مسجد نصیرالملک

مسجد نصیرالملک یکی از مساجد قدیمی شیراز است که در محله گود عربان و در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و در نزدیکی امامزاده شاه چراغ قرار گرفته است. مسجدی که شاید زیباترین مسجد شیراز باشد و تماشای آن با شیشه‌های رنگی، طاق‌های بلند و کاشیکاری‌های زیبایش، یکی از آرزوهای هر جهانگردی به حساب بیاید.
این بنا به دستور میرزا حسن علی ملقب به نصیرالملک که یکی از بزرگان سلسله قاجار بوده ساخته شده است. معماری آن کار محمد حسن معمار بوده و مدت ساخت آن حدود 12 سال و از سال 1255 تا 1267 خورشیدی به طول انجامیده است.
مسجد نصیر الملک از نظر کاشیکاری و مقرنس کاری از زیباترین مساجد ایران است. مسجد دارای صحن وسیعی می‌باشد که در سمت شمال آن قرار دارد. در ورودی دارای طاق نمایی بزرگ است که سقف آن با کاشی‌های رنگارنگ مزین گشته است.
درهای ورودی این مسجد، دو در بزرگ چوبی است که در بالای آن بر روی سنگ مرمر شعری از شوریده شیرازی به مناسبت سازنده مسجد و سال اتمام آن نوشته شده است.
در صحن بزرگ این مسجد دو شبستان دیده می‌شود. شبستان غربی آن که پوششی آجری دارد، از نظر هنری بیشتر مورد توجه است و دارای هفت در چوبی بزرگ مزین به شیشه‌های رنگی و دوازده ستون سنگی یکپارچه در دو ردیف 6 تایی به نیت 12 امام است.
این ستون‌ها همانند ستون‌های مسجد وکیل و مسجد مشیر به شکل سنگ گندمک یکپارچه است، سقف شبستان نیز با نقش‌هایی چون گل و بته، خطوط اسلیمی و چند آیه از آیات قرآن کریم به خط ثلث عالی مزین شده است.
این شبستان، شبستان تابستانی است. عرق چین‌های بین تویزه‌ها دارای خیز کمی هستند. کف این شبستان از کاشی‌های فیروزه ای مفروش است و دارای دری با شیشه‌های رنگی است که به صحن گشوده می‌شود.
شبستان شرقی که شبستان زمستانه است، نیز دارای سقفی کاشی کاری شده است و دارای هفت ستون است که ستون‌های آن ساده (بدون شیار) است و در وسط قرار گرفته اند، سقف آن نیز با کاشی‌کاری معقلی تزیین شده است.
در جلو این شبستان ایوانی به عرض 6 متر قرار دارد که به وسیله 8 طاق نما از حیاط جدا می‌شود و دارای 7 جرز آجری است. بر روی این جرزها و در پیشانی طاق نماها آیات قرآنی و نقش‌های گل و بوته کاشی کاری شده است.
داخل این شبستان دری است که به چاه آب باز می‌شود. هم چنین در این قسمت یک حوضچه و یک دالان نیز قرار دارد. این شبستان هم اینک به موزه اوقاف تبدیل شده است.
مسجد دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است که شبیه هم نیستند و ایوان شمالی زیباتر از ایوان جنوبی است.ایوان شمالی دارای سه نیم طاق در سه طرف است و از سمت چهارم به صحن راه دارد، همچنین این ایوان داری ۴ غرفه است و سقف میانی آن با مقرنس کاری و کاسه سازی پنج کاسه مزین گشته است.ایوان جنوبی نیز دارای دو گلدسته است و در حیاط آن نیز حوضی مستطیل شکل و سنگی با فواره وجود دارد.
سقف پنج کاسه ای
در سمت شمالی مسجد طاق نمایی به نام طاق مروارید وجود دارد، که تمام سقف، داخل و بیرون آن کاشی کاری رنگارنگ شده است و بر روی آن آیات قرآنی نوشته شده است و در دو طرف این طاق نما دو طاق کوچکتر نیز وجود دارد.در سمت جنوب نیز طاقی وجود دارد که ارتفاعش کمتر از طاق مروارید است و تمام سطح بیرونی و داخلی آن کاشی‌کاری شده و سقف آن نیز مانند طاق شمالی مقرنس‌کاری گشته است.بر روی آن نیز دو گلدسته وجود دارد که در ورودی این دو گلدسته دو طاق نمای کوچکتر در دو طرف طاق اصلی وجود دارد.
این مسجد دارای حیاط وسیع است که حوض بزرگ در وسط آن است. در سمت شمال حیاط طاق مروارید، در سمت شرق شبستان با هفت ستون سنگی، در سمت جنوب دو گلدسته زیبا و در سمت غرب شبستان اصلی قرار دارد که دارای دریچه‌هایی با شیشه‌های رنگی است.
کاشیکاری مسجد نصیر الملک نسبت به کارهای دیگر هم عصر خود از کیفیت بالاتری برخوردار است به طوریکه در رنگ گل‌های سرخ آن از آب طلا استفاده شده است . این کار باعث شده تا رنگ قرمز و گلبهی آن در این مدت طولانی شفاف بماند .
نقش و نگاری که در دیوارهای حیاط دیده می‌شود بر گرفته از سفرهایی است که در آن زمان به اروپا انجام شده است .

منبع :
http://www.beytoote.com/
mehrnews.com
http://www.arthut.co/
سایت آفتاب