حـکـیـم حـاج مـلا‌هادی سبزواری یکی از شخصیت‌های برجسته حکمت و عرفان
ایران اسـلامـی در قـرن سـیـزدهـم هجری می‌باشد و اشعاری را نیز با تخلص «اسرار» می‌سرود.
ایشان سال هزار و دویست و دوازده هجری قمری در شهر
سبزوار متولد شدند، این در حالی است که نوزده سال از حکومت «"قاجار" در
ایران می‌گذشت. فتحعلی شاه، محمدعلی شاه و ناصرالدین شاه در زمان زندگانی وی بـر
ایران حکومت می‌کردند.
نام پدرش محمد مهدی و مادرش زینتالحاجیه بود. پدرش از ثروتمندان و اشراف
سبزوار محسوب می‌شد که به جوانمردی، سخاوت و نیکوکاریزبانزد خاص و عام بود.
ملاهادی تحصیلات ابتدایی صرف و نحو را در هفت سالگی در
سبزوار شروع نموذ، پس از درگذشت پدرش به همراه پسرعموی خود، حاج ملا حسین، به
مشهد رفت و به مدت ده سال در مدرسه "حاج حسن" به‌سر برد و ضمن تکمیل مـقدمات عربی، فقه، اصول و ریاضی، به خودسازی و تزکیه باطن پرداخت.
او در سالهزار و دویست و سی و دو هجری قمری به شهر خود یعنی
سبزوار بازگشت و بـا دخـتـری از روستای ایزی ازدواج کرد و پس از گذشت دو سال از اقامتش
...مشاهده کامل متن در سبزوار، پا به سفر حج گذاشت.در بین مسیرو هنگام بازدید از اصفهان چنان شـیـفـتـه مـبـاحث و نحوه تدریس ملااسماعیل درب کوشکی اصـفـهـانـی گشت کـه تـصـمـیم گرفت مخارج سفر حج را هزینه تحصیل در اصفهان کند و سفر به خانه خدا را مدتی عقب بیاندازد.
او در حدود سال هزار و دویست و چهل و هفت هجری قمری دوباره به سبزوار بازگشت و پس از مدتی به همراه همسرش عازم سفر خانه خدا شد که در این سفر و قبل از رسیدن به کعبه همسرش را از دست داد و تنها و مغموم مناسک حج را به انجام رساند.
وسر انجام در بیست و هشت ذی‌حجه سال هزار و دویست و هشتاد و نه هجری قمری در سن هفتاد و هشت سالگی دار فانی را وداع گفت.
پـس از درگذشت این دانشمند فرهیخته، پیکرش در بیرون دروازه سبزوار به خاک سپرده شد. که امروزه آرامگاه حاج ملاهادی در میدان کارگر قرار دارد و بقعه آن، در اواخر قرن سیزدهم به دستور یوسف مستوفی‌الممالک بنا شد.
روی آرامگاه صندوق چوبی سبز رنگی قرار داشت ولی اکنون آرامگاه وی با سنگ مرمر سفید تزیین شده است. تمام بنای این آرامگاه آجری بوده و سقف گنبد و چهار ایوان آن نیز در سال‌های اخیر آینه‌کاری شده است.
آرامگاه ملاهادی سبزواری در سال هزار و سیصد و سی و چهار به عنوان آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و ترمیم و تزئینات آن به سال هزار و سیصد و چهل هجری شمسی توسط انجمن آثار ملی باز می‌گردد.
منابع :
http://www1.jamejamonline.ir/
http://namehnews.ir/
http://sobhtoos.ir/
http://shrines.blog.ir/
