مقبره آقالار مراغه به دستور ظل السلطان و به خاطر ارادتی که به مراد خود میر فتاح موسوی داشته در سال هزا و صد و هفتاد و پنج هجری قمری در مراغه ساخته شد.
در سال هزار و دویست و چهل و هفت توسط حاج عباسعلی بنابی که خود نیز در این مقبره مدفون است مرمت شده‌است .
این بنا چهار ضلعی بوده که هر ضلعش شانزده متر و دارای ازاره سنگی و طاقنمای آجری قرینه به ارتفاع پنج متر میباشد.
این بنا در اثر بی توجهی و رانش دیوارها به مرور زمان تخریب شده بود ولی از سال هزار و سیصد و هفتاد و پنج هجری شمسی تا تابستان هزار و سیصد و هشتاد و یک در چندین فصل کاری، مرمت و به منظور اعطای کاربری جدید متناسب با بنا در کنار قبرهای مرمرین ونفیس آن تبدیل به موزه سنگ نگاره‌های مراغه گشته‌است.
مشهورترین مزار مقبره آرامگاه شهید سالار یحیی پور فرماندار مراغه میباشد که به دستور سپهبد شاه بختی استاندار و فرمانده قوای آذربایجان در سال هزار و سیصد و سی و دو هجری شمسی بنا گردیده‌است.
عمده سنگ‌های این موزه سنگ قبرهای گهواره‌ای، صندوقی و تخت، قوچ‌های سنگی و سنگ هایی با نقوش تزیینی و هندسی است که اکثرا به شهرستان مراغه و اطراف آن تعلق دارند.
با ارزشترین سنگ این موزه سنگ صلوات نام دارد که تاریخ کتابتش نامعلوم است.
مقبره آقالار مراغه که در بلوار شهید مقدم خیابان راه آهن خیابان آقالار قرار دارد به عنوان بنای به جا مانده از دوره زندیه و بیانگر نوع و سبک معماری آن دوره بسیار حائز اهمیت میباشد.
مقبره آقالار بنایی چهار ضلعی آجری بوده که بر روی قبر میر عبدالفتاح موسوی مراغی شاعر و عارف نامی دوره زندیه ساخته شده است.میر عبدالفتاح از شعرا و علمای معروف مراغه و شیخ الاسلام عصر خود بود.
در مقبره میر شصت و سه قبر وجود دارد که اکثر آنها بر اثر گذر زمان ساییده شده و از بین رفته اند.
این مقبره هم اکنون به صورت موزه ای از سنگ قبرهایی مربوط به قرون هفتم و هشتم هجری قمری در معرض دید بازدید کنندگان قرار دارد. این سنگ قبر‌ها مربوط به گورستان بزرگ و قدیمی ورجوی در مراغه میباشد که پس از شکستن و تخریب آنها توسط غارت گران اموال فرهنگی در طی سالیان گذشته، به این مکان منتقل شدند تا علاوه بر حفاظت از آنها به صورت موزه نیز در معرض دید علاقمندان قرار گیرد.
.
در این موزه انواع کتیبه‌های سنگی ، سنگ قبرهای صندوقی و قوچ‌های سنگی نفیس و با ارزش تاریخی مربوط به دوره‌های قبل و بعد از اسلام نگهداری می‌شود .بیشترین آثارسنگی این موزه را سنگ قبرهای صندوقی تشکیل می‌دهد که روی آنها با اشکال هندسی زیبا و آیات قرانی تزیین یافته .در برخی از این سنگ قبر‌ها ابزار آلات و وسایل شغلی ، موقعیت اجتماعی شخص مرده در زمان زندگی اش حجاری شده است.
از آثار باارزشی که در این موزه نگهداری می‌شود سنگ صلوات می‌باشدکه در محل ورودی موزه نصب شده و نام پیامبر و چهارده معصوم برروی آن حجاری شده و کسانی که بخواهند از زیر آن رد شوند باید به محمد و آل محمد صلوات بفرستند.
بیشتر سنگ قبر‌ها صندوقی این موزه بر اساس موقعیت شغلی و اجتماعی افراد با طرح‌های محراب ، تیر و کمان ، شمشیر ، ابزار آلات کشاورزی و آهنگری حجاری شده که نشان دهنده شغل صاحب قبربوده است.
قدیمی‌ترین سنگ قبرتاریخی این موزه مربوط به سنگ قبر زنی است که روی آن با نقش زیور آلات زنانه تزیین شده است.
منابع :
http://fa.wikipedia.org/
http://www.tebyan.net/
http://www.chn.ir/
http://farabiauoob.mihanblog.com/
http://www.negahmedia.ir/
