غار سیده خاتون بزرگترین غار باستانی منطقه
ارسنجان است که از فاصله دور قابل مشاهده است,این غار در فاصله ۴ کیلومتری جاده
ارسنجان به
آباده طشک واقع شده و قدمت آن به پیش از تاریخ برمی‌گردد.
نام این غار برگرفته از نام شخصی بوده که سال‌ها پیش در این مکان زندگی می‌کرده است.
دهانه این غار 42 متر، عمق آن 32 متر و ارتفاع دهانه این غار 40 متر است. ارتفاع غار از سطح دریا ۱۶۹۱متر و ارتفاع آن از سطح زمین‌های اطراف ۱۷ متر است
همچنین عرض دهانه ۲۶ متر در ارتفاع ۵/۵ متر و ابعاد داخلی غار حدود ۴۰۰ متر مربع است و کمی عقب‌تر عرض دهانه غار تنگ‌تر می‌شود
طبق کاوش‌ها در این غار در لایه‌های پایینی و سخت , در این لایه بخشی از بقایای جانوری کشف شده و 10 هزار شی سنگی (شامل ابزار جنگی) نیز در کاوش‌ها کشف شده است.
آثار به‌دست آمده در کاوش‌ها نشان دهنده سکونت انسانهای
دوره پارینه سنگی ونوسنگی در این منطقه است که قدمت بیش از 50 هزار سال را نشان می‌دهد و شامل بخشی از بقایای جانوری فسیل شده و آثاری از سنگ بوده که در گذشته به عنوان ادوات جنگی از آن استفاده می‌شده است
کاوش این غار پروژه کاری مشترک بین باستانشناسان
ایران ...مشاهده کامل متن و ژاپن بود و با مجوز پژوهشکده میراث فرهنگی می‌باشد
آکیرا سووکی، سرپرست ژاپنی تیم کاوش غار سیده خاتون می‌گوید: «نزدیک به 10 هزار ابزار سنگی با کاربری شکار در این منطقه کشف شده که با توجه به آن ها، قدمت این غار به 60 تا 70 هزار سال قبل برمی گردد.
در این غار ابزار‌های شکار از جنس سنگ، استخوان هایی متعلق به حیواناتی چون اسب و سازه ای در کف غار که محل ذخیره آب بوده، کشف شده است».
شقایق هورشید، سرپرست ایرانی تیم کاوش این غار تاریخی با اشاره به این که در سه فصل کاوش اخیر همچنین بقایایی از ابزار شکار و استخوان‌های حیواناتی که شکار شدند، کشف شده می‌گوید: «به طور حتم انسان هایی از دوره پارینه سنگی که دوره ای پیش از باستان است در این محل سکونت داشتند».
این غار در تاریخ ۲۰/۶/۱۳۸۵ و به شماره ۱۶۰۳۸ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است ,بر اساس قوانین مجازات اسلامی تصرف و یا تخریب آن پیگرد و مجازات قانونی دارد.
منبع:
http://arcfars.parsiblog.com
http://isna.ir
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910607000057
http://www.mehrnews.com/detail/News/1680824
http://www1.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100818533060
http://www.irancaves.com/Fa/newsdetail.aspx?ID=837
http://isna.ir/
http://ilna.ir/news/news.cfm?id=2137
http://www.ghatreh.com
http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=100444&Serv=3&SGr=22
http://vista.ir/lid/4878205
http://www.kolakchal.ir/tag/Arsanjan
http://chtn.ir/DesktopModules/DnnForge%20-%20NewsArticles/Print.aspx?tabid=84&tabmoduleid=98&articleId=67294&moduleId=409&PortalID=0
