روستای قلعه جوق با جمعیت بیش از پنج هزار نفر یکی از روستاهای پرجمعیت ایران به شمار میرود این روستا در شمال شهرستان سراب ودر سه کیلومتری ان قرار دارد وجه تسمیه این روستا به خاطر وجود قلعه ای تاریخی ، زیبا و دیدنی در کنار آن است.
در استان آذربایجان شرقی شمال شهرستان سراب، در کنار یک تپه باستانی روستایی آرمیده است که یافته‌های باستان شناسان نشان از قدمت دیرین این روستا دارد.این روستا در بخش مرکزی شهرستان سراب قرار گرفته و جزء دهستان رازلیق میباشد.
فاصله آن تا سراب حدود دو ۲کیلومتر و در مکان مرتفعی نسبت به شهر سراب واقع گردیده است.
خانه‌های کاه گلی وآپارتمان‌های دو یا سه طبقه نشان از آشتی سنت و فرهنگ کهن و مدرن در این روستا دارد. معماری خانه‌های روستا در قسمت بافت قدیمی آن، گویای ذوق و هنرو فرهنگ دینی این مردم است.
شکل کلی روستا به صورت لوزی از سمت شمال به جنوب کشیده شده است.
باغ‌های زیبا با انواع درختان میوه از قبیل گلابی، زردآلو، گردو، هلو، سیب، آلوچه، سپیدار تبریزی، بید و بید مشک همچون حلقه ای سبز روستا را در بر گرفته است.
چشمه‌های جوشان با آب بسیار خنک در فصل تابستان و بهار زیبایی و طراوت طبیعت اطراف روستا را دو چندان کرده است و کشاورزان و هر مسافر لب تشنه ای را سیراب و شیفته‌ی خود می‌کند.
که از جمله این چشمه‌ها می‌توان به "قره بلاغ" و"دیزج یولی" و "کشاوان چشمه سی" و "رازلیق یولی" اشاره نمود.
دشت هموار و حاصلخیز در چهار سوی روستا در فصول مختلف سال با رنگ‌های سحر آمیز خود نوازشگر چشم هر بیننده ای است و نشان از برکت سفره‌های اهالی روستا دارد.هوای صاف ودل انگیز قلعه جوق به ویژه در فصل بهار وتابستان قابل توصیف نیست.
نسیم خنکی که در اواخر بهار و اوایل تابستان از جانب شرق می‌وزد نوازشگر روح و جان هر انسانی است که در این محیط نفس می‌کشد.
رودخانه فصلی تاجیار که از سمت غرب روستا با فاصله ای اندک می‌گذرد در فصل بهار و اوایل تابستان هر انسان طبیعت دوستی را به سوی خود جذب می‌کند. وصدای خروشان آن در اواسط فصل بهار نوید بخش فصل پر آب برای کشاورزان است.
اکثر مردم این روستا به شغل کشاورزی و دامداری مشغول اند. از جمله محصولات قابل کشت در این روستا می‌توان به گندم، جو، خیار، لوبیا، سیر، شبدر، یونجه، کلم، هویج و سیب زمینی اشاره کرد.که در این میان سیب زمینی بیشترین سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده است.
اهالی این روستا درکنار کشاورزی به دامداری( پرورش گاو، گاومیش، گوسفند) نیز می‌پردازند. که نژاد اصیل گاو سرابی به صورت انگشت شمار در بین دامها به چشم می‌خورد.و بیشتر گاوها از نژاد (هلندی) شیرده می‌باشند.
و تعدادی از اهالی روستا نیز به پرورش زنبور عسل مشغول اند. پرورش گوسفند از اهمیت کمتری برخوردار است.
تپه باستانی قلعه جوق
تپه باستانی قلعه جوق در دو کیلومتری شمال سراب و در ورودی روستای قلعه جوق قرار گرفته است.
این تپه از مرتفع‌ترین و وسیع‌ترین تپه‌های باستانی منطقه میباشد.
ارتفاع آن ۳۰ متر و مساحت تقریبی آن ۲۰ هزار متر مربع داشته است که متاسفانه مورد استفاده و خاکبرداری اهالی قلعه جوق و روستاهای همجوار قرار گرفته و بیش از نصف آن از بین رفته است.
در نتیجه خاکبرداری برش‌های مختلفی بوجود آمده است که در بعضی جاها دیواره‌های بلندی با ارتفاع نزدیک ۵متر دیده میشود که از خشت‌های بزرگی که در بنای مادها وجود دارد، ساخته شده است.
همچنین سفال هایی از دوران ما قبل تاریخ و سفال هایی مرصع « سفال قرمز رنگ که جایجای آن بوسیله قطعات کاشی بالعاب فیروزه ای مرصع شده است» با انواع سفال‌های دوره پارت در انواع مختلف به وفور یافت میشود.
در برش‌های خاکبرداری زراعی دو لایه مشخص خاکستر و زغال که حاکی از آتش سوزی است، به وفور دیده میشود. با بررسی دقیق از نظر جغرافیایی و وجود قلعه ای در مخروط افکنه رودخانه پشتو بر سر دره رازلیق، دره ای که به سبلان منتهی میشود، وجود سنگ نبشته رازلیق در ۱۱ کیلومتری آن اهمیت تاریخی دوران اورارتویی و سوق الجیشی این تپه عظیم مشخص میشود.
تپه باستانی قلعه جوق که از قدیمی‌ترین و تاریخی‌ترین تپه‌های باستانی منطقه میباشد متعلق به هزاره دوم ق.م بوده( ۴ هزار سال پیش) و در سال ۱۳۴۷ تحت شماره ۷۹۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
منبع :http://tabriz.irib.ir/
http://fa.wikipedia.org/
