کاروانسرای کلمرد در فاصله 20 کیلومتری سراهی جعفرو و 85 کیلومتری شهر
طبس قرار گرفته است که از دو بخش قدیمی و جدید تشکیل گردیده است.
کاروانسرای کلمرد قدیم و جدید در کنار هم قرار دارند. بنای قدیمی بر اثر گذر زمان از بین رفته و تنها خرابه ای از آن بجای مانده ، اما کاروانسرای جدید کاملا سالم ، در کنار جاده ای که حالا کم تردد است شکوه و تنهایی خاصی دارد.
کاروانسرای جدید۲۰۰ سال و کاروانسرای قدیمی ۱۲۰ سال قدمت دارد.
یکی از ویژگیهای این بنا بلندای یکسان آن در دور تا دور بناست و بجز بادگیر حتی سردر ورودی نیز با دیوارها در یک سطح است.
در دو سوی ورودی کاروانسرا در خارج بنا ایوانچه هایی وجود دارد که در هر طرف شش عدد است و در پای سکوی هر کدام افساربندی ایجاد شده که جای بستن دهانه اسب و شتر کاروانیان بوده است.
اجاقها یا بخاریهای دیواری این بنا در برخی از ایوانچه‌های حیاط و هشتی ورودی در گوشه‌ها پیش بینی شده است.
پشت بام این کاروانسرا نیز به زیبایی آجر فرش شده که جلوه ای خاص به آن بخشیده است.
کاروانسرای قدیمی که مخروبه شده دارای مساحت ۸۵۵ متر مربع می‌باشد ولی مساحت کاروانسرای جدیدتر ۳۱۸۴ متر مربع است.
این افزایش مساحت در طی ۱۰۰ سال در این دو بنا که کاربری یکسانی
...مشاهده کامل متن داشته مبین این نکته است که این مسیر پر رفت و آمد شده بوده و احتیاج به وسعت و گنجایش بیشتر باعث افزایش سطح بنای جدید گردیده است.
تا حدود ۱۵ سال قبل که مسیر طبس به یزد و تهران از این محل بود ، مسافرینی که مسیر جنوب کشور به شرق و شمال شرق و بالعکس را می‌پیمودند در این مکان به استراحت می‌پرداختند.
هم اکنون در داخل این مکان یک مرد چوپان به همراه زن و فرزندانش زندگی می‌کنند ، شاید حضور همین خانواده دلیلی بر سالم ماندن بنا باشد.
منبع:
باتشکر از آقای مهدی کلهر
http://vista.ir
http://tnews.ir
http://www.yjc.ir
http://www.tabasenc.ir/
