امامزاده کوه ( امامزاده محسن ) در روستاى فرجین در ۱۶ کیلومترى همدان در یکى از دره‌هاى باصفا و دلگشاى دامنهٔ کوه الوند قرار دارد که به امامزاده کوه یا امامزاده کوهستان نیز مشهور است.
این بنا از آثار دورهٔ مغول و قرن هشتم هجرى است, ساختمان بقعه از جبههٔ بیرون به شکل مستطیل است. نماى آن از یک ایوان بزرگ که بر بالای ورودى مقبره احداث شده و اتاق‌هایى دو طبقه در دو سوى ایوان آن قرار دارد، تشکیل شده است.
امامزاده محسن (ع) از نوادگان امام حسن مجتبی (ع)است مادر بزرگوار این امامزاده خواهر امام محمد باقر (ع) (دختر امام سجاد (ع)) میباشد با توجه به آنچه گفته شد این بقعه متبرکه یادگار دو امام معصوم (امام مجتبی و امام سجاد (ع)) است در مدخل حرم نیز چند تن از صحابه پیامبر گرامی اسلام صلی ا... علیه و آل مدفون هستند که ابودجانه انصاری، از جمله آنهاست,وی از رزمندگان صدر اسلام بوده است و بارها در غزوات حضرت رسول اکرم (ص) شرکت داشته است بسیاری از تاریخ نگاران پیشین محل شهادت و آرامگاه او را در امامزاده کوه همدان دره ماوشان معرفی کرده‌اند و به احتمال قوی بدن مطهر امامزاده محسن را بخاطر هم جوار بودن با تربت صحابه حضرت رسول(ص) در آنجا دفن کرده اند.
ابودجانه در جنگ گشایش همدان که به تعاقب فتح الفتوح رخ داده شرکت داشته است در این جنگ هشتاد هزار تن کشته شدند.
ساختمان مرکزى امامزاده شامل دو حرم پیوسته با دو گنبد دو پوششه است که پوشش دوم صحابه (شبستان اول) فرو ریخته است. پلان داخل مقبره از دو شبستان مربع شکل تشکیل شده است.
شبستان اول محل دفن سه تن از صحابهٔ حضرت امیر است که در فتح همدان در زمان خلیفهٔ دوم در جنگ شرکت داشته‌اند و شبستان دوم نیز مدفن امامزاده محسن است.
بر فراز هر دو شبستان، گنبدهایى به نسبت بزرگ ساخته شده است. نحوهٔ تبدیل مربع به دایره، با کمک گوشواره‌هایى انجام گرفته است.
قدیمی‌ترین قسمت بنای بقعه شبستان پیشین (قبر صحابه) است ,تاریخ بناء را بر لوح شبستان سال 730 (هـ ق) نوشته‌اند بقعه از سه قسمت تشکیل شده است: ایوان ورودی شبستان پیشین و شبستان پسین فضای به نسبت بزرگی است.
شبستان معروف به قبر صحابه بزرگترین فضای بناء است ,سقف را طاق گنبدی پوشش داده، فضای داخل مربع شکل به ابعاد 7 متر میباشد در ارتفاع تقریباً 5 متری با ایجاد چهار گوشواره در چهار کنج یک هشت ضلعی بوجود آمده که پایه اصلی گنبد مدور طاق است.
در میانه شبستان نزدیک به راهرو ورودی به شبستان پسین سکو شکل است که به شکل مستطیل به ابعاد 5/2 در 5/1 متر ساخته شده است که ارتفاع آن بیش از 80 سانتی‌متر نیست.
نمونه این سکو را در سردابه گنبد علویان همدان می‌توان دید در دیوار غربی دری کوتاه این فضا را به شبستان پسین که کوچکتر است ارتباط می‌دهد بر روی صندوق چوبی داخل ضریح نام محسن بن علی ابیطالب(ع) نوشته و عدد 935 یعنی تاریخ ساخت صندوق چوبی یا تجدید بنای بقعه حک شده است .
به روایت لوح و زیارت نامه در بقعه برخی از احفاد ائمه در معرفی خود نام نخستین جد خود را هم ذکر کرده‌اند این زیارت نامه امامزاده را از اعقاب علویان و سادات حسنی کوچیده از طبرستان در قرن سوم هجری معرفی می‌نماید.
علاوه بر سایه درختان اطراف بقعه در طول خارجی دیوار شمالی امامزاده چند حجره برای آسایش زائران ساخته شده است.
منبع:
http://hamedan.irib.ir/web/all/23-video/28618-amam-zadeh
http://www.negahmedia.ir/media/show_pic/29278
http://www.negahmedia.ir/media/show_podcast/357
http://hamedan.awqaf.ir/pages/showpage-158.aspx
