آدرس : شش کیلومتری شهر قم ،به طرف جادهٔ کاشان - نزدیک روستای جمکران - مسجد جمکران
مسجد جمکران، یکی از مکان‌های مقدس و منتسب به امام زمان (عج) میباشد که در شش کیلومتری شهر قم ،به طرف جادهٔ کاشان در نزدیکی روستای جمکران قرار دارد.
به سبب نزدیکی مسجد مقدس جمکران با روستای مذکور، به مسجد جمکران شهرت یافته است و به سبب انتساب به حضرت مهدی، مسجد صاحب‌الزمان نامیده میشود، در گذشته به مسجد قدمگاه نیز مشهور بوده است.
جمکران در گذشته روستای مهمی بوده و نام آن در کتاب تاریخ قم ( قرن چهارم ) بارها تکرار شده است. به گفته حسن‌بن محمد قمی جمکران اولین روستای قم بوده است که جم ملک آن را بنا کرد.
قول مشهور درباره ساخت مسجد کنونی جمکران به حکایتی برمی‌گردد که حاج‌میرزا حسین نوری در کتاب‌هایش، از جمله نجم ثاقب، نقل کرده است.
بر طبق این حکایت، حسن بن مثله جمکرانی در پی رؤیایی که می‌بیند (برخی نیز آن را در بیداری می‌دانند) ، در سه‌شنبه ۱۷ رمضان ۳۹۳ به خدمت امام مهدی علیه‌السلام می‌رسد و امام دستورِ ساخت مسجد در مکانی که برگزیده اند، می‌دهند و در آن نشانه‌هایی قرار داده شده است مانند نماز خاص آن مسجد و قربانی کردن یک بز و انفاق آن بر مردم که به او ابلاغ می‌گردد، سپس سید ابوالحسن، از درآمد زمین مزبور، که در اختیار حسن بن مسلم بوده، به اضافه وجوه حاصل از اراضی، مسجد را، با سقفی از چوب، احداث می‌کند.
برخی از محققان و علما چندین اشکال بر این حکایت وارد کرده‌اند که برخی نیز به این اشکال‌ها پاسخ داده‌اند.
رونق مسجد جمکران در دوران اخیر مرهون توجه آیت‌اللّه محمدتقی بافقی است. قبل از ایشان فقط بعضی از اهل علم و افراد مطّلع برای شب‌زنده‌داری به مسجد جمکران می‌رفتند.
بافقی هر شب چهارشنبه، به همراه گروهی از طلاب، پیاده به مسجد می‌رفت و نماز مغرب و عشاء را در آنجا اقامه می‌کرد و تا اذان صبح در آنجا به عبادت می‌پرداخت و بدین‌ترتیب، توجه مردم را به این مسجد جلب کرد
بسیاری از شیعیان شب چهارشنبه از روزهای هفته و شب نیمه شعبان از روزهای سال را به این مسجد می‌روند و اعمال آن را بجا می‌آورند.
اعمال آن دو رکعت نماز تحیت مسجد است و دو رکعت نماز استغاثه به صاحب الزمان که به نماز امام زمان مشهور است به شیوه‌ای خاص بجای آورده میشود. در خصوص جمکران هنرمند خوشنویسی به نام سبحان مهرداد محمدپور با وام گرفتن از امام زمان مهدی موعود (عج)خط خوشنویسی جدیدی را با نام خط جمکران ابداع می‌کند این خط هرساله در نیمه شعبان در مسجد جمکران کتابت میشود.
مجموعه مسجد جمکران دارای چند حسینیه ، بازارچه، زائرسرا، ساختمان اداری و غیره است. براساس طرح مصوب ۱۳۸۲ش، ۲۵۰ هکتار برای مجموعه مسجد جمکران در نظر گرفته شده است که از این مقدار ۴۰۰، ۲۹ مترمربع به مسجد با پنج شبستان اختصاص می‌یابد و بقیه شامل صحن و ساختمان‌های اداری و خدماتی و ملزومات دیگر خواهد بود.
در این مرحله، جز مسجد مقام، تمام ساختمان‌های قبلی تخریب خواهد شد؛ تا پایان سال ۱۳۸۴ش، هفده هزار مترمربع از آن‌ها تخریب و هشت هزار مترمربع بنای جدید به جای آن‌ها احداث شد.
منابع : encyclopaediaislamica.com - wikifeqh.ir - jamkaran.info - wikipedia.org
