نام قدیم : سوس ، سوزیانا
شوش از شهرستانهای استان
خوزستان است و در غرب استان
خوزستان واقع گردیده است.
شوش از کهن‌ترین مراکز تمدن در جهان است، در نتیجه کاوشهای باستان شناسی آثار و بقایائی در این منطقه یافت شده اند که قدمت آنها به دوران ماقبل تاریخ باز می‌گردد.
اولین اقوامی که
شوش را رونق و اعتبار بخشیدند، عیلامیان
...مشاهده کامل متن بوده اند، در دروران تسلط این قوم شوش آنچنان اعتبار یافت که به پایتختی برگزیده شد و علیرغم دست اندازی‌های سومریها، اکدها و اقوام دیگر و حتی استیلای آشور بانیپال اهمیت خود را از دست نداد.
پس از تسلط هخامنشیان نیز شوش همچنان عظمت خود را حفظ نمود و داریوش هخامنشی آنرا بعنوان پایتخت زمستانی خود برگزید. پارتها و ساسانیان نیز در جهت افزایش رونق و اعتبار این شهر کوشش نمودند، بطوریکه آبادی این ناحیه تا اوایل تسلط مسلمانان ادامه داشته است.
شوش یکی از قدیمیترین سکونتگاههای شناخته شدهٔ منطقه‌است، احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایه گذاری شده، با وجود اینکه نخستین آثار یک دهکدهٔ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند.
شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشته‌است، یکی تمدن میانرودان ودیگری تمدن عیلام. قرار گرفتن این منطقه در شمال خلیج فارس و نیز همسایگی با میانرودان در پیدایش این وضع ویژه تأثیر بسیاری داشته‌است.
شوش در دوره هخامنشیان شکوه گذشته خویش را باز یافته و چهار راه شرق وغرب گردید. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راههای بسیاری و به ویژه راه بزرگ موسوم به «راه شاهی» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد.
راه شاهی که در دوره هخامنشیان و به دستور داریوش بزرگ ساخته شد، شهر شوش، پایتخت سیاسی دولت هخامنشیان را به پاسارگاد، تخت جمشید و دیگر شهرهای امپراتوری، از جمله شهر نامی سارد پایتخت کشور لیدیه پیوند می‌داد.
می‌توان گفت اداره سرزمین پهناور ایران وحفظ امنیت آن و انتقال سریع یگان‌های نظامی و گسترش بازرگانی و ترابری و تسهیل در امر مسافرت از مهم‌ترین عوامل ساخت و گسترش شبکه راه‌ها در این دوره بوده‌است.
از سوی دیگر ایجاد راه‌ها و برقراری امنیت و تسهیل و بازرگانی، خود موجب پیوند و آشنایی ملت‌های گوناگون گردید که این امر مایه انتقال فرهنگ‌ها و باورهای گونه‌گون گردید و بسیاری از نظرات فلسفی و باورهای دینی از این راه میان ملتها مبادله شد.
طبق تاریخ فتح الفتوح و همچنین تاریخ طبری، اعراب به هنگام فتح شهر شوش بیشتر از ۳۰ هزار نفر را به قتل رساندند و تعداد ۲۰ هزار گاو - اسب، زن و دختر را به غنیمت بردند این شهر تا قرن‌ها بعد از رونق افتاد.
به سبب اخلاص مسلمانان شیعه و یهودیان ایران به حضرت دانیال، شوش یک دهکدهٔ مسکونی است. امروزه شهر شوش در شمال استان خوزستان از یادمان‌های تاریخی کهن؛ دیگر آن شکوه و اهمیت دیرین خود را دارا نیست.
نامهایی مانند سوس - شوشا- سوسه - سویس و سویز که در بعضی مناطق شمال آفریقا وجود دارد نیز مرتبط با نام شهر شوش است مهاجران ایرانی و عرب که از این منطقه به شمال آفریقا مهاجرت کرده‌اند این نامها را در دوره اسلامی رایج نموده‌اند شهر شوش در دوره قبل از اسلام شهرت بین‌المللی داشته و به همان اندازه شهرت داشته که بابل، کلده، لیدی، نیل شهرت داشته اند
قلعه ایلامیها روی تپه‌ای در مرکز شهر شوش واقع بوده که فرانسوی‌ها روی آن قلعه جدیدی احداث نموده‌اند.
در کنار آن تپه شاهی قرار دارد که احتمالا به صورت زیگورات بوده‌است و در نزدیکی آن تپه صنعتگران قرار دارد.
آشوربانیپال بین سالهای ۴۶۵-۴۶۰ قبل از میلاد شهر شوش را فتح کرد و آنرا مانند دیگر فتوحات آشوری‌ها با خاک یکسان کرد. داریوش اول هخامنشی آنجا را بازسازی نمود و کاخ آپادانای خود را در تپه شاهی برپا نمود.
خشایارشا نیز در شوش زندگی می‌کرده‌است. در زمان اردشیر اول متاسفانه در اثر آتش سوزی بزرگی اکثر بناهای شوش از بین رفتند. بقایای این آثار باستانی در قرن بیستم از زیر خاک بیرون آمدند.
قسمت عمده‌ای از آنها در اثر تسطیح دشت خوزستان برای اهداف کشاورزی از بین رفته‌است و جنگ هشت ساله ایران و عراق نیز خسارات زیادی به آثارباستانی وارد کرده‌است.
حفاریهای غیر مجاز ساکنین دشت و حمله باستان شناسان غربی، باعث شده‌است قسمت عمده‌ای از این آثار از بین برود یا به موزه‌هایی همچون لوور برسد.
در سال 1368 شوش که یکی از بخشهای تابعه شهرستان دزفول بود، از آن جدا گردیده، به شهرستان شوش تبدیل گردید.
هوای شوش گرم و خشک است. سه رودخانه دز، کرخه و شاوور شهرستان شوش را سیراب می‌سازند
درختان گز، کنار و کهور بیشترین پوشش گیاهی این منطقه را تشکیل می‌دهند.
هم چنین در این منطقه گیاهان مرتعی برای چرای دام موجود است. روباه، شغال، گرگ، گراز، آهو، کفتار، دراج، کبک، قرقاول، غاز و مرغابی از جمله جانوران این شهرستان به شمار می‌روند.
شغل بیشترمردم شهرستان شوش کشاورزی است. محصول عمده این شهرستان گندم، جو، کنجد و حبوبات می‌باشد.
دامداری پس از کشاورزی اصلی‌ترین شغل مردم ناحیه بوده و انواع فرآورده‌های دامی و لبنی از تولیدات این بخش محسوب می‌گردد.
منبع:
http://www.portal-khz.ir/Default.aspx?tabid=139
http://www.susacity.ir/about_shush.htm
http://edu.dums.ac.ir/index.aspx?siteid=33&pageid=732
