کوه میل یکی از قله‌های رشته کوه مارشنان از ارتفاعات کوه‌های مرکزی ایران میباشد. دامنه جنوبی این کوه به بخش کوهپایه و دامنه شمالی آن به شهرستان نائین ختم می‌شود.
دامنه جنوبی متعلق به دهستان جبل و دامنه شمالی متعلق به دهستان لای مزیک شهرستان نائین میباشد که در ارتفاع سه هزار و سی و پنج متری واقع شده است. جنوب شرقی کوه میل به روستای ماری ختم می‌شود.
راه روستایی کجان به علون آباد، این کوه را از کوه کاجستان که در شمال غربی قرار گرفته جدا می‌کند و از جمله بلند‌ترین کوه‌های کوهستان مارشنان محسوب می‌شود.
این کوه از طرف شرق به کوه کلاغ مرتبط میباشد. میزان بارندگی سالیانه کوهستان بیتن صد تا دویست میلیمتر میباشد و جزو مناطق خشک به شمار می‌آید. میانگین دمای سالیانه این کوه بین ده تا بیست درجه میباشد و از نظر زلزله خیزی، مناطق مرتفع آن جزو پرزیان و دامنه‌های آن جزو نیم زیان محسوب می‌شود.
در مورد اصطلاح میل تعبیرات گوناگونی وجود دارد اما انچه مهم است این است که در کناره‌ی راه‌های باستانی ایران به‌ویژه در دل کویر ستون‌های بلندی را می‌بینیم که از فرسنگ‌های دور نیز قابل مشاهده‌اند.
این‌گونه ستون‌ها را "میل" می‌نامند و برای راهنمایی رهگذران جاده‌های باستانی در مسیر طولانی کویر ساخته شده‌اند.
شاید دلیل نامگذاری این کوه به میل نیز ناشی از استفاده آن جهت راهنمایی کاروان‌ها در دوران قدیم باشد. چنانچه که در کتاب راه‌های باستانی ناحیه اصفهان از جناب ماکسیم سیرو می‌خوانیم: در گردنه کجان همین طور که از کوهپایه می‌آیند در سمت راست نوک تیز(کوه میل یا نشانه) دیده می‌شود که از شمال و جنوب از فاصله ای به شعاع صد کیلومتر و همچنین از کوه بلندی که در مشرق اصفهان میباشد و نیز از نواحی نائین قابل مشاهده است.
خاطره این قلعه مرتفع به علت آنکه در قدیم از آنجا با استفاده از آتش علامت هایی می‌داده اند همواره در شهرستان زنده است. نام میل همچنین نام جرم سنگینی است چوبی(میل زورخانه) که ورزشکاران از آن استفاده می‌کنند نیمرخ کوه شکل آنرا به خوبی به یاد می‌آورد.
این قلعه محقّقاً در دوره مغولی یک پست امدادی بصری مهمی را تشکیل می‌داده است.
مناسب‌ترین مسیر برای دسترسی به قله این کوه از شهرستان کوهپایه میباشد . به طرف روستای علون آباد که در سی کیلومتری جاده کوهپایه به نیستانک قرار دارد ؛ ازمزرعه جعفر آباد که تابلو آن کنار جاده مشخص است یالهای مشرف به قله نمایان است و مکان مناسبی برای شروع است .
یک برنامه یک روزه زمان خوبی برای اجرای صعود به قله میل میباشد . از فراز قله کوه‌های اطراف اصفهان مانند کلاه قاضی، مارشینان، صفه و... خود نمایی می‌کنند.
منابع :
http://sofehfree.blogsky.com/
http://greenkejan.blogfa.com/
http://kooh-koohnavardi.blogfa.com/
http://www.azhkahan.com/
http://dir.wikipg.com/
