نام قدیم : چی چیست - چی چستا - اورمیا
مساحت : 185/5251
جمعیت : 963،738
شهرستان
ارومیه، مرکز استان
آذربایجان غربی در جلگه‌ای، در کنار دریاچه‌ای به همین نام گسترده شده‌است و یکی از شهرستان‌های استان
آذربایجان غربی کشور
ایران است و مرکز این شهرستان، شهر
ارومیه است.
این شهرستان، در جنوب شهرستان
...مشاهده کامل متن سلماس و شمال شهرستان نقده قرار گرفته است و آبهای دریاچه ارومیه شرق آن را می‌پوشاند و از جانب غرب با کشور ترکیه و از گوشه جنوب غربی با کشور عراق همسایه میباشد.
گروهی معتقدند که نام باستانی این شهر و دریاچه آن «چی چیست» و «چی چستا» است. سریانیان آن راه «اورمیا»، ارمنی‌ها «اورمی»، اعراب «ارمیه» و «ایرانیان ارومی» نوشته اند.
ارومیه با وسعت 185/5251 کیلومترمربع، حدود 8/15 درصد از سطح استان را به خود اختصاص داده است. طیف ارتفاعی این شهرستان از 1000 مترتا بیش از 3500 متر از سطح دریا بوده و شیب متوسط وزنی آن 9 درصد محاسبه شده است.
بر اساس مطالعات ارزیابی و منابع اراضی از سطح شهرستان 57/41 درصد اراضی کوهستانی، 16/24 درصد تپه‌ها و 28/34 درصد بقیه را اراضی دشتی و سیلابی و ... تشکیل می‌دهند.
زمینهای بارور ارومیه با آب‌وهوای مساعد و واقع شدن آن در معبر قفقاز، ارمنستان، آسیای‌صغیر و بین‌النهرین از یک‌سو و قرارگرفتن آن در کنار دریاچه ارومیه از سوی دیگر موقعیت ویژه ای برای این شهرستان ایجاد نموده است.
شهرستان ارومیه بیش از سایر نقاط ایران مورد توجه ملل پیش از تاریخ قرار گرفته‌است و شاهد آن تپه‌های متعدد باستانی میباشد که یکی از این تپه ها، گوی‌تپه (۴ کیلومتری جنوبشرقی ارومیه) است که با قدیمی‌ترین تپه‌های بین‌النهرین، آسیای‌صغیر و فلات ایران رقابت می‌نماید.
از سوی دیگر، منسوب داشتن زرتشت به ارومیه و همچنین اینکه یک یا دو تن از حواریون زرتشت که در تولد عیسی (ع) به بیتاللحم رفته بودند در ارومیه مدفونند حاکی از آن است که این شهر یکی از بزرگترین کانونهای مذهبی و علمی در گذشته‌های دور بوده است.
پس از ظهور اسلام نیز ارومیه پس از مراغه دومین شهر آذربایجان به شمار میرفته است. از قرن پانزدهم که ترکان عثمانی جایگزین امپراتوری روم شرقی شدند باز ارومیه، به عنوان شهر سرحدی از اهمیت فوقالعاده ای برخوردار بوده و دارای برج و باروی مهمی گردید، برج سهگنبد و مسجدجامع هر دو یادگار مجد و عظمت تمدن اسلامی به شمار می‌روند.
این شهرستان بر اثر حوادث تاریخی بارها ویران شده و دوباره عظمت خود را تجدید نموده است.
پس از ظهور اسلام ارومیه پس از مراغه دومین شهر آذربایجان به شمار می‌رفته‌است. از قرن پانزدهم که ترکان عثمانی جایگزین امپراتوری روم شرقی شدند باز ارومیه، به عنوان شهر سرحدی از اهمیت فوق‌العادهای برخوردار بوده است.
تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ کل کشور آمده‌است، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:
شهرستان ارومیه دارای 5 بخش به نامهای مرکزی، انزل، سیلوانه، صومای برادوست و نازلو است که با 20 دهستان سازمان یافته اند.
ـ بخش انزل با دهستانهای انزل جنوبی و انزل شمالی با مرکزیت قوشچی.
ـ بخش سیلوانه با دهستانهای ترگور، دشت و مرگور با مرکزیت سیلوانه.
ـبخش صومای برادوست با دهستانهای برادوست، صومای جنوبی و صومای شمالی با مرکزیت سرو.
ـ بخش مرکزی با دهستانهای باراندوزچای، باراندوز چای جنوبی، باراندوز چای شمالی، باش قلعه، بکشلوچای، ترکمان، دول، روضه چای و نازلوچای شمالی با مرکزیت ارومیه.
ـ بخش نازلو با دهستانهای طلاتپه ، نازلوچای و نازلوچای شمالی با مرکزیت نوشین.
عداد آبادی‌های دارای سکنه شهرستان ارومیه ۴۶۰ پارچه‌است. میانگین بلندای شهرستان از سطح دریاهای آزاد ۱۳۵۰ متر است.
مهمترین کوههای این منطقه عبارتند از:
کوه علی ایمان (علی امان)به ارتفاع 1633 متر در جنوب شرقی شهر ارومیه.
کوه سیر داغی به ارتفاع 1700 متر در دو کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه.
کوه جهودها (جهود داغی) به ارتفاع 1440 متر در شمال غربی شهر ارومیه.
کوههای قز ممسی در 6کیلومتری، ساری قیه در 7کیلومتری، ترشک در 5/7کیلومتری، گوشقیهسی در 5/8 کیلومتری، علیپنجهسی در4/9کیلومتری، بزوداغی در12کیلومتری، ساریداغ در15کیلومتریشمالشرقی ارومیه قرار دارند.کوههای مداولی در15کیلومتری غرب، ماهداغی29کیلومتری جنوبشرقی وکوههای بردهرش36کیلومتری، زیارت بابیون و هرچین در 38کیلومتری غرب وکوههای شهیدان، کمال و زیناتابوتان (کوهمرزیباترکیه) در 38کیلومتری جنوبغربی،کوه بایدوست در40کیلومتری،کتولداغی در50کیلومتری، ساری داش، سرکش نوچسلطانی وکورانداغی در 65کیلومتری شمالغربی ارومیه، کوههای اشکچی در30کیلومتری وکانیسبو در32کیلومتری جنوب ارومیه،کوه زنبیل در25کیلومتری شمالشرقی (حاشیه دریاچه ارومیه)، کوه دشتک در20کیلومتری، کوه زرد در 28 کیلومتری جنوبغربی ارومیه از جمله کوههای مهم این منطقه محسوب میگردند.
جمعیت این شهرستان طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ برابر با 963،738 نفر بوده‌است. پیشه مردم این منطقه در قدیم و امروزه در روستاها بیشتر کشاورزی و دامپروری است.
منابع:
http://www.urmia-ag.ir/tabid/1333/Default.aspx
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://urmia.ir
