روستای هیزج

روستای هیزج در قهاوند - استان همدان واقع است و از جمله روستاهای مهم این شهرستان محسوب می‌شود.
بر اساس مطالعات باستان شناسی صورت گرفته بر روی تپه تاریخی روستای هیزج که منطقه مسکونی قدیمی روستای هیزج بوده است قدمت این روستا به صده‌های هشت و نه هجری شمسی و یا حتی قبل‌تر از آن می‌رسد.
کاوش‌های صورت گرفته بر روی تپه تاریخی نشانگاه، در حد فاصل روستای هیزج و رزج، نشانه هایی از سکونت در این روستا و یا در مجاورت این روستاهها در زمان اشکانیان نیز دارد.
طبق تنها منبع تاریخی موجود (کتاب خاطرات میر محمد باقر وفسی) در دوران صفوی (880 تا 1101 هجری شمسی) این روستای محل سکونت مردمان سنی مذهب بوده است و از آبادانی خوبی هم برخوردار بوده است.
تپه تاریخی روستا نیز از بقایای همین دوران است.
ساکنین روستای هیزج در حدود 300 سال پیش سنی مذهب بودند که بعدها با به قدرت رسیدن دوباره شیعیان در ایران (پادشاهان قاجار) تغییر مذهب دادند و یا از روستای هیزج خارج شدند زیرا که در حال حاضر تمامی ساکنین این ...مشاهده کامل متن مناطق شیعه مذهب هستند.
چشمه قدیمی و پرآب روستا به همراه زمین‌های کشاورزی حاصلخیز، باعث شد که اقوام گوناگونی به سمت این روستا مهاجرت کنند. به نظر می‌رسد قدیمی‌ترین ساکنین روستای هیزج (پس از خروج سنی ها) اجداد طایفه نبی خان باشند زیرا که دو طایفه بزرگ سلیمی‌ها و مختاری‌ها نیز مهاجرند.
طبق سنت بیش از یکصد ساله اهالی روستای هیزج همزمان با شروع شیردهی گوسفندان، یک روز همه اهالی با برپا کردن دیگ پخت شیر برنج در کنار سرچشمه روستا "سرزه" نهار را در دل طبیعت صرف می‌کنند تا با این کار ضمن تشکر از پروردگار برای نعمات فراوان، برای تداوم بارندگی و افزایش شیر دام هایشان دعا کنند.
غار هیزج نیز در یک درهٔ خشک، در دوکیلومتری شرق - ۱۰۱ درجهٔ مغناطیسی- روستای هیزج واقع شده است.
طول غار هیزج 250 متر و دارای دو دهانه که ارتفاع دهانه اصلی از سطح دریا 1814 متر است. در واقع 150-200 متر طول شاخه اصلی است ولی با شاخه فرعی آن به 250 متر می‌رسد.
دومین پاساژ فرعی که بیشتر جالب است، در فاصلهٔ ۷۰ متری ورودی اصلی قرار دارد.
غار افقی است وحوضچه کوچکی در ابتدای غار وجود دارد. غار افقی با ارتفاع سقف 1 تا 3 متر است. سرتاسر کف غار تقریباً افقی است و ضخامت لایه رسی کف آن در بعضی بخش‌ها به 5 متر می‌رسد.
پس از عبور از دهانه غار، تالاری به طول 12 متر وجود دارد و پس از آن تالار محوطه وسیعی قرار دارد که یک راه فرعی در گوشه آن و تخته سنگ‌های بزرگ ریزشی در قسمت دیگر آن دیده می‌شود.
غار به شکل دهلیزی ساده و بدنه‌ای صاف تا عمق 150 متری ادامه دارد. در این فاصله محوطه دیگری به وجود آمده است که دهانه آنها نیز همانند پیش‌بندی آویخته است‌.
پس از طی مسافتی پهنای غار قدری کمتر و سقف آن کوتاه‌تر می‌‌شود. در این قسمت تپه کوچکی از خاک رسوبی وجود دارد. در گوشه تالار، دهانه کوتاهی است که به دهلیز وسیع و همواری راه دارد.
در کنار چپ دهلیز یک حفره 5 متری است‌.
کف غار هیزج از خاک نرم و گاهی گلی درست شده که در آن تخته سنگ و بلوک هائی پراکنده ریخته شده اند. به نظر می‌رسد که این غار در شرایط پرآتیک درست شده است ,یعنی تپه ای که غار در آن قرار دارد از جنس آهک می‌باشد، در زمان هائی دور در زیر آب قرار داشته است.
آب املاح را در خود حل کرده و بتدریج غار شکل گرفته است. این احتمال بیشتر از آن است که جریان آب زیرزمینی آن را شکل داده باشد. این امر در حدود صدها هزار سال قبل اتفاق افتاده است.
بازمانده هائی از دیواره هائی دست ساز در عرض غار، در جاهای مختلف دیده می‌شود.علاوه بر این این آثار، همچنین آثار سنگی،که یا به منظور اقامتگاه و یا دفاع مورد استفاده قرار گرفته اند و یا ترکیبی از این دو، دیده می‌شوند.
بویژه آثار موجود در نزدیکی ورودی اصلی می‌تواند نشانی از این باشد که گاهی مواقع در زمان‌های قدیم به عنوان پناهگاه یا مکانی برای مخفی شدن استفاده می‌شده است.
احتمالاً روستائیان هیزج در مواقعی که روستاموردحمله قرار می‌گرفته از این مکان استفاده می‌کرده اند.

منبع:
http://hizaj.blogfa.com/
http://hamedan.basijasatid.ir/?q=node/4068
http://www.caving-in-iran.org/
http://www.iranvillage.ir/article-98--0-0.html
http://hizaj.blogfa.com/8912.aspx
http://www.tebyan.net/