توضیحات

ویرایش
سیاه چادرهای عشایری که همیشه در نواحی استان‌های کهگیلویه، ایلام و چهارمحال و بختیاری و عشایر استان‌های همجوار آن بافته و پرداخته می‌شود، به عنوان یکی از صنایع‌دستی عشایری همواره مورد توجه دوستداران صنایع روستایی و عشایری بوده است، که حاصل سرانگشتان زنان هنرمند و اصیل عشایر است و عشایر این استان‌ها به خاطر تولید انبوه این‌گونه چادرها شهرت خاصی دارند، هنری که ریشه در تاریخ عشایر این استان‌ها دارد و از دیرباز مورد توجه گردشگران داخل و خارج بوده است و تمام تلاش بافندگان این چادرهای زیست عشایری زنده نگه‌داشتن این هنر دستی است.
سیاه چادر عشایر ایلام
سال‌هاست زنان عشایر استان ایلام با استفاده از موی بز با هنر دستان خود اقدام به بافت سیاه چـادر (دوار) می‌کردند و پس از دوخت تخته‌های بافته شده و برپایی آن با همکاری مردان ایل از سیاه چادر به عنوان سرپناه و محل اسکان خود استفاده می‌کنند.
همچنین برای حفاظت بیشتر در اطراف سیاه چادر، از چیت‌های تزیین شده که باز هم از سوی زنان عشایر بافته می‌شود، استفاده می‌شود ...مشاهده کامل متن که در مقابل باد و باران و برای رعایت حریم شخصی خانواده بکار می‌رود.
به گفته کارشناسان به دلیل خواص ذاتی موی بز که برخلاف بقیه مواد، در گرما منقبض و در سرما منبسط می‌شود، از این ماده در سیاه چادر استفاده می‌شود و این ویژگی ممتاز موی بز که در تولید سیاه چادر از آن استفاده می‌شود در تابستان هوای خنک را به درون چادرها هدایت و در زمستان از ورود سرما و باران به داخل چادرها جلوگیری می‌کند.
البته ناگفته نماند که زندگی سنتی و حضور عشایر کوچ‌رو در استان ایلام باعث رشد و رونق صنایع‌دستی نظیر قالی بافی، نمد، جاجیم بافی، رسن، آوار (طناب)، گبه و کلاش در این استان شده که هنوز برخی از آنها رواج دارد.
عشایر در ییلاق و قشلاق مکان‌های معینی برای اقامت دارند که معمولا در زیر این سیاه چادرها زندگی و استراحت می‌کنند. سیاه چادرها همواره از موی بز بافته می‌شوند و این به چند دلیل مهم است.
اول آنکه موی بز خاصیت بسیار مطلوبی برای حفظ آب در مواقع بارندگی دارد و معمولا آب باران از جداره آن عبور نمی‌کند. دوم آنکه موی بز در دسترس و ارزان تهیه می‌شود.
معمولا هر خانواده ۲۰ الی ۵۰ راس بز دارد که از موی بزها برای تهیه سیاه چادر استفاده می‌کنند. سومین خاصیت موی بز سبک بودن آن است و نسبت به چادرهای برزنتی جمع‌آوری و حمل آن راحت‌تر است.
در تابستان در روزهای آفتابی، استراحت کردن زیر این سیاه چادرها لذت بخش است. البته نام مسکن عشایر به‌طور عموم آلاچیق بوده که از دو بخش تشکیل می‌شود. بخش بالایی چادر (سقف آن) که «سیاه‌چادر» نام دارد و از موی بز بافته می‌شود.
بخش دیگر دیواره جانبی است که چیق (یا چیت) نام دارد و از ترکیب نی و موی بز ساخته می‌شود.
بافتن سیاه چادر
هر سیاه چادر از چند «لت» تشکیل می‌شود و هر «لت» نواری بافته شده از موی بز سیاه است.
در حقیقت «لت» تکه‌ای از سیاه چادر است. زنان عشایر «لت»ها را که به شکل یک نوار بافته شده‌اند را به وسیله دستگاهی ساده و سنتی در محل زندگی خود می‌بافند.
عرض آنها نیز بین ۴۰ تا ۶۰ سانتی متر و طول آن گاهی ۶، ۱۰ یا ۱۵ متر است. زنان پس از بافتن «لت»ها آنها را از دو طرف به هم می‌دوزند تا کم کم به شکل سیاه چادر درآید.
وظیفه مردان در بریدن موی بز و همچنین تهیه ابزار و فراهم کردن کارگاه و همچنین دوختن «لت»ها به هم است و وظیفه زنان شستن، پاک کردن، حلاجی کردن موها و تاباندن نخ‌ها به‌طوری که به حالت الیاف درآیند و تمامی مراحل بافتن سیاه چادر بر عهده زنان است و مردان هیچ گونه دخالتی در آن ندارند.
گاهی دختران کوچک نیز مادران خود را در کار بافتن یاری می‌دهند و این فرصتی برای یادگیری و آموختن فنون دوخت سیاه چادر توسط مادران است.
زنان برای بافتن یک سیاه چادر، گاه به صورت دسته جمعی کار می‌کنند تا کار بافتن سریع‌تر به پایان برسد.
در بین ایلات و عشایر ایران سیاه چادرها با اندازه‌ها و شکل‌های متفاوت بافته می‌شوند. سیاه چادرها در کشورهای مختلف بافته می‌شده است.
یک نشریه به نام «فیلبرگ» تمامی سیاه چادرها در خاورمیانه و افریقا را در تحقیقی جامع و کامل بررسی نموده است و نوشته است:
«چیق» یا «چیغ»، چیت یا «نی چی» پوشش دیواره چادر عشایر ایران است.
چیق از نی که به صورت خودرو در محل زندگی عشایر می‌روید و موی بز بافته می‌شود و از ورود گرما، سرما، باد، باران و خاک به درون چادر پیشگیری می‌کند. از آنجا که نی‌ها توخالی هستند عایق حرارتی محسوب می‌شوند.
هنگام باران نیز به دلیل بالا رفتن رطوبت هوا نی‌ها منبسط می‌شوند و به هم می‌چسبند؛ به این ترتیب در برابر ورود آب به داخل مقاومت می‌کنند. همچنین، موی بز به دلیل داشتن لایه چربی مانع نفوذ آب می‌شود و هنگام گرما و خشکی هوا نی‌ها منقبض می‌شوند و هوا می‌تواند وارد و خارج شود و تهویه هوای ملایمی در چادر به وجود می‌آید.
همچنین، تحقیقات نشان داده است که مار و جانوران دیگر نمی‌توانند از موی بز عبور کنند و وارد چادر شوند و البته در چیق‌بافی برای تزئین چیق از پشم و کامواهای رنگی هم استفاده می‌کنند.
نقش‌های به کار رفته روی چیق هندسی و ذهنی است.

منبع :
تنگه رازیانه

تنگه رازیانه

تنگه رازیانه، دره باریک و ژرفی است که در 50کیلومتری جاده ایلام - دره شهر در نزدیکی روستای چنارباشی درمنطقه‌ای سرسبز واقع شده و درون آن رودی روان است روستای چنارباشی روستایی با 100 خانوار است که ناحیهٔ ان کوهستانی می‌باشد این تنگه یکی از پدیده‌های زمین‌شناسی در استان ایلام و در غرب ایر...

اطلاعات | نقشه
قلعه تاریخی چوارقلا

قلعه تاریخی چو...

قلعه‌ی تاریخی چوار (قلا)، در 12 کیلومتری غرب شهر چوار و20 کیلومتری شهر ایلام بر سر راه چوار به نواحی مرزی با کشور عراق واقع شده است. مجموعه‌ی بناهای این دژ بر فراز و دامنه‌های ناهمواری که حدود 300 متر از زمین‌های پیرامونی ارتفاع دارد،ساخته شده است. این قلعه به صورت دژی مستحکم ساخته...

اطلاعات | نقشه
پارک جنگلی چغاسبز

پارک جنگلی چغا...

پارک جنگلی چغاسبز یکی از فضاهای زیبا و دلنشین ایلام می‌باشد و شرایط طبیعی مناسبی را جهت گذران اوقات فراغت فراهم آورده است. این پارک با مساحت 4170هکتار، جنگلی طبیعی و بسیار بااهمیت و زیبا در کنار شهر ایلام به وجود آمده که در بخش قابل ملاحظه ای از آن، عملیات احیایی از قبیل جنگل کاری و ب...

اطلاعات | نقشه
تنگ ارغوان

تنگ ارغوان

هر ساله همزمان با فصل بهار و بخصوص اردیبهشت ماه دره ارغوان ایلام به اوج زیبایی رنگها در طبیعت تبدیل می‌شود زیرا ارغوانهای این دره و طبیعت بکر، زیبایی خاصی به منطقه بخشیده است. استان ایلام از آن دست استانهایی است که کمتر کسی اسم آن را برای مسافرت شنیده و مناظر طبیعی آن را دیده است اما ...

اطلاعات | نقشه
قلعه والی ایلام

قلعه والی ایلا...

قلعه والی یکی از بناهای مهم دوره قاجاریه در شهر ایلام است بر اساس سنگ نوشته‌ای که بر دیوار ورودی قلعه نصب شده، این بنا در عهد قاجار و به دستور غلامرضاخان ابوقداره والی لرستان در سال ۱۳۲۶ قمری در محله ای بنام حسین آباد فیلی که به ده بالا مشهور بود ,ساخته شده و معمار آنرا حاج درویش علی ...

اطلاعات | نقشه
عشایر لک ایلام

عشایر لک ایلام

لک‌ها جنوبی‌ترین گروه از طوایف کرد ایران هستند. و چون در آغاز پیدایی و تجمع خود حدودأ صد هزار خانه بوده‌اند، آنها را «لک»؛ یعنی، «صد هزار» نامیدند. ایلات و عشایر با قومیت و گویش لری در یک تقسیم بندی به دو بخش لر و لک تقسیم می‌شوند که از نظر لهجه، سنن، آداب و رسوم و برخی مسایل مذهبی با ی...

اطلاعات
غار بره زرد

غار بره زرد

غار بره زرد بر روی دیواره بره زرد در ارتفاعات سیوان بدره در فاصله‌ی 35 کیلو متری مسیر ایلام به دره شهرقرار دارد برای دستیابی به غار باید از طریق جاده خاکی مله پنجاب به باریکاب که فقط خودرو‌های کوهستان رو و شاسی بلند می‌توانند رفت و آمد کنند و در مقصد یعنی باریکاب ماشین پارک کنید و حدو...

اطلاعات | نقشه
کوه قالقیران

کوه قالقیران

کوه قلاقیران را به لحاظ جلوه‌ای طبیعی باید در زمره یکی از بهترین نقاط کوهستانی کشور به شمار آورد. به لحاظ مردم‌شناسی کوه قلاقیران در ایلام از اهمیت فراوانی برخوردار بوده و به نوعی در ادبیات شفاهی نماد شهر ایلام به شمار می‌آید این کوه نماد طبیعی این استان است.کوه قلاقیران که به قولی معم...

اطلاعات | نقشه
مشاهده تمامی جاذبه های گردشگری
زبان و گویش مردم ایلام

زبان و گویش مر...

گویش کردی ایلام یکی از گویش‌های زبان کردی است و به عنوان گونه ای از گویش کردی جنوبی در کنار گونه‌های کلهری،سنجابی و لکی قرار دارد.این گویش را«فیلی» نیز می‌نامند و گویشوران آن عمدتاً در استان ایلام و نیز منطاق کردنشین جنوب شرقی عراق ساکن هستند. دستگاه واجی گویش کردی ایلام متشکل از 35 و...

اطلاعات
پلان بازی محلی ایلام

پلان بازی محلی...

بازیهای بومی و محلی ایلام با هدف سرگرمی، در گذشته به دلیل کمبود امکانات در مناطق چادرنشین و عشایر شکل گرفته است و در حال حاضر بعضی از این بازیها به نسلهای جوان منتقل شده است. یکی از بازیهایی که به تازگی در فهرست آثار ملی کشور نیز ثبت شده است "پلان" یا به قول کردها "په لان" است که افر...

اطلاعات
لباس محلی ایلام

لباس محلی ایلا...

ایلام اگر چه در قلمرو سیاسی فعلی و در گستره دنیای اطلاعات و اطلاع‌رسانی سرزمینی بسیار کوچک می‌نماید، اما هنوز هم شاهد تمایزات فراوانی با دیگر گروه‌ها از نظر آداب و رسوم، عرف‌ها و سنت‌ها در همین قلمرو کوچک هستیم. اگر چه لباس، خود بخشی از فرهنگ است، ولی به واسطه ارتباطات و تعاملات فرهنگ...

اطلاعات
کِلاورِوان ( کلاه پران - کلاه وروانک )

کِلاورِوان ( ک...

در این بازی بازیکنان به دوسته مساوی تقسیم شده وسپس روی زمین دایره ای به شعاع مناسب مشخص می‌نمایند و یک گروه به قید قرعه در درون دایره به حالت چهار دست وپا قرار می‌گیرند وهر کدام کلاهی به سردارند و دسته‌ی دوم بایستی بدون آنکه ضربه‌ی پای تیم مقابل خورده باشند یکی از کلاهها را برداشته وبه ...

اطلاعات
پایکوبی ایلامی

پایکوبی ایلامی

رقص ایلامی گره خورده با فرهنگ و تاریخ منطقه است و بیانگر عمق اصالت ایلامیان است . رقص ایلامی را می‌توان یکی از ریشه دار‌ترین رقص‌ها دانست . رقص ایلامی در گذشته تنها با هدف آماده سازی و تقویت نیروی جسمانی و روحی انجام می‌گرفت . رقص کردی در زمان‌های قبل از اسلام ذکری بود برای خداوند و...

اطلاعات
آیین سوگواری  ایلام

آیین سوگواری ...

ایلام سرزمین زاگرس نشین با بیش از 10 هزار سال قدمت و مملو از پتانسیل‌های سنتی در غرب نقشه ایران جای گرفته است. مردم این دیار ده هزار ساله پس از گذشت سالیان سال هنوز جذب مدرنیزه نشده‌اند، به همین خاطر است که همچنان جشن‌ها، عادات و رسم‌های اجتماعی و سنتی در این استان به قوت خود پا برجا اس...

اطلاعات
ضرب المثل‌های ایلامی

ضرب المثل‌های ...

دَلیا و گپ سَگ حَر’م نِیو دریا به دهن سگ حرام نمی‌شود منظور: با بدگویی کردن نسبت به فرد متشخصی از شخصیت و فضیلت او کاسته نمی‌شود دِما سگ سِخو وِرچِنَه به دنبال سگ استخوان جمع می‌کند منظور از طماع بودن است دو بهارو, طَنَی روزگارو دوغ بهاران, طعنه روز گاران منطور: انسان نباید بخ...

اطلاعات
پرسیاوشان

پرسیاوشان

یکی از گیاهان دارویی که در ایلام بسیار یافت میشود پرسیاوشان است. پرسیاوشان با نام علمی Adiantum capillus veneris گیاهی است علفی، سرخسی و پایا که در مناطق شمالی از جمله مازندران، گیلان و در تهران در مناطق شرق، غرب و جنوب غربی قابل مشاهده است. این گیاه زیبا و چند ساله معمولاً در نقاط مر...

اطلاعات
مشاهده تمامی آداب و رسوم
قالیبافی در ایلام

قالیبافی در ای...

قالیبافی از جمله هنرهای اصیل و ارزشمندی است که سابقه ای بس طولانی در ایران دارد.این هنر اصیل با فرهنگ کهنسال این مرز و بوم پیوندی ناگسستنی داشته و در گذر قرنها یکی از دستاوردهای مهم ایرانیان محسوب شده و در حال حاضر جزئی از زندگی و فرهنگ جامعه ایران اسلامی بشمار می‌آید. بدون تردید فرش ع...

اطلاعات
گلیم برجسته ایلام

گلیم برجسته ای...

زندگی عشیره‌ای و سنتی و پرورش دام برای تامین معیشت زندگی مردم منطقه ایلام، از دیر باز تاکنون موجبات استفاده از پشم و رشد و رونق صنایع دستی مرتبط با آن خصوصا قالی و گلیم ساده را فراهم آورده است. خانم بافنده‌ای به نام "سحر چلانگر" ساکن روستای زنجیره ( از توابع شهرستان سرابله استان ایلا...

اطلاعات
موسیقی آوازی هوره ایلام

موسیقی آوازی ه...

انسان‌ها در طول تاریخ، برای حیات زنده، پویا وسبز خویش به کارها ویا نوآوری‌هایی دست زده‌اند که برای ما شگفتی را به ارمغان آورده است. آواز، موسیقی و نواهای نخستین بشری و ابتدایی همانا کشف انسان برای التزاز و بهتر زیستن بوده است. از جمله نواها و آوازهای نخستین که گاه آن را به اهورا مزدا ...

اطلاعات
سیاه چادر

سیاه چادر

سیاه چادرهای عشایری که همیشه در نواحی استان‌های کهگیلویه، ایلام و چهارمحال و بختیاری و عشایر استان‌های همجوار آن بافته و پرداخته می‌شود، به عنوان یکی از صنایع‌دستی عشایری همواره مورد توجه دوستداران صنایع روستایی و عشایری بوده است، که حاصل سرانگشتان زنان هنرمند و اصیل عشایر است و عشایر ا...

اطلاعات

سیاه چادر نوعی چادر است که از موی بز سیاه و توسط زنان عشایر بافته می‌شود. عشایر در ییلاق و قشلاق مکانهای معینی برای اقامت دارند که معمولاً در زیر این سیاه چادرها زندگی و استراحت می‌کنند. سیاه چادرها همواره از موی بز بافته می‌شوند و این به چند دلیل مهم است. اول آنکه موی بز خاصیت بسیار مطلوبی برای حفظ آب در مواقع بارندگی دارد و معمولاً آب باران از جداره آن عبور نمی‌کند. دوم آنکه موی بز در دسترس و ارزان تهیه می‌شود. هر خانواده معمولاً ۲۰ الی ۵۰ رأس بز دارد که از موی بزها برای تهیه سیاه چادر استفاده می‌کنند. سومین خاصیت موی بز سبک بودن آن است و نسبت به چادره‌های برزنتی جمع آوری و حمل آن راحت‌تر است. در تابستان در روزهای آفتابی، استراحت کردن در زیر این سیاه چادرها لذت بخش است.
نام مسکن عشایر آلاچیق است که از دو بخش تشکیل می‌شود. بخش بالایی چادر (سقف آن) سیاه‌چادر نام دارد و از موی بز بافته می‌شود. بخش دیگر دیواره جانبی است که چیق (یا چیت) نام دارد و از ترکیب نی و موی بز ساخته می‌شود.
... ادامه مطلب

شبکه اجتماعی گردشگری تیشینه

اطلاعات بیشتر...
[posttitle]

[posttitle]

[postbody]

مشاهده مطلب