سایت موزه گوهر تپه در فاصله دو کیلومتری شمال غربی شهر رستم کلا از توابع شهرستان بهشهر، محل بخشی از بررسی‌های باستان شناسی در شرق مازندران در حد فاصل نکا و بهشهر واقع شده است که عملیات حفاری آن در سال هفتاد و نه شروع شد.
اولین چیزی که نظر هر کسی را به خود جلب میکند حالت پلکانی این تپه می‌باشد . به گفته کارشناسان هر طبقه نشانه یک دوره از زمان است. هرچه به طبقات پایین‌تر می‌رویم قدمت مکان ببیشتر میشود .
برای انجام کاوش‌ها اگر می‌خواستیم به طبقه زیرین نفوذ کنیم باید لایه‌های بالاتر را از بین می‌بردیم تا به طبقات پایین‌تر برسیم به همین دلیل برای خسارت کمتر به بقایای لایه‌های بالاتر از این روش استفاده کرده اند.
این تپه توسط انسان ساخته شده است یعنی با مرور زمان مردم ساکن با از بین رفتن مکان‌های قبلی به مکان‌های بالاتر آمده اند. در بررسی‌ها و حفاری هایی که انجام شده است ، آثار و اسکلت هایی کشف شده است که بیانگر این است که این مکان در عصر نوسنگی شکل زندگی روستا نشینی داشته و در دوره برنز و مفرغ مورد توجه قرار گرفته و حالت شهر نشینی پیدا کرده است.
باستان شناسان با برسی اسکلت هایی که در این مکان کشف شده اند به این نتیجه رسیدند که نیمی از افراد دفن شده در این منطقه مهاجر و بقیه دیگر بومی بودند. قدیمی‌ترین تدفین این مکان مربوط به چهار یا پنج هزار سال پیش می‌باشد .
ظاهراً تمامی این اجساد با مرگ طبیعی دار فانی را وداع گفته اند . میانگین قد اسکلت‌های کشف شده حدود یک متر و هشتاد سانتی متر می‌باشد و میانگین سن آن‌ها سی تا سی و پنج سال تخمین زده میشود .
دو تا سه تدفین بالای چهل سال و یک کودک هشت تا ده ماهه را هم در این مکان شاهد هستیم. دندان‌های اکثر اسکلت‌ها سالم بوده و نشان دهنده این است که اکثراً در میانسالی در گذشته اند .
قدیمی‌ترین لایه هایی که در این سایت کشف شده است ، متعلق به دوران نوسنگی می‌باشد و بقایای قطعات سفال و تیغه‌های سنگی این منطقه نشان می‌دهد که ارتباط نزدیکی میان تمدن این منطقه با غارهای باستانی کشف شده در این محدوده نظیر غار علی تپه وجود دارد.
نکته قابل توجهی که در تدفین اجساد به چشم می‌خورد دفن کردن اجساد به همراه غذا می‌باشد . در کنار اجساد، استخوان حیوانات و دانه‌های گندم و جو یافت شده است که نشانگر این است که مردگان پس از مرگ دوباره زنده خواهند شد و به همین علت در کنارشان آذوقه قرار می‌داند.
ریتون نوعی ظرف سفالی می‌باشد که در آن مایع مقدس ریخته می‌شده و در مراسم مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. ریتون هایکه در این سایت کشف شده اند شکسته اند اما ریتونی که سالم مانده و از بقیه بزرگتر است، نشان می‌دهد تا چه اندازه هنرمندانه ساخته شده است.
ریتون‌ها معمولا در مکان‌های مذهبی مانند پرستشگاه‌ها استفاده می‌شده اما ریتون‌های کشف شده در گوهر تپه داخل یک پیک (زباله دانی) درون بخشی از یک معماری کشف شده اند.
کشف مواد فرهنگی از قبیل سفال در اطراف معماری کشف شده بیانگر این است که این ریتون‌ها متعلق به دوره عصر آهن ( هزاره اول پیش از میلاد ) هستند. همچنین ریتون‌ها نشان دهنده بخشی از عقاید مردم این منطقه در گذشته می‌باشند .
این پیکره‌ها نشان می‌دهد که مردم این منطقه سه هزار سال پپیش گاو نر و کوهان دار را پرستش می‌کردند.
جدید‌ترین کشف این سایت یک وسیله ناشناخته از جنس استخوان در کنار یک اسکلت می‌باشد که به اعتقاد بعضی از موسیقی دانان برجسته مازندرانی به ساز "قره نی" شبیه می‌باشد به اعتقاد باستان شناسان اگر فرضیه ساز بودن این شیء اثبات شود، تاریخ موسیقی در میان ساکنان حاشیه دریای خزر دگرگون شده و هزار سال دیگر به قدمت آن اضافه خواهد شد.
این شیء از شاخ گوزن ساخته شده و به انتهای آن یک ورق مفرغی با هفت عدد میخ پرچ شده است.
آثار و گورهای بکشف شده در این منطقه در ارتفاع بسیار کمی از سطح زمین‌های زراعی واقع شده اند به طوری که می‌توان اطمینان داشت برخی از آثار با شخم زدن زمین به راحتی از میان می‌رود.
بدنه یک ظرف سفالین در یکی از دیواره‌های سایت موزه گوهر تپه قابل تشخیص است که علاوه بر گسترش زمین‌های این سایت در زیر مزارع اطراف، نشان دهنده ارتفاع بسیار کم کاوش‌های به دست آمده از سطح زمین‌های کشاورزی اطراف این سایت می‌باشد.
کاوش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد گوهرتپه سهم زیادی در شکل گیری نخستین شهرهای سرزمین ایران داشته و اکنون شهری پنج هزار ساله در درون این تپه‌ها مدفون است.
این تپه باستانی درست در مسیری قرار دارد که غارهای باستانی مازندران چون کمیشان، هوتو و کمربند نیز واقع شده‌اند. باستان‌شناسان معتقدند انسان‌هایی که در این غارها زندگی می‌کردند پس از خروج از غار به مرور باعث پیدایش گوهرتپه شدند.
از گذرگاه سنگی که می‌گذریم و به سمت جاده پیش می‌رویم، باز هم گندمزار سبز است که وجود بقایای تمدنی کهن را در خود پنهان کرده است. از دور که به این زمین‌ها نگاه می‌کنم پوشش سبز گسترده ای را می‌بینم که شاید دلیل پنهان ماندن رازهای این سرزمین سرسبز باشد.
منابع :
http://www.shomalnews.com/
http://www.bloghnews.com/
www.khabaronline.ir/
www.irna.ir/
