مجموعه زیارتگاه و گورستان خالد نبی

در مکانی که زیارتگاه خالدنبی(ع) وجود دارد آسمان و زمین به هم نزدیک‌تر می‌شود و تپه ماهورهای دیدنی تا مدت‌ها در ذهنت باقی می‌ماند البته شنیده شده است که با تپه ماهورهای موجود در این منطقه آن را هزار تپه هم می‌نامند.
زیارتگاه خالد نبی(ع) بنایی ساده و مسجدی بدون زرق و برق دارد اما در این میان تکه پارچه‌های رنگین که برای حاجت مردم بر درخت‌های آن اطراف بسته شده است رنگ دیگری به این مسجد ساده داده است.
بهار، استان گلستان را سبز کرده و در این میان کلاله با سبزی تپه ماهورهای خالد نبی(ع) رنگ و نمای دیگری به این منطقه داده است و یه این منطقه رفتن یک تیر با دو نشان است هم سفری زیارتی و هم سیاحتی.
فصل بهار زمان مناسبی برای زیارت از این مقبره است. زیارتگاهی در ارتفاع 700 متری کوه گوگجه داغ یا تانگری داغ در قسمت شرقی هزار دره، مکانی که زیبایی اش از اسمش هم مشخص است و تپه ماهورهایی که زیارتگاه را در خود احاطه کرده است.

بعد از گنبد کاووس 40 کیلومتر که طی کنید به کلاله می‌رسید بعد از آن باید به سمت روستای گچی سو بروید. دشت صاف و هموار ابتدای جاده تبدیل به دشت‌های تپه‌ای کوچک و بزرگ می‌شود، تپه‌هایی که به زیبایی مسیر اضافه می‌کند و مثل مخملی سبز بر هزار دره پهن شده است و آن را تا مدت‌ها در خاطره‌ها ثبت می‌کند.
بقعه خالد نبی(ع)
زیارتگاه خالدنبی (ع) بصورت بنایی مسقف با پلان چهار ضلعی و تعدادی پنجره و در ورودی است که در ورودی بقعه دارای طاق هلالی می‌باشد .پنچره‌ها و در ورودی فلزی ساده است و بر هیچکدام از آنها کتیبه تزیین دیده نمی‌شود .
سقف آرامگاه خالدنبی از بیرون گنبدی مدور سبز رنگ و شلجمی شکل است که کمربند وگنبد داخل هم رفته است . در داخل بقعه خالدنبی فقط صورت قبری ساده به شکل قبرهای پشته ای به ارتفاع 1/5 متر دیده می‌شود .
این قبر فاقد کتیبه تاریخی می‌باشد . سقف بقعه بر روی دو ستون فلزی استوار شده است .
در اطراف بقعه خالدنبی تعداد 33 باب زائر سرا برای اقامت و استراحت زائرین و یک باب مسجد و 24 باب سرویس بهداشتی وتعداد 6 آب انبار جهت ارائه خدمات به زائرین وجودارد.
در اطراف مقبره خالد نبی(ع) دو بقعه دیگر هم وجود دارد که با توجه به روایات محلی، یکی چوپان آتا از یارانش و دیگری عالم بابا پدر همسر خالد نبی(ع) است.
بقعه چوپان آتا
کمی دورتر از زیارتگاه خالدنبی و بر سر قله مسلط هزار دره شمالی ، بقعه چوپان آتا قراردارد. این بقعه بصورت بنایی ساده ، مسقف با پلان چهار ضلعی است که در هر ضلع آن یک پنچره با طاق هلالی می‌باشد .گنبد بقعه فلزی و بصورت نوک تیز شش ضلعی در مرکز سقف ساخته شده است که دارای کمربند می‌باشد نمای خارجی بنا ساده وسیمان کاری شده است و نمای داخلی بقعه نیز ساده ، فاقد تزیین و کتیبه است.
در داخل بقعه صورت قبری بدون سنگ دیده می‌شود.
بقعه عالم بابا
بقعه عالم بابا همانند بقعه چوپان عطا از حیث شکل و پلان ساخته شده‌است. این بقعه بصورت بنایی ساده چهار ضلعی که در هر ضلع آن یک پنجره وجود دارد.
پنجره ضلع جنوبی آن تبدیل به مدخل و در ورودی با طاق هلالی شده‌است. سقف و گنبد این بقعه نیز مشابه گنبد بقعه چوپان عطا است. در داخل بقعه فقط صورت قبری ساده بدون کتیبه دیده می‌شود.
ساختهای مرقد عالم بابا و چوپان عطا از سنگ‌های لونه محلی بوده‌است.
هزار دره شمالی
در قسمت شمالی زیارتگاه خالدنبی (ع) منطقه معروف به هزار دره شمالی قرار دارد . این منطقه بدلیل داشتن راههای مختلف خاکی و تپه ماهورهای فراوان نظر هر بیننده ای را به خود جلب می‌کند .
انتهای این منظره زیبا به جاده آسفالته مراوه تپه و گنبد وصل است ، البته از اوایل آبان ماه تا اواخر فروردین ماه این مناطق محل سکونت قشلاقی عشایر اکراد خراسان شمالی و رضوی است .
دره پنج شیر
در قسمت جنوبی زیارتگاه و متصل به روستای گچی سوبالا دره پنچ شیر قراردارد، علت نامگذاری به این نام، وجود پلنگ و شیر در گذشته در این مناطق است .
البته در کوه‌های اطراف زیارتگاه مکانهایی وجود دارد که طبق روایات محل استراحت این گونه حیوانات بوده است. این مکان در فصل بهار بدلیل زیباییهای خاص خود زائران و گردشگران زیادی را معطوف خود می‌کند.
قبرستان اسرار آمیز
گورستان باستانی و اسرار آمیز این منطقه را نمی‌توان در کنار مقبره خالد نبی(ع) نادیده گرفت. گورستانی که خودش حکایت عجیبی دارد. چسبیده به این زیارتگاه دره ایی وجود دارد که در آن سنگ قبرهایی است که آدم را متعجب می‌کند.
در نگاه اول تعداد زیادی از سنگ قبرهای ایستاده وجود دارد اما وقتی وارد این دره سنگ قبر می‌شویم در بین این سنگ قبرهای ایستاده سنگ قبرهای کوتاهی هم وجود دارد که بسیار متفاوت با سنگ قبرهای ایستاده است.
کاربرد این سنگ قبرها هنوز مشخص نیست اما به گفته مردم محلی منطقه این مکان همان جایی است که خالد نبی(ع) در آن دعا کرد که قومش به سنگ تبدیل شود و دست کفار به آن‌ها نرسد حتی بعضی از اهالی معتقدند قسمتی از دیوار معروف اسکندر هم از این منطقه عبور کرده است.
خیلی‌ها هم این قبرستان را یکی از اسرار آمیزترین نقاط ایران می‌دانند به این دلیل که هنوز در خصوص زمان و چگونگی پیدایش آن ابهامات فراوانی وجود دارد.
در گذشته تعداد بیش از 600 تا را برای آن شمرده اند که امروزه به دلیل دستبردهایی که زده شده تعدادشان کم شده است.
در این جا 3 نوع سنگ قبر وجود دارد، نوع اول که سنگ مزارهای استوانه ایی بلندی است که وزنی زیادی دارد، نوع دوم سنگ مزارهای صلیبی شکل یا به صورت دو نیم کره است و نوع سوم سنگ مزارهایی است که به شکل شاخ قوچ ساخته شده و تعدادشان از دو نوع دیگر کمتر است.
این مجموعه در سال 1380 توسظ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
چشمه خضر دندان
در مجاورت بقعه چوپان آتا و 100 متر پایین‌تر از آن در میان درختان چشمه آبی وجود دارد که تقریبا در تمام فصول جریان دارد ، به اعتقاد زائران آب این چشمه کوچک شفابخش است و برای رفع مریضی دامها و گله‌ها از آن استفاده می‌کنند .
برخی از زائران هم برای تبرک و شفا ، آب چشمه را با خود به همراه می‌برند.
چوب سرگرمی
در مجاورت و محوطه بیرونی زیارتگاه خالدنبی در بالای قله تیر چوبی وجود دارد که به چوب درمان یا چوب سرگرمی نیز معروف است جنس چوپ از جنس درختان روسی و بنام سوور است که در مجاورت چشمه خضر زنده وجود دارد .
مردم اعتقاد دارند که هر کس دندان درد دارد و یا تمایل دارد که به دندان درد مبتلا نشود بایستی از تیر چوبی یاد شده بالا برود و نوک آن را گاز بگیرد . بر اثر استفاده زیاد از این تیر چوبی ،سطح خارجی آن بسیار صاف و صیقلی شده است به نحوی که بالا رفتن از آن به دشواری ممکن است.
سنگ شدن هندوانه‌ها
در داخل زیارتگاه خالد نبی و بر روی تاقچه یکی از پنجره‌ها، تعدادی سنگ‌های کروی و گرد نگهداری می‌شوند، این سنگ‌ها از محوطه بیرونی امامزاده و از پای سنگ مزارها جمع آوری شده‌است.
ترکمن‌ها عقیده دارند، که این مکان پالیز هندوانه‌ها بوده که بر اثر نفرین خالد نبی تبدیل به سنگ شده‌اند.
درخت نظر کرده
در برابر در ورودی بقعه عالم بابا، درختچه کوچکی وجود دارد که اصطلاحاًٌ از آن به عنوان درخت نذر کرده یاد می‌کنند. زائرین ترکمن برای بر آورده شدن حاجات خود مانند فراوانی غلات، بهبودی زراعت، افزایش گله و رمه بخصوص برای زایش زنان سترون و عقیم به آن دخیل می‌شوند و توسل می‌جویند و در جهت قبله به آن نخ گره می‌زنند.
زیارتگاه اصلی مربوط به مقبره خالد بن سنان(ع) که به خالد نبی معروف است. یکی از پیغمبران عرب بعد از عیسی خالد نبی غیث بن سنان عبسی بود، که در گفتگوی محاوره‌ای ترکمنان، ایشان را "حالت نبی" می‌گویند.
به نقل از کتاب ناسخ التواریخ، خالد بن سنان شش هزار و یکصد و بیست و سه سال بعد از به دنیا آمدن آدم و در سال ۵۳۰ میلادی بر تخت نبوت نشته و مردم زمان خود را به شریعت "اسماعیل ذبیح اله" می‌رسد.
او در سرزمین عدن که در یمن می‌باشد، می‌زیسته‌است. و از قبیله "بنی عبس بغیض" می‌باشد.
از آنجایکه ایشان در زمره پیامبران تبلیغی بدون کتاب و آخرین مبلغ دین مسیح بوده و وظیفه اش ایجاب می‌کرد که بعنوان مبلغ دینی به همه جا سفر کند و مردم را به پذیرش دین مسیح دعوت کند.
در آن زمان در ایران، خسرو انوشیروان پادشاهی می‌کرد و آیین زرتشت مذهب رسمی اکثر ایرانیان بود.
وقتی وارد حیاط مقبره می‌شویم چهار طرف آن اتاق هایی وجود دارد که زایران و گردشگران می‌توانند در آن شب را سپری کنند و گفته شده که هزینه اجاره این اتاق‌ها صرف نگهداری و تولیت زیارتگاه می‌شود.
روزهای نوروز و بهار حیاط زیارتگاه شلوغ می‌شود از کسانی که از راه دور و نزدیک برای دیدن این آرامگاه آمده اند و در اینجا اهالی بومی منطقه مغازه هایی را اجاره کرده و انواع وسایل زینتی، کتب ادعیه و مواد غذایی را به زایران و گردشگران عرضه می‌کنند.
به گفته یکی از اهالی منطقه در مورد معجزه خالد نبی می‌گوید وقتی کفار به خالد نبی(ع) و خانواده اش دست می‌یابند، او دعا می‌کند که زمین کشاورزی اش که در آن هندوانه و خربزه می‌کاشته است تبدیل به سنگ شود تا کافران بهره ای از آن نبرند.
در روستاهای این منطقه درخت زیادی وجود ندارد اما تا چشم کار می‌کند دشت است که همین باعث صفای بیشتر این منطقه شده است. سال‌های گذشته برای رفتن به خالد نبی بعد از روستای گچی سو باید مسیر ناهمواری را طی می‌کردید اما چند سالی است که این مسیر آسفالت شده است و راه را برای مشتاقان خالد نبی هموار کرده است.

منبع :http://dpoyan.mihanblog.com/
http://www.fardanews.com/fa/news/332557
http://fa.wikipedia.org/
http://mediaturkmen.blogfa.com/
http://khalednabi.org/