یک کارشناس آشپزی استان با بیان این که در گذشته به دلیل در دسترس نبودن انواع و اقسام مواد غذایی مردم
بیرجند بیشتر از غذاهای تولیدی خودشان استفاده می‌کردند، گفت: چون بیشتر مردم کشاورز و دامدار بودند، به اجبار غذاهایی درست می‌کردند که کم هزینه و مواد آن در محل بود به همین علت از انواع اشکنه‌ها همانند عدس،
آلو، گشنیز، آرد، قاتق
بنه و... استفاده می‌کردند.
در گذشته به دلیل این که زن و مرد هر دو با یکدیگر در مزرعه کار می‌کردند وقتی خسته از سر کار برمی گشتند زنان خانه دار این غذا را برای رفع گرسنگی درست می‌کردند.
به این صورت که ابتدا روغن حیوانی را روی چراغ می‌گذاشتند تا داغ شود و بعد آب به آن اضافه و سپس کمی سبزی خشک و ادویه را با روغن و آب مخلوط می‌کردند تا کمی بجوشد و بعد نان را در آن تلیت و مصرف می‌کردند.
در مورد تهیه
اشکنه هایی همانند 2 پیازه باید اضافه کرد: این نوع غذا نیز معمولا برای غذای شب مورد استفاده قرار می‌گرفت که خانم خانه به ازای هر 2 پیاز یک عدد
سیب زمینی به صورت مکعبی خرد و با استفاده از گوجه فرنگی تازه یا خشک، ادویه و
زیره این غذا را درست می‌کرد.
وی با بیان این
...مشاهده کامل متن که به دلیل روییدن درختان بنه در بیرجند که از تیره درختان پسته است اظهار داشت: قاتق بنه هم یکی دیگر از غذاهای سنتی بیرجند به حساب می‌آید.
اشکنه‌ی «اوجز» (وقتی آب روی روغن داغ می‌ریزند، جز جز می‌کند و به این‌سبب گویند اشکنه‌ی اوجز) که به آن اشکنه‌ی «دولخ باد» (به‌معنی گردباد است به‌محض ریختن آب سرد روی روغن داغ بخار متصاعد میشود که شبیه گردباد است.
این اشکنه را به این علت دولخ‌باد هم گویند).
برای تهیه‌ی این اشکنه پیاز، روغن، گشنیز، زیره، سیب‌زمینی، شمبلیله و کمی آرد نخود بکار می‌برند.
اشکنه‌ی شیری یا شیرین: مواد لازم برای اشکنه‌ی‌شیرین عبارت است از روغن، پیاز، بادیان (یا بادیانه که به آن رازیانه هم گویند، گیاه از تیره‌ی چتریان و دارای انواع است.
این گاه مصرف دارویی نیز دارد) زیره‌ی سبز و سیاه، شیره‌ی انگور، آب، فلفل، زردچوبه و زعفران.
برای تهیه‌ی اشکنه‌ی بلغور شیر، ابتدا بلغور شیر درست می‌کنند. طرز تهیه‌ی اشکنه بلغور شیر هم چنین است: مقداری گندم نیمه‌پخته را «دستاس» (آس دستی) می‌کنند.
به گندم‌های خرد شده بلغور گویند. بلغور را داخل شیر گوسفند یا گاو ریخته می‌جوشانند و مقداری زردچوبه به هم به آن می‌زنند. وقتی بلغور پخته‌شد آن را توی سینی بزرگی ریخته مقابل آفتاب می‌گذارند تا خشک شود.
حال برای تهیه‌ی اشکنه‌ی بلغور شیر مانند سایر اشکنه‌ها پیاز‌داغ تهیه کرده و مقداری از بلغور شیر را در آب حل می‌کنند و روی پیاز داغ می‌ریزند تا جوشی بخورد.
منبع :http://robabnaz2.persianblog.ir/
http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=4&year=1391&month=3&day=30&id=4335739
