮔﻞ آﻫﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ.
در ﺗﻌﻤﯿﺮات اﺧﯿﺮ ﭘﺲ از زﻟﺰﻟﻪ ﮔﯿﻼن، ﺑﺮای اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺑﻨﺎ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. درِ ﺳﻨﮓﮐﺎریﺷﺪه اﻣﺮوزی ﺣﻤﺎم در ﮐﻮﭼﻪای در ﺿﻠﻊ ﺟﻨﻮب آن واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎ ﮔﺬر از ورودی ﺑﻪ رﺧﺖﮐﻦ ﻣﯽرﺳﯿﻢ.
ﻃﻮل رﺧﺖﮐﻦ، ﺣﺪود 10 ﻣﺘﺮ و در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ آن، اﺗﺎﻗﮑﯽ در ﺳﻄﺤﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ واﻗﻊ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ "ﮔﺮﻣﺨﺎﻧﻪ"ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ. در ﺷﻤﺎل رﺧﺖﮐﻦ، ﺻﺤﻦ ﺣﻤﺎم ﺑﺎ ده ﺳﺘﻮن ﻗﺮار دارد و وﺳﯿﻊﺗﺮﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻨﺎ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﯽرود.
ﮐﻒ ﮔﺮﻣﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻣﻮزاﯾﯿﮏ و ازاره دﯾﻮارﻫﺎی ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﺎ ارﺗﻔﺎع 180 ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﮐﺎﺷﯽﮐﺎری ﺟﺪﯾﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﮔﻨﺒﺪ ﻣﯿﺎﻧﯽ در ﺣﺪود 8 ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع دارد و ﺣﺒﺎبﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮ روی آن ﮐﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻧﻮرِ داﺧﻞِ ﺣﻤﺎم را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. در ﻓﻮاﺻﻞ ﻃﺎقﻫﺎی ﺟﻨﺎﻗﯽ و دﯾﻮارﻫﺎی ﺟﺎﻧﺒﯽ، ﮔﻨﺒﺪﻫﺎی ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﺳﻪﺑﺮﮔﺮدان ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﺣﺪود 3/5 ﻣﺘﺮ، ﻓﻀﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ را ﻣﺴﻘّﻒ ﻣﯽﺳﺎزد.
در ﺷﻤﺎلﺷﺮﻗﯽ ﺻﺤﻦ، دو ﻫﺸﺘﯽ وﺟﻮد دارد. اﺿﻼع ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺸﺘﯽﻫﺎ ﺣﺪود 4/5 ﻣﺘﺮ و ارﺗﻔﺎع ﮔﻨﺒﺪ آنﻫﺎ، 5/5 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ.
در ﺿﻤﻦ در دﯾﻮارﻫﺎی ﻫﺮ ﺿﻠﻊ، ﻃﺎقﻧﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺧﻮرد. ﮐﺎﻧﺎل ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎ ﺷﯿﺎری، آب ﻣﺼﺮفﺷﺪه دوشﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﺤﻦ ﺣﻤﺎم ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ. در ﺟﻨﻮب ﻫﺸﺘﯽ دوم، ﺧﺰاﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺨﺰن آب ﮔﺮم ﻗﺮار دارد.
در ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻤﺎم، ﻣﻌﻤﺎر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﻠﻮبﻫﺎی ﺧﺎص و ﺑﺎ اﻧﻮاع آﺟﺮﭼﯿﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﻘّﻒﮐﺮدن ﺑﻨﺎ ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﮔﺮﻣﺨﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻓﻀﺎی ﺑﺎﻻی ﺻﺤﻦ ﺣﻤﺎم در
ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎی ﻫﺸﺖﮔﺎﻧﻪ ﻣﯿﺎﻧﯽ دارای ﮐﺎرﺑﻨﺪی ﻫﺸﺖوﻧﯿﻢ ﻫﺸﺖ اﺳﺖ.
در ﺑﺎﻻی ﮐﺎرﺑﻨﺪیﻫﺎ، ﮔﻨﺒﺪی دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻓﻀﺎی اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ را ﻣﺴﻘّﻒ ﻣﯽﺳﺎزد. اﯾﻦ ﮔﻨﺒﺪ ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ و ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﯾﻦ ﮔﻨﺒﺪ در ﺑﻨﺎی ﻓﻌﻠﯽ ﺣﻤﺎم اﺳﺖ. ﺳﻘﻒ ﭼﻬﺎرﻫﺸﺘﯽ ﮐﻪ دوﺑﻪدو در ﺷﻤﺎلﻏﺮﺑﯽ و ﺟﻨﻮبﻏﺮﺑﯽ ﺑﻨﺎی ﺣﻤﺎم واﻗﻊ ﺷﺪه، ﮔﻨﺒﺪیﺷﮑﻞ اﺳﺖ.
ﺧﺰاﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺨﺰن آب ﮔﺮم ﺣﻤﺎم ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻫﺸﺘﯽﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، دارای ﮔﻨﺒﺪ ﺑﺎ ﻓﯿﻠﭙﻮشﻫﺎﯾﯽ در ﭼﻬﺎر ﮐُﻨﺞ اﺳﺖ.
برای آبرسانی به حمام از چاه آبی استفاده می‌شده که در کنار حمام در عمق 10 متری زده شده است. یک نفر به کمک چرخ چاه آب را بالا کشیده و داخل حوض می‌ریخته و از آن جا آب به مخازن مختلف هدایت می‌شده است.
این حمام که در زمان فتحعلیشاه احداث گردید، در گذشته دارای خزینه‌ها و حوضچه‌های متعددی بود ولی به دلیل امتداد خیابان، امروزه تنها نیمی از آن پا بر جاست.
ﺣﻤﺎم ﮔﻠﺸﻦ،ﻣﺘﻌﻠّﻖ ﺑﻪ دوره ﺻﻔﻮﯾﻪ ﺑﻮده و دارای ﺷﻤﺎره ﺛﺒﺖ ﻣﻠّﯽ 1442ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺮاث
ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﮐﺸﻮر اﺳﺖ.
منابع :http://fa.wikipedia.org/
http://www.gchto.ir/main/media/farhangi/hamam%20golshan.pdf
http://www.panoramio.com/photo/76149798
http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=585
http://dadaryha.com/blog/746
http://www.artakava.com/post/8994
