مسجد جامع خرمشهر در بخش
مرکزی شهر و نبش خیابان انقلاب قرار دارد.
این مسجد به علت اینکه رزمندگان اسلام پس از فتح
خرمشهر و بازپس گیری آن از دشمن در آن جشن پیروزی گرفتند برای همیشه در تاریخ مقاومت
ایران ماندگار شد.
با توجه به اینکه
خرمشهر از گذشته‌ها محل تردد بازرگانانی که اکثرا از مسلمانان کشورهای همسایه و شیخ نشینهای خلیج
فارس بوده و محل تجمع مسلمین و اهالی منطقه بوده است این مسجد در برای برپایی نماز این افراد در شهر
خرمشهر بنا شده است و گفته می‌شود بیش از 120 سال قدمت دارد اما از موسس و بانی آن اطلاع دقیقی در دست نیست.
مسجد جامع خرمشهر از نظر ساخت و ساز به صورت آجر و خشت و با سقف تیرهای چوبی از درختهای چندل که از جنگلهای آفریقا به این منطقه از طریق دریا آورده اند، ساخته شده بود و بعد از چندی از آنجائیکه موقعیت مسجد در کنار نهر بزرگ منشعب از رودخانه اروند که شهر را به صورت کمربندی احاطه می‌کند(نهر چاسبی) قرار داشت به همین علت، به عنوان مسجد لب شاخه معروف شد.
از طرفی مسجد در مبادی ورودی
...مشاهده کامل متن بازار بزرگ اصناف ( بازار صفا) قرار داشته به گونه ای که محل تردد مردم از صحن مسجد بوده و به این دلیل تغییری در ساخت و ساز آن انجام پذیرفت و عقب نشینی مختصری در آن صورت گرفت و بعدها در سال 1348، قطعه زمینی از ضلع غربی به مسجد اضافه و به صورت فعلی تجدید بنا شد.
در مقابل این مسجد بازارچه بزرگی وجود دارد که اصناف گوناگون در آن به کسب و کار مشغول هستند.
پس از آغاز جنگ تحمیلی شهر خرمشهر به دلیل نزدیک بودن به مرز شلمچه، یکی از اولین نقاطی بود که مورد حمله ارتش بعثی عراق قرار گرفت.
مسجد جامع خرمشهر یکی از تنها ساختمانهایی بود که در این شهر، پس از بازپس‌گیری به صورت نیمه سالم باقی مانده بود و همچنین چون این مسجد در زمان مقاومت [قبل از اشغال] مرکز فرماندهی و تدارکات و گردهمایی مدافعان شهر بود، لقب نماد مقاومت را به خود گرفت که در حال حاضر نیز بین بازماندگان جنگ و علاقمندان به تاریخ جنگ ایران و عراق به همین عنوان شناخته می‌شود.
این مسجد که اکنون سمبل مقاومت در «خرمشهر» است، در مدت 35 روز مقاومت مردم، ستاد مردمی، مرکز تبادل اخبار، اورژانس مجروحان و محل نگهداری موقت شهدا بوده است.
این بنای تاریخی یادآور شهدایی مانند «محمد جهان‌آرا»، «بهروز مرادی»، «بهنام محمدی» و «محمد دشتی» است.
مسجد جامع دارای نمای آجری و حدود هزار متر مربع کاشی آیات خشتی و 770 مترمربع کاشیکاری معرق می‌باشد که دو گلدسته با ارتفاع 28 متر از کف زمین و دو گنبد بزرگ و کوچک که گنبد بزرگ و گلدسته‌ها با کاشی معرق تزئین شده در آن واقع شده است.
بنایی مشابه این مسجد تاریخی، در باغ - موزه دفاع مقدس در تهران، اتوبان حقانی، جنب پارک طالقانی ساخته شده است.
مسجدجامع خرمشهر در سال 1390، در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
منبع:
http://wiki.mataf.ir/index.php
http://www.mehrnews.com/news/1564142
http://www.hamshahrionline.ir/details/215608
http://www.aviny.com/album/defa-moghadas/manateghjangi/khoramshahr1/Page01.aspx
http://www.tabnak.ir/fa/news/166579
