روستای سیه بنوئیه

در شمال شهرستان رابر در استان کرمان روستای زیبایی واقع شده به نام روستای سیه بنوئیه که جزو روستاهای پلکانی کشور مسوب میگردد.
در شرق سیه بنوئیه روستای شهید پرور و نمونه گنجان و در غرب آن روستای ننیز علیا و در جنوب آن روستای گلینوئیه و در شمال آن کوه لاله زار (کوه شاه) قرار گرفته است.
این دهستان که در میان کوه‌ها محصور شده است منظره ای بسیار زیبا و دیدنی دارد و خانه‌های آن به صورت پلکانی قرار گرفته اند و چه خوش سروده شاعر معاصر این خطه ابوحامد :
شرق ننیز آن "ساگنو" تا باقر آباد اندر دو سوی رود با صد جو کنار است
هر پشت بامش خود حیاط است و شگفتا هر خانه اش بر خانه دیگر سوار است
از سیب سرخ باقرآبادش بگویم لبنان نزادوشکرین وآبدار است
از وسط دهستان رودخانه ای می‌گذرد که علاوه بر زیبایی ، مهمترین منبع آب کشاورزی این دهستان می‌باشد.
این رودخانه در فصل زمستان دارای آب فراوانی است ولی در اواخر بهار و فصل تابستان آب آن بسیار کم می‌شود.
در غرب روستا کوهی نسبتا بلند قرار گرفته که در قله کوه از میان سنگ و کمر درختی بنه سبز شده است که همچون نگینی سبزرنگ به این دهستان زیبایی بخشیده و منظره بسیار دل نشینی دارد و ...مشاهده کامل متن مردم معتقدند که قدمگاه خضر نبی می‌باشد و از قدیم مورد احترام مردم این دهستان بوده است.
و افراد قدیمی اعتقاد دارند که هر پنج شنبه پلنگی اطراف درخت را با دمش جارو می‌کرده و از شگفتی‌های این درخت این است که از میان سنگ‌ها و بدون داشتن ذخیره‌ی آب هنوز سرسبز باقی مانده است.
درختان کهن سال گردو و چنار در این منطقه فراوان است جمله آنها درخت چنار بزرگی که در جوار گلزار شهدا قرار دارد که بزرگان روستا عمر آن را بیش از هزار سال می‌دانند.
روستای سیه بنوئیه دارای آب و هوای کوهستانی است و به واسطه‌ی کوهستانی بودن منطقه ، هوایی خوش و دلنشین دارد.
وجود مکان‌های تفریحی و زیبایی که در این دهستان قرار دارد مانند باقرآباد و چشمه علی چهرن و دیگر مناظر طبیعی این منطقه ، سیه بنوئیه را در شمار یکی از خوش آب و هواترین نقاط شهرستان رابر قرار داده است .
درجه حرارت در تابستان به۲۶ درجه بالای صفر و در زمستان به ۱۵ درجه زیر صفر می‌رسد.
در فصل زمستان سراسر منطقه پوشیده از برف است به حدی که در بعضی نقاط بارش برف به میزان دو متر می‌رسد .
در فصل تابستان آب و هوا به قدری خنک و دلنشین است که در این منطقه نیازی به وسایل خنک کننده از قبیل کولر و پنکه نمی‌باشد.
جاذبه‌های گردشگری این روستا عبارتند از :
باغ‌های باقرآباد ، باب کهن ، بنه سبز ، چهرن ، اشکان ، قلعه دیلم ، تگرکوب ، غار محمود شاه وغارمموشاوآبشار پسله وقله‌ی سنگ عشق وکوه دیمموییه می‌باشد.
دین مردم اسلام و دارای مذهب شیعه می‌باشند .
جشن عروسی
الف: مراسم بیرق افراشتن
ابتدا یک روز قبل از عروسی ، دو نفر از اقوام داماد، برای دعوت از اهالی روستا و آشنایان یکی یکی در منزل‌ها را به صدا در می‌آورند و می‌گویند که از امشب تا فردا شب برای جشن عروسی تشریف بیاورید، که به این دو نفر خیلی خون می‌گویند.
حدود ساعت ۵ تا ۶ عصر شب حنا بندان، مراسم برق افراشتن داماد شروع می‌شود که نشانگر آغاز مراسم عروسی می‌باشد. به نحوی که سپیدار بلندی را انتخاب نموده و آن را قطع کرده و سپس دوستان داماد چوب را رنگ آمیزی و شاخه‌های سر بیرق را با دستمال‌های رنگارنگ و میوه‌های سیب و انار و پول آذین می‌نمایند و بعد از آنکه مهمان‌ها جمع شدند .
نوازندگان با نواختن ساز و دهل و مردم با دست زدن و زنها با آوادون گفتن به صورت دسته جمعی اظهار خوشحالی و سرور کرده و با ریختن نقل و نبات بر سر بیرق ، بیرق را بلند می‌کنند و جلوی در خانه‌ی پدر داماد افراشته می‌شود .
ب : شب حنا بندان
یک شب قبل از شب عروسی را شب حنا بندان می‌گویند. بعد از اینکه مهمانان نشستند . ابتدا با چای .و سپس شام از آنها پذیرایی می‌شود . بعد از تمام شدن شام ، نوازندگان ساعتی طبل و دهل می‌نوازند و مجلس را گرم می‌کنند و با دود کردن گیاه دونشت محله را عطرآگین می‌کنند.
و سپس همگی با ساز و دهل حنا به خانه‌ی عروس می‌برند . که برنامه حنابندان عروس و داماد بدین شکل است که ابتدا تعدادی از نوازندگان و گروه مردان و زنان با ساز و دهل و سر و صدا، ظرفی پر از حنا که با گل و گیاهان خوشبو زینت داده شده، روی سر گذاشته و به خانه عروس می‌برند .
پس از برگشت خانه عروس مراسم حنا بندان داماد شروع می‌شود ، که تعدادی از جوانان ظرف وحنا را برداشته و به اتفاق داماد روانه‌ی حمام عموی می‌شوند . حنا بر سر و دست و پای داماد گذاشته می‌شود وی همچنین جوانان همراه داماد نیز از حنا استفاده می‌نمایند.
در ضمن در شب حنابندان تعدادی از جوانان هیزم بسیاری را روی هم ریخته و آتش بزرگی روشن می‌کنند و اطراف اتش شروع به چوب بازی نموده و نوازندگان نیز با دهل و شیپور محفل چوب بازی را گرم می‌کنند.
صبح روز بعد پس ازطلوع افتاب مردم اعم از زن و مرد با دهل و شیپور روانه درب حمام شده و داماد را از حمام بیرون آورده و بر اسبی که با پارچه‌های رنگارنگ زین شده است سوار می‌کنند ، او را از ساز و نواز و چوب بازی و رقص عدهای از جوانان روانه خانه خود نموده و در مسیر راه با پاشیدن گل و پول و نقل و نبات بر سر داماد و آوردن آینه و قرآن از او استقبال می‌نمایند تا به منزل برسد.
وقت نهار زمانی که همه مهمان‌ها تشریف آوردند. توزیع میوه و شیرینی و پس از آن نهار آغاز می‌شود.
بعداز تمام شدن نهار ، مراسم بذل دادن به داماد شروع می‌شود ، رسم است اول اقوام و نزدیکان پیشقدم می‌شوند و مبلغ زیادی به عنوان بذل می‌پردازند و شخص معروف و باسوادی مسئول صورت گرفتن و نوشتن پول بذل داماد می‌شود.
و همگی مهمان‌ها مبلغی را به عنوان بذل می‌دهند.
بعد از تمام شدن بذل، پدر داماد را حاضر می‌نمایند و از او تقاضای پاناز می‌کنند که معمولا باید زمین کشاورزی یا درخت گردو باشد که به عنوان پاناز به داماد هدیه می‌کند.
بعد از تمام شدن بذل ، مبالغ جمع آوری شده را تحویل داماد می‌دهند و مهمان‌ها بعد از پرداخت بذل، یک یک به خانه خود می‌روند.
در شب عروس کشان مهمان‌ها بعد از صرف میوه و شیرینی و شام با همت و همراهی مردان و زنانی که در آن شب تجمع کرده اند. از ساعت یازده شب تجمع کرده اند. از ساعت یازده شب به بعد با تشریفات خاص و با ساز و آواز و دهل مراسم عروس کشان شروع می‌شود.
بدین طریق که اگر راه دور باشد عروس را با وسیله نقلیه به سوی خانه داماد می‌برند و اگر راه نزدیک باشد .
دو نفر زن از بستگان درجه یک او، دو بازوی عروس را گرفته و در حالی که روپوش سبزی صورت عروس را پوشانده روانه خانه داماد یعنی حجله می‌کنند. در اینحا نیز ضمن اینکه ساز و آواز رونق بخش مراسم می‌باشد با آینه و قرآن و نقل ، در مسیر راه عروس را مشایعت می‌کنند.
در ضمن شایان ذکر است که باید قبل از اینکه عروس را از خانه‌ی پدرش بیرون بیاورند چند نفر ریش سفید از پدر عروس اجازه گرفته و مبلغی را به عنوان شیربها به مادر عروس بپردازند.
وسایل و چمدان عروس به وسیله‌ی مشاطه به طرف خانه داماد حمل می‌شوند. هنگامی که به خانه‌ی داماد رسیدند ، پدر داماد جلوی پای عروس ، به عنوان رفع بلا و خوشبختی گوسفندی را ذبح می‌نماید.
در این وقت از داماد و پدر داماد برای عروس تقاضای پاناز می‌نمایند. بعد از آن داماد به استقبال عروس می‌آید و دست عروس را گرفته و وارد حجله می‌شود.
در این لحظه زنها به تماشای عروس می‌روند و بعد از مدتی از حجله خارج شده و همه به خانه‌های خود می‌روند.
د: غذاهای سنتی :
آب گرمو، قاتق بنه ، اشکنه ، قاتق گشنیز ، کشک گردو، چنگمال ،خاخل خرما
جشن سده :
از قدیم الایام در این دهستان مرسوم بوده است که عصر روز دهم بهمن ماه یعنی پنجاه روز قبل از عید نوروز که به نام شب سده مشهور است ، تعدادی از جوانان روستا در قله‌ی کوهی در اطراف آبادی جمع شده و مقداری هیزم و بوته‌های بیابانی جمع آوری نموده و آتش می‌زنند و این جمله را با فریاد تکرار می‌کنند : " سده سده سده پنجاه روز تا نوروز " و همگی شروع به خواندن می‌کنند و بعد از سده سوزی درب خانه‌ها حاضر می‌شوند و این سرود را با هم تکرار می‌کنند: " الله خدا بارون بده ، بارون بی پایون بده ، بارون به مال دارون بده ، بارون به دهدارون بده " بعدا مقداری آجیل ، قند ، چای و میوه که به آنها میدهند , بین خودشان تقسیم می‌کنند.
که هر کدام از لحاظ زیبایی بی نظیر می‌باشند .
مشاغل
شغل اکثر مردم کشاورزی و دامداری است و جوانان این دهستان همگی به علت نبودن شغل و درآمدی، مجبور به مهاجرت به شهرهای اطراف از جمله : کرمان ، زرند و سرچشمه شده اند .
که تعداد زیادی از جوانان در شرکت مس سرچشمه مشغول به کار هستند ،عده‌ی کمی هم از طریق کارمندی و معلمی امرار معاش می‌کنند .
همچنین به علت خوش آب و هوا بودن منطقه عده ای در زمینه پرورش زنبور عسل نیز فعالیت دارند و عسل این منطقه از مرغوبترین نوع عسل استان کرمان است.
صنایع دستی همچون : قالی ، گلیم ، جاجیم ، سفره ، پولک دوزی در گذشته رونق فراوان داشته ولی هم اکنون رونق خود را از دست داده است .

منبع :
۱-کتاب نگین سبز کرمان (فرهنگ گویش رابر بافت) نویسنده :مرحوم ولی ا... آئینه نگینی
ناشر :مرکز کرمان شناسی
۲-کتاب اوزان ، نویسنده جلال آل احمد ، انتشارات ژکان
۳-بررسی وپرسش ومصاحبه با ریش سفید‌های دهستان که اسامی آنها عبارتند از :
حاج درویش بنی اسدی،دهدار دهستان,فرج ا... بنی اسدی ، مرتضی بنی اسدی (
http://wikiroosta.ir/
http://www.iranvillage.ir/
http://raboor.blogfa.com/