امام رضا(ع) در سفر تاریخی خود از مدینه به مرو که به دستور خلیفه مأمون عباسی در اوایل قرن سوم هجری صورت گرفت، از شهرها و مناطق مختلفی عبور نمودند و در این راستا در برخی از اماکن درنگ یا توقفی کوتاه داشته‌اند.
مردم نیز به پاس احترام و توجهی که برای امام رضا(ع) قائل بوده‌اند، مکان‌هایی را که با قدوم مبارک ایشان مزین گشته، در طول تاریخ حفظ و حراست نموده‌اند و به عنوان بناهایی مذهبی آنها را ارج نهاده‌اند.
نمونه این اماکن که در طول این مسیر بسیار به چشم می‌خورد، با نام "قدمگاه" شناخته میشود که امام برای مدت کوتاهی در آن توقف داشته‌اند
قدمگاه اسلامیه تفت یکی از این قدمگاه‌ها است ، درمورد ساخت این قدمگاه منابع محلی آن را از احداثات سلطان قطب‌الدین و به استناد کتیبه موجود درمحراب آن که مهمترین سند بر وجود قدمگاه دراین منطقه است، تاریخ ساخت را در زمان آل‌کاکویه دانسته است.
البته با توجه به گرایشات شیعی مذهب آل‌کاکویه این امر موثق‌تر به نظر می‌رسد. به هرحال این قدمگاه به دستور علاءالدوله ابوکالیجار گرشاسب ثانی در سال 512ق ساخته شده و در آن زمان به مسجد مشهد امام رضا(ع) شهرت داشته است و پس از گذشت قرنها، اگرچه الحاقات و تغییراتی در بنا صورت گرفته، اما همچنان مورد توجه سیر زیادی از عاشقان و ارادتمندان امام هشتم میباشد.
پلان بنا به صورت چهارضلعی و درهرضلع از داخل، 8متر با ارتفاع 3متر دیده میشود که نهایتا گنبدی آجری برروی آن قرار گرفته است.
بنا دارای سنگ تاریخ و کتیبه و تزئینات داخلی و یادگارهایی میباشد ، زیر گنبد سوره الفتح را به خط کوفی گلدار تزئینی به عرض 60 سانتی متر در گچ کنده و کتیبه کرده اند بر روی حروف، رنگ سیاه و قهوه ای کشیده اند بالای بسم الله الرحمن الرحیم عبارتی بوده است که فعلا «امر بعماره هذ...» آن باقی مانده است و مابقی را شکسته اند تصور میشود رنگ‌های کتیبه گچکاری از آثار تصرفاتی است که در عصر مغول بدان اضافه شده است. وجود نخلی در بیرون محوطه، نشان از رونق این قدمگاه درایام سوگواری امام حسین (ع) است و شاید نقطه اتصال محلات وبه نوعی شریان اصلی دراین روستا تلقی میشود.
عناصر سازه ای از مهمترین عناصر سازه ای در این بنا علاوه بر پی‌های خشتی می‌توان به پایه اصلی دیوار خشتی و رویه بیرونی آجری می‌توان اشاره کرد.
اکثر درب‌های بنا دارای طرحی مشبک یا ساده، پنجره‌های بنا نیز چوبی و دارای نقوشی منحنی و ساده در قسمت فوقانی و درب چوبی زیبایی در قسمت ورودی مسجد زنانه که دارای مشبکی بسیار زیبا و ظریف است ، کاربندی‌های ساده در داخل محراب مسجد زنانه، گچ کاری ساده محراب قدمگاه و تزئیناتی بسیار ساده در دوره محراب، نقوش گچی بسیار زیبایی در دور گنبد که با خط کوفی برگدار و نقوش گچی و رنگی در بالای محراب از تزیئنات گچی این بناست.
از تزئینات آجری این بنا می‌توان به شبکه‌های آجری قسمت فوقانی رواقخانه ، گنبد زیبای آجری قدمگاه و جان پناه‌های دور تا دور بام با استفاده از شبکه آجری محصور شده اشاره کرد.
درقسمت بالای کتیبه تنها قسمت "امربعماره هذا..." باقی مانده است که احتمالا نام سازنده و بانی بنا قید شده است.
گنبد این قدمگاه به سوره مبارکه الفتح با؛ خط کوفی گلدار؛ مزین شده است و قرار گرفتن سنگ مرمر در داخل محراب قدمگاه در ابعاد 106 در 60 سبک هنر و معماری آن را بیشتر نمایان می‌کند.
این قدمگاه در تاریخ 1354 و به شماره ثبتی 1094 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
منبع:
http://www.negahmedia.ir/
http://irna.ir/
http://www.chtn.ir/
