روستای واران جاسب

دهستان جاسب یکی از دهستان‌های بخش مرکزی شهرستان دلیجان می‌باشد.این دهستان درفاصله پانزده کیلومتری شمال شرقی دلیجان و در نزدیکی سد پانزده خرداد قرار دارد که هفت آبادی را شامل می‌شود.. این منطقه از چند روستای نه چندان بزرگ مانند : واران، هرازجان، کِروگان، وشتکان، زُر، وسقونقان و روستای بیژگان تشکیل شده است . این هفت آبادی در دره‌ای به طول پنجاه کیلومتر در راستای رود ازنا قرار دارند.
بزرگ‌ترین روستای این دهستان واران و دومین روستای بزرگ آن بیژگان می‌باشد.
قدمت این روستا به زمان ساسانیان باز می‌گردد. داستانی که معمولاً بزرگان ده تعریف می‌کنند این است که شاه اردشیر اول سربازان خود را به اینجا آورد تا اسب‌های آنها از رود ازنا بنوشند.
بعد از اینکه سربازان بیشتری در سر راه خود به آنجا می‌رفتند در این منطقه نه استراحتگاه ساخته شد که کم کم به مکان‌های سکونت دائمی تبدیل شدند. امروزه پس از طی دو هزار سال دو استراحت گاه متروکه شده که آثاری از آن‌ها به جا مانده است و این هفت روستایی که در این دهستان وجود دارد از بازمانده استراحتگاه‌های قدیم می‌باشند.
منطقه جاسب منطقه ­ای ییلاقی با کوه­های سربفلک کشیده، باغها و مزارع پر درخت، چشمه­ ها، مراتع سرسبز، درختان عظیم گردو، بادام و چنار با مناظر طبیعی و چشم اندازهای روح پرور نظر هر بیننده­ای را به خود جلب می­کند.
برای رسیدن به این ییلاق ابتدا باید از یک مسیر پر پیچ و خم کوهستانی و دره­ای عبور کنیم و پس از طی مسافتی به اولین روستای منطقه یعنی بیجگان برسیم. این منطقه در فصل گرمامکان بسیار مناسب و دلپذیری جهت گذراندن اوقات فراقت و استفاده از طبیعت می‌باشد.
از آثار باستانی این دهستان می‌توان به قبرستان قدیمی واران، تپه قلعه کوه امام علی، تپه قلعه سرخ، تپه قلعه وشتگان، تپه قلعه و سقونقان، مسجد جامع و امام حسن بیجگان، برج روستای هرازجان، تپه قلعه کوه امام ولی روستای کروگان، غار سیجان در ضلع شمالی روستای واران و سنگ نوشته­های قبرستان روستای بیجگان اشاره کرد که همگی در اداره میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده اند.
از دیگر جاذبه‌های این روستا می‌توان به اماکن زیر اشاره کرد:
امامزاده اسحاق(ره): بنای این امامزاده بیرون از روستای بیجگان جاسب واقع شده است و از آثار دوران صفوی می‌باشد.
در این زیارتگاه امامزادگان اسحاق و عیسی از نوادگان امام جعفرصادق(ع) و زنی به نام مریم که مادر عیسی خوانده می‌­شود، آرمیده اند که به بارگاه عیسی بن مریم شهرت یافته است.
امامزاده حمزه(ع): این امامزاده پسر عون بن علی بن ابیطالب(ع) است که زیارتگاه در ابتدای روستای کروگان جاسب در دامان کوه قرار دارد.
پناهگاه حیات وحش جاسب:
پناهگاه حیات وحش جاسب مساحتی حدود هفده هزار و هفتصد و هفتاد هکتار دارد و در سال هزار سیصد و هشتاد و یک و تحت مصوبه شماره دویست و پنجاه و چهار شورای عالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست.
غار سى جُن در روستاى واران جاسب وقرار دارد.اهالی این روستا بر این باورند که در این غار سى جوان غیب شده‌اند. مسجدى نیز در آن نزدیکى قرار دارد که به مسجد کمیل معروف است.
از گونه ­های مهم گیاهی این روستا می‌­توان به بادام کوهی، بنه، زرشک، زالزالک و فرفیون و از گونه ­های مهم جانوری می‌توان به بز و پازن، قوچ و میش، آهو، پلنگ و گرگ، بلدرچین و سارگپه اشاره کرد.
این منطقه به دلیل شرایط کوهستانی دارای زیستگاه­های جنگلی، خشکی پسند، مناطق مرتفع و صخره ای، زیستگاه جنگلی است که در بخش بسیار محدودی از اراضی غربی و جنوب غربی این منطقه به صورت نوار باریکی به سمت شمال شرقی منطقه به شمار می­روند و گونه­‌های پسته و بادام کوهی از عناصر اصلی پوشش جنگلی منطقه است.
این جنگل‌ها به دلیل محدودیت سطح گسترش آن‌ها در منطقه و استان از ارزش حفاظتی برخوردار بوده و نیازمند توجه بیشتری در این خصوص است و زیستگاه خشکی پسند دارای رویش ­های مختلف درختچه‌های کوتاه، گیاهان پشته ­ای، علفی و پایا و یک ساله و محل زیست جانورانی نظیر قوچ و میش و گرگ، روباه، خرگوش، کبک و بسیاری جوندگان و خزندگان می‌باشد.
زیستگاه مناطق مرتفع و صخره‌ای در ارتفاعات کول آل و کوه تخت و کوه ولیجا دارای رویش‌های گرمسیری گونه‌های بالش وش و پشته ای که محل زیست بز و پازن و کبک و پلنگ بوده است.


منابع:
http://vista.ir/
http://markazi.isna.ir/
http://fa.wikipedia.org/