قُطب منار مناره‌ای در
دهلی پایتخت هندوستان است که ۷۲/۵ متر ارتفاع دارد و بلندترین بنای آجری دنیاست. این مناره بزرگ از مرمر و سنگهای سرخ ساخته شده و به دستور سلطان معزالدین غوری از
سلسله غوریان و توسط غلام ترک و سپهسالار او قطب‌الدین ایبک، که بعدها به پادشاهی رسید، در ۱۱۹۹ میلادی بنیان‌گذارده شده و بعد توسط داماد او شمس‌الدین التتمش در ۱۲۳۰ میلادی کامل شد و سپس به وسیله فیروزشاه تغلق در سال ۱۳۱۶ میلادی به پایان رسید.
در سال ۱۳۶۸ میلادی این بنا به وسیله رعد و برق صدمه دید که توسط فیروزشاه و اسکندر لودی دوباره مرمت شد.قُطُب منار یکی از اولین و برجسته‌ترین نمونه‌های معماری هندو-اسلامی است که همراه با چندین سازه باستانی و قرون‌وسطایی و خرابهٔ دیگر «مجموعهٔ قُطُب» را در
دهلی تشکیل می‌دهد.
این بنا در نزدیکی ایستگاه مترو در
دهلی نو است.
قُطُب منار به تقلید از «منار جام» افغانستان، ساخته شد و به پنج طبقه تقسیم شده است که در فاصلهٔ هر دو طبقه،
ایوان مدوری به صورت کمربند آن را دربر گرفته است.
هر طبقه کتیبه‌هائی دارد که موتونی از آیات قرآن و اسامی قطب‌الدین ایبک، محمد
بن سام و دیگر پادشاهان
...مشاهده کامل متن و امرا را شامل می‌شود.
تزئینات و نقوش هر پنج طبقه متفاوت هستند. پایین‌ترین طبقه لبه‌های گوه مانندی دارد که یک درمیان نیم‌ستون‌های مدوری در میان آنها قرار گرفته است. گرداگرد طبقه دوم را برآمدگی‌های مدوری پوشیده‌است و طبقه سوم ستاره‌ای شکل است.
طبقه چهارم و پنجم به صورت ساده‌ای گرد و استوانه‌ای هستند.
آنچه مجموعه قطب منار را جذابتر می‌کند وجود یک ستون مرموز از فلزی ناشناخته است که در صحن اصلی مسجد قوة الاسلام قرار دارد و مربوط به قرن چهارم یا پنجم میلادی است.
این ستون فلزی از آلیاژ ناشناخته‌ای ساخته شده که هرگز زنگ نمی‌زند و رنگ عوض نمی‌کند و فرسوده نیز نمی‌شود.
بر اساس اسناد تاریخی این ستون در زمان سلطنت پادشاهان آریایی گوپتا که با ساسانیان در ایران ارتباطات بسیار دوستانه‌ای داشتند، پیدا شد و خود آنها هم از ماهیت این ستون خبر نداشتند و آن را به احترام خدای آریایی ویشنو در مقابل معبد او قرار داد و بعدها مسلمانان در جای معبد، مسجد قوة الاسلام را بنا کردند و این ستون همچنان در صحن مسجد باقی‌ماند.
نویسندگانی مانند اریک فون دنیکن این ستون را ساختهٔ دست بشر نمی‌دانند.وزن ستون فلزی بیشتر از شش هزار کیلوگرم است و عامه مردم هند حلقه کردن دست از پشت، دور این ستون را خوش یمن می‌دانند.
بلندی این ستون فلزی ۷/۲۱ متر و وزن آن بیش از شش تن است. وزن برآورد شده بدنه اصلی ستون ۵۸۶۵ کیلو گرم و وزن زنگ‌های تزئینی این ستون ۶۴۶ کیلوگرم تخمین زده شده است که به این ترتیب وزن کل آن ۶۵۱۱ کیلوگرم می‌شود.
ستون کتیبه‌ای در زبان سانسکریت و به خط براهمی دارد که مربوط به سده ۴ میلادی است که نشان می‌دهد که ستون به عنوان یک یادمانی از پادشاه بزرگ چاندرا در مقابل خدای ویشنو قرار در فراز تپه‌ای قرار داده شده است.
محفظه‌های توخالی عمیقی که در بالای این ستون فلزی موجود است نشان از سرستونی پر کار دارد که احتمالاً تصویری از گرودا را دربر داشته و این ستون عظیم فلزی به نوعی نقش میل پرچم را داشته است.گرودا پرنده بزرگ افسانه‌ای یا موجودی شبیه پرندگان است که در اساطیر هر دو آیین هندو و بودایی از آن نام برده شده است.
منبع:http://www.irinn.ir/
