زبان اهالی
کرمانشاه کردی است ، زبان کردی خویشاوند نسبی زبان فارسی است زیرا اشتراک قواعد دستوری و ذخیره لغوی زبان‌های ایرانی نتیجه خویشاوندی نسبی آنها است .
زبان کردی که شاخه ای از زبان شمال غربی ایرانی
میانه است به علت داشتن ادبیات مکتوب اهمیت خاصی دارد . با این حال نفوذ زبان‌های دیگر در این زبان قابل توجه است .
زیرا از زبان‌های عربی ، ارمنی ، ترکی و فارسی لغات بسیار در آن راه یافته است .
سابقه تاریخی کردها و پراکندگی آنان موجب پیدایش گویش‌های بیشماری شده است که از جمله آنها عبارتند از :
ـ
گویش کردی کلهری :
این
گویش کردی بیشتر در میان افراد کلهر مورد استفاده واقع می‌شود و مناطقی که تقریباً با این
گویش سخن می‌گویند شامل ایلات زنگنه ، سنجابی ، احمدوند ، بهتوری ، نانکلی ، پایروندها ،اهالی قصرشیرین ،
سرپل ذهاب ، قلخانی ، کرندی ، قلعه زنجیری‌های ساکن
کرمانشاه ،
صحنه و مردم دینور است .
با این تفاوت که تلفظ و لغات مردم کلهر اصیل‌تر و در سایر نقاط با توجه به همجواری با گویش‌های دیگر کلمات تغییر یافته
...مشاهده کامل متن است .
ـ گویش کردی اورامی :
اکثر مردم دو ایل بزرگ لهونی در منطقه اورامان جنوبی در کرمانشاه و همچنین طوایف اورامان تخت و اورامان رزاب در حوالی کردستان و نیز ایل بزرگ باجلان که تعدادی از آنها در دشت ذهاب و بسیاری در حوالی خانقین زندگی می‌کنند .
چندین روستا در منطقه گوران و تمامی مردم کندوله در دینور به این گویش تکلم می‌کنند .
ـ گویش کردی سوراانی :
طوایف متعدد جاف جوانرود و تعدادی از طوایف مهاجرگوران ، مردم دشت ذهاب و جیگیران ، سراسر بخش روانسر و تیره هایی از اهالی سنجابی با این گویش سخن می‌گویند .
این گویش شیوه ساده ای از کرمانج است .
ـ گویش لکی :
اهالی هرسین ، طوایف کاکاوند ، بالاوند ، جلالوند و عثمان وند به این گویش تکلم می‌کنند .
این گویش آمیخته ای از گویش کردی کلهری و لری است .
همچنین لغاتی از گویش اورامی نیز دارد .
علاوه بر گویش‌های کردی ، مردم کرمانشاه به زبان فارسی کرمانشاهی و مردم سنقر به زبان ترکی تکلم می‌کنند . لهجه فارسی کرمانشاهی خاص این دیار است . این لهجه از لحاظ ضرب المثل غنی است و واژگان کردی دگرگون شده با پرداخت در جملات فارسی کرمانشاهی ، جان می‌گیرد و کاربرد می‌یابد .
منبع :http://www.tayeeb.ir/component/content/article/5-articles/1004-2010-04-21-11-20-49.html
