امامزاده سلطان محمد عابد (علیه السلام) در سمت شرقی
کاخک واقع شده است , وی برادر بزرگوار امام رضا (علیه السلام) است.
این بارگاه در روی تپه مرتفعی در قسمت جنوب شرقی
کاخک واقع شده و صحن آن خیلی بلند و اراضی اطراف آن گود است به طوری که صحن احتیاج به دیوار ندارد و بسیار خوش منظره و زیبا و مشرف بر همه خاک
گناباد میباشد .
نام گرامی مادرش نجمه و به دلیل کثرت در عبادت و زهد ، عابد لقب گرفت. سلطان محمد عابد را به خاطر زیبائی چهره اش دیباج نیز لقب داده اند.
بر اساس اسناد موجود بنای اولیه مقبره امامزاده به امر امیر عبد ا… تونی در اواخر
دوره سلجوقیان ساخته شده که مسجد جامع
گناباد را نیز او بنا نموده است و در زمان صفویان نیز بر تعمیرات و تزئینات آن افزوده شده است ، بطوری که علاوه برآقای تابنده در کتاب تاریخ و جغرافیای
گناباد ، در کتاب تاریخ
قائنات ، عالم بزرگ شیخ عبدالحسین فنودی هم به وضوح در مورد قدمت و بانی بقعه امامزاده سخن گفته است.
در جریان زلزله سال ۱۳۴۷ بنای امامزاده آسیب فراوانی دیده و ترک‌های
...مشاهده کامل متن بزرگی برداشت بطوری که نزدیک شدن به آن وحشتناک بوده و معتقد بودند که باید تجدید بنا شود ولی به همت حاج حسین ملک و آقای ابوالقاسم صابری و سایر افراد این بنای ارزشمند بوسیله یکی از معماران معروف تهران به نام ابوالقاسم جابری همه پایه‌های بنا بتن ریزی و به تدریج قسمت‌های مختلف آن تعمیر شد تا این بنای تاریخی و مهم شهرمان همچنان پا بر جا بماند.
گفته می‌شود کتیبه دور گنبد امامزاده به خط استاد عباسی نوشته شده که بعد از مرمت عوض شده است .
همزمان با مسئله ولایتعهدی حضرت رضا (ع) حضرت سلطان محمد عابد به همراه برادر دیگرش ( زیدالنار ) در عراق بر علیه سلطه جابرانه عباسی شوریده ولی شکست خورده و پس از اسارت در شهر مرو پایتخت خلافت مأمون زندانی بوده ، بعد از اینکه حضرت رضا (ع) با شرایطی ولایتعهدی را قبول فرمودند ( در تاریخ دهم رمضان سال 201 هـ .
ق ) مأمون ظاهراً به خاطر خشنودی حضرت رضا (ع) دستور آزادی سلطان محمد عابد و زیدالنار را صادر کرد و هر دو برادر به خدمت امام هشتم رسیدند و مدتی ملازم حضرتش بودند که در فرصتی مناسب امام رضا (ع) پایان کار خود و سلطان محمد عابد (ع) را به او گوشزد فرمودند .
پس از شهادت مظلومانه امام هشتم در صفر سال 203 هجری قمری سلطان محمد عابد و برادرش زیدالنار مجدداً دستگیر شدند ولی با شجاعت از زندان مأمون گریخته قصد عراق عرب را داشتند که با پیوستن شیعیان خراسانی به آنها و درگیری و جهادشان با لشکریان خلیفه در دشتهای خراسان آغاز شد.
تا سالها کسی از محل دفن امامزاده مطلع نبود و پس از اینکه مشخص شد این مکان محل دفن فرزندی از فرزندان ارجمند امام هفتم میباشد مورد توجه خاص و عام واقع گردید.
تزئینات گنبد تالار مربع شکل شامل دو قسمت است : اول ساقه آن با یک حلقه کتیبه مزین گردیده در این کتیبه سوره دهر از قرآن مجید با خط ثلث به رنگ سفید و خط کوفی به رنگ فیروزه ای نوشته شده است ، دوم گنبد پیازی شکل که با کاشی‌های خوشرنگ پوشیده و اشکال لوزی و غیره القاء گردیده است.
این بنا از نظر امکانات رفاهی دارای دو زائرسرا ، سرویس بهداشتی ، آشپزخانه و پارکینگ میباشد.
منبع:
http://kakhkpic.blogfa.com/
http://abedkakhk.ir/
http://abedkakhk.ir/
http://kakhkpic.blogfa.com/post/8
http://kakhkpic.blogfa.com/
