اقلیم : سرد
نام قدیم : آرتاویل
مساحت : 11081
جمعیت : 564٬365
استان اردبیل با 17953 کیلومتر مربع وسعت در شمال غربی فلات ایران جای گرفته و حدوداً 09/1 درصد مساحت کل کشور را تشکیل می‌دهد.
این استان از شمال با جمهوری آذربایجان، از جنوب با استان زنجان، از غرب با آذربایجان شرقی و از شرق با استان گیلان همسایه است. 5 شهرستان این استان حدود 369 کیلومتر با کشور جمهوری آذربایجان مرز مشترک دارد که در 159 کیلومتر آن رودهای ارس و بالهارود جریان دارد.
سه عامل شکل دهنده اقلیم آب و هوایی ...مشاهده کامل متن استان، توپوگرافی، زاویه تابش نور و جریانات هوایی میباشد. سبلان با وسعت حدود 6 هزار کیلومتر مربع و 4811 متر ارتفاع در بین دو دشت پهناور مشکین شهر و اردبیل واقع شده است.
براساس آخرین تقسیمات کشوری استان اردبیل شامل10 شهرستان، 26 بخش، 23 شهر و 68 دهستان است. این استان طبق آخرین سرشماری دارای بیش از 1228155 نفر جمعیت است که شهر اردبیل بعنوان مرکز استان بیش از 418262 نفر از آن را در خود جای داده است.
استان اردبیل در منطقه شمالغرب ایران واقع گردیده و با استانهای آذربایجان شرقی ، زنجان و گیلان و کشور جمهوری آذربایجان همسایه بوده و دارای 9 شهرستان میباشد. که شش شهر آن در منطقه مرزی قرار گرفته و با کشور همسایه حدود 360 کیلومتر مرز مشترک دارند.
این استان قهرمان پرور افتخار دارد موطن شاه اسماعیل صفوی مروج مذهب تشیع و موسس سلسله صفوی ، که وحدت کشورمان را موجب شد میباشد ،و مردان بزرگی چون علامه مقدس اردبیلی، افتخار فقاهت شیعه و نیز عارف جلیل القدر شیخ صفی الدین اردبیلی ، میباشد.مردم این استان در طول ادوار گذشته همیشه مرزداران شایسته برای حفظ و صیانت از کشور عزیزمان و ارزشهای والای فرهنگی آن بوده اند و در این راه شهدای زیادی تقدیم نموده اند که نمونه آن مزار شهدای جنگ چالدران و سایر نبردهای سلاطین صفوی است که در قبرستان شهید گاه اردبیل آرمیده اند. نوادگان آن شهیدان پاکباز که در حساسترین ادوار تاریخ با نثار جان خود استقلال این مرز بوم را تضمین کرده اند، در عصر حاضر نیز در راه اعتلای اهداف مقدس ایران اسلامی در تلاش هستند و این استان، هنوز هم در دامن خود قهرمانان بزرگی می‌پرورد. که در میادین بین المللی پرچم پر افتخار ایران اسلامی را به اهتزاز در می‌آورند، که نمونه بارز آن، قویترین مرد جهان، پهلوان ملی ایران، حسین رضازاده و علی دایی کاپیتان سابق تیم ملی فوتبال ، و پر افتخارترین فوتبالیست ایران و در عرصه دین و فرهنگ نیز آیت الله مشکینی رئیس فقید مجلس خبرگان رهبری و مرحوم آیت الله فقید مروج نمایده رهبری در استان و نماینده مردم استان در مجلس خبرگان ، می‌باشند.
استان زیبای اردبیل با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی منحصر بفرد یکی از مناطق جالب گردشگری در ایران میباشد مهمترین ویژگی این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان میباشد. استان اردبیل در شمالی‌ترین نقطه ایران قرار دارد. مساحت آن بالغ بر 18011 کیلومتر مربع که از شمال به جمهوری آذربایجان ، از شرق به استان گیلان ، از جنوب به استان زنجان و از غرب به استان آذربایجان شرقی محدود است.جمعیت کل استان بر اساس سرشماری سال 1375 ، 1167729 نفر میباشد. این استان دارای 9 شهرستان ، 17 شهر ، 21 بخش و 63 دهستان میباشد. این استان هم از لحاظ آثار و ابنیه تاریخی و هم از جهت تنوع طبیعی و مراکز گردشگری از مناطق بسیار غنی ایران به شمار می‌آید. کوه سبلان عروس کوههای ایران ، زیباترین جاده‌های خاورمیانه ، جنگلها و ییلاقهایی با چشم انداز زیبا از جمله محسنات این استان به شمار می‌آیند.
رودهای مهم آن بالیقلو چائی، قوری چای و قره سو میباشد. محصولات کشاورزی و دامی آن گندم، جو، سیب زمینی، تخم چغندر قند، محصولات علوفه ای، میوه‌های درختی، حبوبات، عسل و لبنیات میباشد. صنایع دستی و سوغات آن نیز، گلیم، جاجیم، شال، ورنی، مسند، سفال، صنایع چوب، مصنوعات چرمی و قالی بوده و سوغاتیهای آن سرشیر، عسل، حلوای سیاه و شیرینیهای محلی میباشد.
شهر نخستین بار بر روی لوحه‌های گلی سومریان در 5000 سال پیش در شهر نیپور باستان به عنوان شهری کوهستانی و با عنوان آراتا ثبت شده است. این شهر در دوران مختلف مرکز ایالت آذربایجان بوده و به نامهای آرتاویل، باذان پیروز، فیروز گرد، دارالارشاد، ادرالملک، دارالعرفان، دارالامان، شهر مقدس (به سبب وجود مدفن اجداد صفوی) ملقب بوده است و به علت قرار داشتن در مسیر جاده ابریشم از رونق اقتصادی بسیاری برخوردار بوده است و برای اولین بار بعد از اسلام موجب تشکیل دولت ملی در ایران گردید.
جاذبه‌های گردشگری استان اردبیل(سرزمین چشمه‌های بهشتی)
استان اردبیل در شمالغرب ایران و در مجاورت استانهای آذربایجانشرقی ، زنجان ، گیلان و حدود 360 کیلومتر مرز مشترک با جمهوری آذربایجان یکی از زیباترین نقاط کشور از نظر طبیعی وتاریخی و فرهنگی میباشد .
این منطقه به جهت داشتن اقلیم بی نظیر وآب وهوایی استثنایی از دیرباز و در طول تاریخ مأمن و مسکن انسانها و مهد تمدن‌ها و فرهنگ‌های مترقی بوده است ، وجود بیش از 1500 اثر تاریخی بصورت محوطه‌ها ، تپه‌ها ، پل‌ها ، بناها ، قلعه‌ها و... در جای جای استان از جمله محوطه تاریخی پیرازمیان در مشکین شهر و گیلوان در شاهرود خلخال ، تپه تاریخی نادر در اصلاندوز و آناهیتا در سرعین ، پل پردلیس در شهرستان کوثر و هفت چشمه در اردبیل بقاع شیخ صفی الدین اردبیلی و شیخ جبرائیل و مجموعه بزرگ بازار تاریخی اردبیل و قلعه‌های اولتان در پارس آباد ، قهقهه در مشکین شهر و قیز قلعه در بیله سوار مؤید این امر میباشد ؛
از سوی دیگر جاذبه‌های متنوع طبیعی از جمله وجود بیش 100 چشمه آب گرم و سرد معدنی در شهرهای سرعین ، مشکین شهر ، نیر و کوثر... استان اردبیل را بعنوان مهمترین کانون آبهای معدنی ودرمانی کشور و سرزمین چشمه‌های بهشتی معروف ساخته است ؛ وجود کوهها ودره‌های شگرف و زیبا همچون کوه اسطوره ای و مقدس سبلان ، دومین کوه مرتفع ایران و دره اعجاب انگیز شیروان دره سی ، رودهای پُر آب و همیشه جاری ارس ، قزل ازون ، دره رود ، قره سو و بالغلو و... ؛ دریاچه‌های زیبای شورابیل ، نئور ، سبلان و دشتهای پرمحصول و فراخ اردبیل و مغان و تفرجگاههای چشم نواز فندقلوی نمین وبولاغلار نیر در کنار هوای مطبوع و دلنواز و غذاهای لذیذ محلی و سوغاتی هایی به شیرینی عسل سبلان و حلوای سیاه اردبیل با آیین‌ها و جشنواره‌های متنوع ایام نوروز ، کوچ عشایر شاهسون ، جشنواره بابونه نمین و رغایب کلور با نمادهایی از هنرها و صنایع دستی متنوعی همچون قالی ، گلیم و جاجیم ، ورنی و هنرهای چوبی و سفال ، کاشی و تراش سنگ‌های تزئینی ومحصولات چرمی و... همه وهمه تنها گوشه ای از زیبائیها وجاذبه‌های استان اردبیل میباشد.
اردبیل با واقع شدن در دامنه کوه مرتفع سبلان با بلندی 1350 متر و با فاصله کم از بندر آستارا با ارتفاع30 - به منزله دامنه وسیع کوه مرتفعی مشرف بر دریاست که دارای اقلیم مناطق فوقانی از یک طرف و تأثیر پذیر از مناطق بحری از طرف دیگر است . شهرستان اردبیل دارای چهار اقلیم مدیترانه‌ای گرم، مدیترانه‌ای معتدل، کوهستانی سرد و معتدل است. این شهرستان به عنوان یکی از مناطق سردسیر ایران و استان بین پنج تا هشت ماه از سال سرد است. بارندگی نیز در تمام فصول وجود دارد، ولی شدت آن در بهار و پاییز بیشتر است. براساس گزارش ایستگاه هواشناسی اردبیل که در ارتفاع ۱۳۷۲ متری واقع شده، بارندگی این شهر در سال ۱۳۷۲ برابر ۷/۳۲۷ میلی‌متر گزارش شده‌است. این شهرستان دارای زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های معتدل است. متوسط درجه حرارت آن در حدود هفت درجه سانتیگراد است. وجود کوهستان‌های سبلان، طالش و بزغوش، تأثیر بخارهای دریای خزر و بادهای سردشمالی و وجود جنگل‌های شمال و شرق آن در میزان بارندگی و نوسان دمای شهرستان اردبیل بسیار مؤثر است.
منبع :http://www.miras-ar.ir/http://fa.wikipedia.org/http://www.ostan-ar.ir/
