جشن عروسی در یزد

جلسه صداق طی کنان
در یزد در قدیم پس از پرس وجو وانتخاب دختر به خواستگاری او می‌رفتند وقرار جلسه صداق طی کنان که همان مهر برون یا قباله برون است را می‌گذاشتند .
ویک شب بزرگتر هاواقوام نزدیک به خانه عروس می‌رفتند . وباخود شیرینی مثل باقلوا ونقل هم می‌بردند. وبزرگترها با تعارف به همدیگر مهر یا صداق دختر را توافق می‌کردند مثلا چند دانگ از یک خانه یا ملک وچند هزار تومان پول نقد وقرار خرید از بازار وچگونگی برگزاری مهمانی‌های بعد در این مجلس بعداز اینکه صداق طی می‌شد به شادی می‌پرداختند وشربت وشیرینی نوش جان می‌کردند .

عقد کنان دریزد
عقد کنان دریزد سفره عقد یکی از سفره‌های سنتی ایرانی است که در مراسم عقد و یا هنگام عروسی پهن می‌شود و عروس و داماد بر سر آن می‌نشینند و به خطبه عقد گوش فرا می‌دهند.
سفره عقد در اکثر شهرهای ایران رواج دارد و در آن شش ظرف که هرکدام محتوی چیزی است که بیانگر آرزویی برای عروس داماد است، قرار دارد این ظروف معمولاً شامل : گردو، بادام، فندق، نان و نبات و تخم مرغ می‌باشند.
در میان اینها ظرف هایی از شیرینی و نان پنیر وسبزی، جام هایی از عسل و ماست که کنایه‌ای ...مشاهده کامل متن از شیرینی و ترشی در کنار هم در زندگی مشترک می‌باشند قرار دارد .
تخم مرغ نمادی است برای باروری و زایش اولاد توسط عروس ونان نمادی برای برکت ورزق ورورزی است.نبات برای شیرین کامی و... قرآن مجید کتاب خدا به نشانه‌ی مورد تایید قرار داشتن وصلت از سوی خداوند و طلب یمن و برکات الهی جلو آینه و بالای جانماز قرار می‌گیرد. آینه هچنان که در خرید عروسی آینه در سرلوحه و پس از قرآن مجید قرار دارد ، در سفره عقد نیز در صدر سفره و رو به عروس و داماد قرار می‌گیرد تا با نگریستن در آن دلهایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال باشد و سعادتمند شوند .
یک جفت شمعدان شمعدانها در دو سوی آینه جای دارندو شمع‌های فروزان درون آنها هنگام جاری شدن صیغه عقد ،نشانه آرزوی روشنایی وگرمی در پیوند عروس و داماد است .
جنس شمعدان با قاب آینه یکی و معمولاً نقره برنز یا بلورین می‌باشد. جانماز پیشاپیش آینه گسترده می‌شود و روی آن مهر و تسبیح زیبایی قرار می‌دهند تا گواهی بر پای بندی زوج نسبت یه اصول دین اسلام باشد و تبرک آن شامل حال عروس و داماد شود .
این سجاده و زیر مهری کوچک روی آن یا از جنس ترمه قدیمی به جا مانده در خانواده با آستر ساتن خوش رنگی مانند زرشکی و غیره می‌باشد یا آن را مخصوص عروس از مخمل سفید می‌دوزند و رویش را با نخ براق نقره ای سوزن دوزی می‌کنند .
مهر این جا نماز به شکل قلب یا گل یا اشکال زیبا واستثنایی دیگر انتخاب می‌شود. کاسه نبات در یک سوی بالای سفره عقد توده ای از نبات را به شکل زیبای قالبی خاص که گاه در چندین طبقه تهیه شده است ، قرار می‌دهند .
نبات نماد آروزی شیرینی پیوند عروس داماد است که معمولاً آن را از نبات اعلای زعفرانی تدارک می‌بینند. نقل و سکه نقل به نشانه‌ی شیرین کامی و سکه برای افزایش روزی عروس و داماد سر سفره‌ی عقد گذاشته می‌شود .
امروز مخلوطی از نقل سه مروارید و پولک را در بسته بندی‌های کوچک یا اشکال ابتکاری دیگر قرار می‌دهند واین تورها را با شکوفه و روبان تزیین می‌کنند.سکه‌های ویژه سفره عقد ،طلایی رنگ است که روی آن مبارک باد یا نام مبارک حضرت مهدی (عج) ضرب می‌شود .
تخم مرغ از دیر باز تا کنون تخم مرغ نماد تولد وتداوم نسل است از این رو پیداست که نهادن آن بر سفره‌ی عقد به نیت ادامه نسل زن و مرد و باروری ازدواج آن دو می‌باشد.
معمولاً برای تبرک تعداد تخم مرغ‌ها را پنج دوازده یا چهارده به نیت پنج تن دوازده امام (ع)و چهارده معصوم(ع)انتخاب می‌کنند. فندق گردو و بادام این خوراکی‌های مقوی و پر مایه الهی رانیز به نشان گسترده بودن سفره خوراک عروس و داماد و توانمندی آنها سر سفره عقد می‌گذارند.
نان و پنیر نان را به نشانه‌ی برکت خداوند و پنیر را با نیت وسعت روزی و سپید بختی بر سر سفره عقد می‌نشانند . امروز نان و پنیر را به صورت لقمه‌های کوجک در می‌آورند و با نایلون محافظ غذامی پوشانند.
سبزی را به نشانه‌ی سلامتی سر سبزی و خرمی در سفره عقد می‌گذارند. سبزی عقد، سبزی خوردن است که از تره ریحان شاهی نعناع تربچه پیازچه تشکیل می‌شود. گل به نشانه شادابی و طراوات و به عنوان نمادی از زیبایی این پیوند سبدی از گل بر سفره عقد می‌نشانند.
همچنین برای آراستن اجزای دیگرسفره عقد نیز از شاخه‌های گل و گلبرگ‌های رنگین استفاده می‌کنند . گل سرخ یا رز نماد شناخته شده عشق در سراسر جهان است . شیرینی آشکار است که شیرینی به نشانه به ارمغان آوردن شهد خوشبختی بر سر سفره عقد می‌نشیند.
معمولاً هر دو نوع شیرینی خشک و‌تر را به این منظور به کار می‌برند شیرینی سفره عقد باید خوش ریخت کوچک وتازه باشد. میوه: نهادن میوه‌های رنگین بر سر سفره عقد به منزله برخورداری عروس و داماد از مواهب رنگارنگ الهی ونعمت‌های طبیعی زندگی است.
عسل : مراسم عسل در دهان همدیگر گذاشتن پس از جاری شدن صیغه عقد به منظور آن که عروس داماد در آینده مایه‌ی شیرین کامی و دلارامی هم باشند. جا حلقه ای: حلقه‌ی ازدواج زوج معمول امشابه هم است و در جعبه مخصوصی از طلا فروشی خرداری میگردد .
این حلقه را بر جایگاه خاص و زیبایی پیش پای عروس و داماد می‌گذارند. تا پس از جاری شدن صیغه عقد آن را در انگشت هم جای دهند. خونچه نان و اسپند به مفهوم سفره کوچک است و در اصطلاح به طبق هایی چوبی گفته می‌شد که در آن وسایل عقد را قرار می‌دادند.
نان: در گذشته نان سر سفره عقد سنگک بود اما امروزه هر نوع نانی رامی توان به این منظور مورد استفاده قرار داد. اسپند علاوه بر دود کردن اسپند در آغاز هر یک از مراسم و جشن‌های مربوط به ازدواج از جمله عقد به نیت دور داشتن چشم بد از وصلت جدید و از جان عروس و داماد.
کله قند ساییدن یک جفت کله قند هم شکل و هم اندازه روی پارچه ای بر سر عروس و داماد به نیت فروباریدن شادی و شییرنی بر سر آنها طی زندگی مشترک صورت می‌گیرد.
تور قند ساییدن حریر تور با پارچه نازک سپید رنگی را به شکل مربع یا مستطیل تهیه می‌کنند تا کله قند‌ها روی آن بر سر عروس و داماد ساییده شود .
در گذشته در شهر یزد بر سر عروس پارچه سبزی را می‌گرفتند وروی ان دو کله قند می‌ساییدند ونیز سوزنی را به شکل دوختن در دست می‌گرفتند واشعار ی را می‌خواندند مثل اینکه می‌دوزم ومی دوزم مهر ومحبت می‌دوزم برای عروس وداماد می‌دوزم بعد از خطبه هم گویا عروس را به حمام غرق شده می‌بردند وحمام دزدکی انجام می‌دادند .

عروس کشون در یزد
در شهر یزد در گذشته‌ها چون ماشین ووسیله نقلیه جمعی نبود.د ر شب عروسی عروس را پیاده تا خانه داماد می‌بردند.وهمه اقوام نیز پشت سر اوبه خانه داماد می‌رفتند.و از چراغهای تیریک یا فانوس استفاده می‌کردند .
تا مسیر کوچه‌ها را روشن کنند . در این فاصله نزدیک خانه داماد عرو س چند بار جلو نمی‌رفت واز پدر شوهر وداماد پا انداز می‌خواست که آن هم یک هدیه ویژه بود پدر شوهراول یک سر انداز که یک هزینه سفر به خانه خدا یا مشهد مقدس بود به نو عروسش هدیه می‌داد اما باز عروس خانم از رفتن به خانه بخت امتناع می‌کرد وپا پیش نمی‌گذاشت .
آنگاه پدر شوهر دوبارپا انداز می‌داد .و بقیه اقوام داماد و خود داماد هم پا انداز می‌داد ند. بعد یک گوسفند سر راه عروس قربانی می‌کردند. وانگاه عروس به خانه بخت می‌رفت .
در خانه داماد هم شادی بر پا می‌شد .

منبع :
http://yazd.irib.ir/
www.beytoote.com