در فاصله 23 کیلومتری شمال غربی
کازرون ، در مجاورت رودخانه شاپور و در کنار جاده شاهی که پایتخت ساسانیان یعنی تیسفون را به
تخت جمشید و
تخت جمشید را به
شوش متصل می‌ساخت ،
شهر تاریخی بیشاپور ساخته شد که به جهت نزدیک بودن به سواحل جنوبی خلیج
فارس برای ساسانیان بسیار با اهمیت بوده است .
این شهر در مدخل دره ای خوش آب و هوا و پر از درختان لیمو، پرتقال،
خرما، بیشه زار و چشمه سارها قرار گرفته که به جهت داشتن حجاری‌ها و نقوش برجسته مهم
دوره ساسانی یادآور عظمت و‌آبادانی دولت ساسانی به شمار می‌رود.
بیشاپور با 200 هکتار وسعت، از شهرهای مهم آن زمان بوده است و اهمیت ارتباطی داشته است. این شهر از قدیمی‌ترین شهرهایی است که تاریخچه ساخت آن به صورت مکتوب در سنگ نوشته‌ای موجود است.
شهر بیشاپور تا قرن هفتم هجری آباد و مسکونی بوده و پس از آن ویران شده و دارای گنجینه‌ای از آثار ارزشمند
دوره ساسانی مانند
معبد آناهیتا است.
این شهر تاریخی را می‌توان
...مشاهده کامل متن در ردیف بزرگترین شهرهای دوره ساسانی به حساب آورد که با شهرهای مهم جهان آن روز مثل انطاکیه و بیزانس رقابت داشته است.
بزرگترین و تنها مجسمه سنگی دوره ساسانی مجسمه شاپور اول، 9 نقش برجسته از 30 نقش برجسته دوره ساسانی شهر تاریخی بیشاپور، بزرگترین کتیبه دیواری عهد ساسانی معروف به کتیبه کریتر با ابعاد 5/20 در 2/70 متر، پرستشگاه (آبکده) آناهیتا (الهه آب)، آتشکده‌های متعدد، جاده شاهی از جمله آثار به جای مانده از دوره ساسانی در این دیار است.
بیشاپور 2 کیلومتر مربع وسعت دارد و جزو نخستین شهرهای باستانی است که دارای تاریخ مکتوب شهرسازی است. این تاریخ سنگ نبشته‌ای است که با دو خط اشکانی و ساسانی روی ستون بنای یادبود بیشاپور حک شده است.
شمالی جنوبی و شرقی غربی این شهر با داشتن برج و با روهای بلند و استوار به صورت قلعه ای مستحکم ساخته شده و چهار دروازه به نام‌های دروازه هرمز، مهر، بهرام و دروازه شهر و دو آتشکده به اسامی ساسان و گنبد گلوشن داشته است.
در بخش شمالی شهر، پرستشگاه زیبای آناهیتا (آبکده)، تالار تشریفات و بقایای برج و بارو یافت شده و در بخش جنوبی آن بقایای مسجد حکایت از اسلامی بودن است.
شهر بیشابور با روش مهندسی یونانیان که توسط هیپوداموس ابداع شده بود در زمینی مستطیل به گونه‌ای طراحی شد که 4 دروازه و 2 خیابان آن، یکدیگر را قطع می‌کردند.
یکی از خیابان‌ها در جهت شمال به جنوب و دیگری شرق به غرب است و هر کدام در انتها به یکی از دروازه‌های شهر منتهی می‌شده‌اند. دروازه غربی، ورودی اصلی شهر بوده است.
طرح اصلی شهر از دو خیابان ساخته شده که این دو خیابان در مرکز شهر یکدیگر را قطع و در چهار اطراف این خیابان‌ها ساختمان دولتی با تزئینات زیبا ساخته شده بود.
شهر بیشاپور از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
ارگ سلطنتی شامل آثار شاخصی مانند: معبد آناهیتا، تالار شاپور، ایوان موزائیک، کاخ والرین.
منطقه عامه نشین شامل: خانه‌های مسکونی، گرمابه، کاروانسرا و بازار.
منطقه باستانی بیشاپور مشتمل بر سه بخش اصلی است:
شهر بیشابور
قلعه (دختر) با نقش برجسته‌های ساسانی
دره رودخانه بیشاپور
در این ناحیه آثار دیگری مانند قلعه دختر، قلعه پسر و نقش‌های تنگ چوگان قابل اشاره هستند.
برخی تک آثار به جای مانده از شهر باستانی بیشاپور:
معبد آناهیتا
کاخ والرین
ایوان موزائیک
ستون‌های سنگ یادبود بیشاپور
موزهٔ بیشاپور هم که یکی از موزه‌های کازرون است که در شهر تاریخی بیشاپور واقع گردیده‌است.
در این موزه اشیا، سنگ‌ها و کتیبه‌هایی از زمان ساسانیان که در شهر تاریخی بیشاپور و حومهٔ کازرون یافت شده‌اند، نگهداری می‌شود.
منبع :http://hamshahrionline.ir/details/116641
http://fa.wikipedia.org/
http://www.kazerunsfu.ac.ir/tabid/162/KazerunInfo/View/ID/6/Default.aspx
http://www.iranboom.ir/gardesh-gari/4447-negahi-ejmali-be-bishapor.html
