روستای چنشت

چِنِشت،از روستاهای دهستان نهارجان بخش مود شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی است.
چنشت در میان رشته کوه باقران قرار گرفته و فاصله آن تا بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی، ۶۰ کیلومتر است.
در سال ۱۳۸۵ بنا به سرشماری مرکز آمار ایران جمعیت این روستا ۱۰۰۹ نفر بوده‌است.
این روستا به علت دارا بودن جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری در استان خراسان جنوبی شناخته می‌شود.
روستای چنشت در ادوار گذشته تاریخی جزء دهستان نهار جان بوده، در حال حاضر از توابع شهرستان سر بیشه است آب و هوای آن معتدل و ارتفاع آن از سطح دریا ۲۱۵۰ متر است.در وجه تسمیه روستای چنشت چنین می‌گویند که روستای چنشت به دلیل داشتن چندین رودخانه که از کنار آن می‌گذشته است و باغات این منطقه را سیراب می‌نموده است در قدیم به چند شط معروف بوده‌است که به مرور زمان به "چن شط" و "چن شت" و بالاخره به "چنشت" تبدیل شده‌است.
قول دیگری که در مورد وجه تسمیه چنشت ...مشاهده کامل متن وجود دارد چنین است، چنشت بر وزن بهشت است که در گذشته به دلیل خوش آب و هوا بودن و داشتن میوه‌های فراوان و رودخانه‌های متعدد که از زیر درختان می‌گذشته است و شباهت این منطقه به بهشت، گروهی دامدار این نقطه را به عنوان محل زندگی خود انتخاب می‌کنند و نام این منطقه را بهشت می‌گذارند که بعدها بر اثر گذر زمان به چنشت تغییر نام می‌دهد.
امروزه نیز روستای چنشت دارای باغات بسیار و رودخانه‌های فصلی است و این روستا را همچون بهشتی زیبا و دلنشین تبدیل کرده‌است.
قرار گرفتن روستا در منطقه میانکوهی، چشم‌انداز کوهستانی زیبا و جذابی به آن بخشیده است روستا در میان باغات گردو و دیگر میوه‌ها محصور شده‌است و مناظر زیبایی از تلفیق طبیعت و بافت مسکونی پدید آورده است.از دیگر جاذبه‌های مهم و طبیعی روستا می‌‌توان به غار چنشت و غار چهل چاه، مزار سید حامد علوی و بافت تاریخی چنشت اشاره کرد
این روستا به علت قرار گرفتن در میان ۴ رودخانه و نیز کوهستانی بودن آن، باغات و مزارع بسیاری دارد آب و هوای روستا معتدل کوهستانی بوده که از زمستانهای سرد و تابستانهای خنک برخوردار است.
ارتفاع آن از سطح دریا برابر ۲۱۵۰ متر است.
در این روستا و در دامنه کوه دو غار به نام غار "چنشت" و غار "چهل چاه" وجود دارد، غار چنشت در شمال روستا قرار گرفته و در اثر زمین لرزه‌های رخ داده در طول تاریخ، ایجاد شده است و حدود 60 متر طول دارد.
بنا به اسناد تاریخی غار چنشت در سال ۶۱۴ هجری قمری توسط سیدمحمد مشعشع کشف شد. او پس از کشف، اجساد سیدحامد علوی و فرزندانش (که از خاندان وی بودند) به بیرون این غار منتقل کرد و آرامگاهی برای آنها در روستای چنشت بنا نمود.
سید حامد علوی و فرزندانش از شیعیان دوران خلافت عباسی بودند که به ناچار در این غار پنهان شده و سرانجام توسط سربازان حکومت عباسی در داخل غار کشته می‌شوند.
اجساد ۱۴ نفر مرد، زن و کودک در غار چهل چاه که در نزدیکی غار چنشت قرار دارد،مشاهده می‌شود که احتمالا در غار پناه آورده‌اند و بر اثر گل گرفتن ورودی غار و بستن راه فرار آنها، در داخل غار کشته شده‌اند
شغل اصلی مردم روستا کشاورزی و دامداری است.
در این روستا تعداد۱۷ مرکز پرورش مرغ (مرغداری) بوده و تعدادی از مردم شریف این روستا به این شغل مشغول می‌باشند. زنان روستا به صنایع دستی علاقه و اشتغال دارند,بعضی از مردم به شغل قالی بافی و فرش بافی اشتغال دارندو در ایام بهار و تابستان مردم به جمع آوری داروهای گیاهی در کوهستانهای اطراف مشغول هستند
لباس مردم این روستا از نوع خاصی است که در نقاط دیگر استان خراسان جنوبی کمتر یافت می‌شود.
لباس مردان در چند سال اخیر به لباس سایر مردم منطقه شبیه شده‌است. اما بزرگان و پیران از لباس دیگری که شامل یک پالتوی بلند که تمام بدن را می‌پوشد و شال سر و در برخی مواقع از کلاه معمولی استفاده می‌کنند.
لباس زنان از رنگهای شاد و متنوع تشکیل شده و شامل سه قسمت چارقد قرمز یا آبی گلدار، کلاه نقره‌ای و نقره دوزی شده و پیراهن زنانه به رنگهای سبز و قرمز یا آبی است که امروزه بیشتر در مراسمها از ان استفاده می‌نمایند.
دختران چنشتی از لباس‌های بلندی مانند دامن پاچین دار، قبای بلند، روسری و سربند و شلیته‌های خراسانی استفاده می‌کنند.تنوع رنگ در لباس‌های محلی مردم روستا جلوه خاصی به آنها می‌بخشد به طوری که به روستا لقب سرزمین رنگ‌ها داده‌اند.
بقعه سید حامد علوی از اماکن تاریخی و مذهبی این روستا است طبق روایات، وی از فرزندان امام جعفر صادق (ع) بوده است که توسط عمال خلیفه عباسی در چنشت زخمی و در محل بیتوته خود یعنی غار چنشت فوت کرده است.پس از کشف غار، نسبت به انتقال اجساد سید حامد علوی و دو فرزندش به درون بقعه ای که به این منظور ساخته شده بود، اقدام می‌‌شود این بقعه هم اکنون یکی از زیارتگاه‌های مهم منطقه به شمار می‌‌رود از دیگران امکان مورد احترام مردم روستا، بقعه بی بی زینب خاتون است که در هفت کیلومتری روستای چنشت واقع شده‌است.
روستای چنشت به نسبت سایر روستاهای خراسان جنوبی، کمتر دچار تحولات و تغییرات فرهنگی شده و فرهنگ روستایی آن محفوظ مانده است.مهم‌‌ترین صنایع دستی روستای چنشت، شامل انواع فرش‌های دست‌باف، قالیچه‌های کوچک و گلیم‌های زیبا است ریسندگی، گیوه دوزی، سبدبافی، زیلوبافی و جاجیم بافی از دیگر صنایع دستی قدیمی این روستاست که به مرور زمان به شدت کاهش یافته است.
سوغاتی‌‌های معرف روستای چنشت عبارتند از زعفران، کشک محلی، زرشک، گردو و بادام خشک، میوه‌های خشک، قالیچه‌های بسیار کوچک و نوعی گبه نیز از دیگر سوغاتی‌های این روستا است.از غذاهای رایج و لذیذ این روستا می‌‌توان به انواع آش‌ها، آبگوشت‌های محلی، اشکنه و کشک محلی اشاره کرد.این روستا به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری استان خراسان جنوبی شناخته شده است که همه ساله در ایام تعطیلات پذیرای گردشگرانی زیادی از سایر نقاط ایران است.
منبع:
http://fa.wikipedia.org/
http://www.baharnews.ir/vdchkvnz.23nvxdftt2.html
http://hamshahrionline.ir/details/206129
http://www.ghatreh.com/
http://igparty.ir/1393/01/9003/
http://mahestan.blogfa.com/post-250.aspx
http://chensht.persianblog.ir/
http://isna.ir/