قلعه ضحاک

قلعه ضحاک (آژدهاک) یا داش قلعه در شهرستان هشترود، بخش مرکزی، دهستان علی آباد، ۵ کیلومتری جنوب روستای عربلو قراردارد.
این دژ تاریخی، احتمالاً از دوران اشکانیان، یا معبدی زردشتی و یا محلی برای پادگان نظامی محلی بوده‌است.
مهمترین نگاره‌ها موجود در این قلعه، شاهینی است که پنجه بر پشت گاو زده و بسیار شبیه به میترا در آیین مهر است.
این نگاره در یک فضای ۱۲۱ متر مربعی به دست آمده است و در کنار آن نگاره‌های دیگری همچون یک سرباز پارتی، سر چند شیر در حال غرش، تصویر یک ایزدبانو، تصویر یک مرد در درون گل نیلوفر یا پرتوهای خورشید، کشف شده است.
قدمت قلعه ضحاک [از ضحاک تا آناهیتا] به اقوام اشکانی (پارت) ـ ساسانی باز می‌گردد و در تاریخ نام‌های متعددی از جمله؛ ضحاک ،اژدهاک، قیز قلعه سی، داش قلعه سی، باروآس، رویی دژ و قلعه گویی نامیده شده است.
قلعه ضحاک اولین بار در سال 1971توسط یک هیئت باستانشناسی آلمانی مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت.
آثار برجای مانده از برج‌های نیم استوانه‌ای به نام دروازه قلعه و پوشش دیوارها که از سنگ‌های مکعب مستطیلی می‌باشد، قدمت آن را تا دوره ساسانی می‌رساند ولی سفال‌های به دست آمده از این قلعه گواه به سده‌های ششم و هفتم هجری است.
از این قلعه که به عنوان یک دژ استفاده می‌شده، از سه طرف مشرف به پرتگاه بوده و دیوارهای آن کنده کاری شده است. در این قلعه مخازن سنگ، آب انبار، آسیاب، سالن شورا، حمام و ده‌هاآثار دیگر وجود دارد.
نیمی از اتاق‌های قلعه بی سقف در زمین کنده شده و نیم دیگر در کوه و به صورت حفره‌ای درآورده شده است. اغلب این حفره‌ها چاله آبی هم (آب انبار) دارند. همچنین دیوارهای این حفره‌های سنگی‌، دارای طاقچه‌های کوچکی نیز می‌باشند.
در داش قلعه ضحاک‌، تک حفره‌هائی نیز دیده می‌شود که تمام آن را در صخره‌های عمودی کوه کنده‌اند. علاوه بر اینها، آب چشمه‌ای که در دامنه کوه مقابل قرار دارد با فشار متوسط لوله‌هایی که در زمین کار گذاشته شده از روی پشته مابین گذشته و به ارتفاع قلعه می‌رسد.
مسیر لوله آب از روی بستری که در زمین به وضوح نمایان است معلوم می‌گردد به علاوه تکه‌های متعددی از لوله‌های گلی و بقایائی از قالب سنگی که با بی‌قیدی از بستر کنده شده است در اطراف دیده می‌شود.
بستر لوله به عرض 50 سانتی‌متر و عمق آن حداقل یک متر است‌. لوله‌های گلی تقریباً از تکه‌های خورد کامل شده در یکدیگر رفته و در بستر جا گرفته‌اند.
سفال هایی که تاکنون از داش قلعه ضحاک بدست آمده همگی به سده‌های 11 و 12 میلادی یعنی دوره اسلامی بر میگردد و حجاری‌ها و جاسازی هایی که در سنگ کوه کنده شده همگی شواهدی بر قدمت دوره پیش از اسلام این قلعه هستند.
به غیر از قلعه در پای کوه قبرستانی نیز وجود دارد که در آن مجسمه سنگی قوچی قرار داشته و در کنار قبرستان‌، روستایی به نام ینگجه واقع است که در دیوار یکی از خانه‌های این روستا ، قوچ سنگی مقبره‌ای کار گذاشته شده است.
داش قلعه ضحاک عجب شیر از آثار ارزشمند و مورد توجه گردشگران می‌باشد. در این قلعه برجی وجود دارد که از خشت بر پایه سنگی ساخته شده و صرف نظر از استحکامات دروازه قلعه، تنها برج دفاعی آن به شمار می‌رود چرا که اطراف قلعه پرتگاه بوده و نیازی به استحکامات بیشتری نبوده است قلعه ضحاک در سال 1341 توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره 436 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع :http://fa.wikipedia.org/
http://hamshahrionline.ir/details/73940