پس از تشکیل کانون شکار
ایران در سال ۱۳۴۳، محدوده‌ای با وسعت ۳۴۳,۹۴۰ هکتار شامل دشت ها، ارتفاعات و مراتع، واقع در حوزه استحفاظی استان‌های
اصفهان و
مرکزی به عنوان منطقه حفاظت شده موته انتخاب و در سال ۱۳۴۶ با تشکیل سازمان شکاربانی و نظارت بر صید، به تصویب شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید آن زمان رسید.
در سال‌های پس از پیروزی انقلاب، سازمان حفاظت محیط زیست تغییراتی در حد و حدود منطقه ایجاد و در تاریخ ۱۳۶۱/۶/۲۱ با مساحت حدود ۲۰۴,۳۵۰ هکتار به منطقه حفاظت شده تبدیل و سرانجام بر اساس مصوبه شماره ۱۳۰ شورای عالی محیط زیست مورخ ۱۳۶۹/۱۲/۷ با همین وسعت به پناهگاه حیات وحش ارتقا سطح یافت.
پناهگاه حیات وحش موته با وسعت ۲۰۴,۳۵۰ هکتار در شمال استان
اصفهان، شمال غربی میمه و جنوب غربی شهرستان
دلیجان قرار دارد.
پناهگاه حیات وحش موته ما بین دو استان
اصفهان و استان
مرکزی قرار گرفته است و
روستای موته در مرکز پناهگاه قرار
...مشاهده کامل متن گرفته است.
۳ منطقه شور رباط ترک، شور آب باریک و سی کلفت جمعا به مساحت ۳۷,۰۰۰ هکتار بعنوان منطقه امن پناهگاه معرفی شده اند.
پناهگاه حیات وحش موته یکی از پر ارزشترین مناطق ایران به خصوص از نظر گیاهان منحصر به فرد و زیستگاهی مناسب برای زندگی آهو و منطقه ای برای تکثیر این گونه میباشد.
پناهگاه حیات وحش موته دارای دو بخش مختلف است، یکی بخش جلگه ای و همواری‌ها که محل زیست آهو است، دیگری مناطق کوهستانی که محل زیست قوچ و میش و کل و بز میباشد.
این منطقه از دو بخش کوهستانی و دشتی تشکیل شده است. بلندترین ارتفاعات منطقه حدود ۳۰۰۰ متر و کوتاهترین آنها تقریباً ۱۵۰۰ متر از سطح دریا می‌باشند که این اختلاف ارتفاع باعث پدید آمدن رویشگاههای مختلفی در منطقه شده و تنوع زیستی قابل توجهی را پدید آورده است.
پناهگاه حیات وحش موته از لحاظ آب و هوایی منطقه ای است نیمه خشک که دارای تابستان‌های نسبتاً گرم و زمستانی سرد است. این منطقه بهترین زیستگاه آهو در ایران میباشد.
علاوه بر حیات وحش، پوشش گیاهی و گیاهان و گلهای زیبا، منطقه
موته دارای غارهای زیبایی به شرح زیر است:
غار دمه: واقع در ضلع شرقی کوه دمه، این غار دارای ستونهای زیبای استالاکتیت و استلاگمیت است.
غار آهکی بوده و دارای انشعابات مختلفی است و محل اختفای خفاشان بسیاری است.
غار یکه چاه: در کوه غار در جنوب یکه چاه واقع شده و در داخل این غار نیز ستونهای آهکی استالاکمیت و استلاکتیت زیادی وجود دارد. در داخل غار یک چشمه آب نیز وجود دارد.
غار کوه سوخته صالح پیغمبر: در دره نی در کوه صالح پیغمبر واقع شده است.
از ویژگیهای دیگر منطقه موته کانی سازی طلاست. ناحیه ای در شمال موته به وسعت ۱۶۰ کیلومتر مربع دارای ۹ منطقه طلا دار جدا از هم با حداکثر فاصله ۱۵ کیلومتر وجود دارد.
طلاسازی در این منطقه وابسته به سنگهای اسیدی آذرین میباشد.
پوشش گیاهی:
انواع گیاهان بوته‌ای و درختچه‌ای به ویژه درمنه و گون در این منطقه رویش دارند. تاکنون در مجموع ۴۷۸ گونه گیاهی متعلق به ۲۴۰ جنس و ۵۳ خانواده در این منطقه شناسایی گردیده است.
نزدیک به ۲۷۰ گونه از این مجموعه از گونه‌های گیاهان دارویی مفید می‌باشند. از جمله آنها آویشن، کرفس کوهی، کاکوتی، کما، جاشیر، زرشک، گل اورانه، خاکشیر تلخ، تمشک، انجیر، ریواس و …
گونه‌های شاخص جانوری:
تا کنون ۱۴۲ گونه مهره دار شامل ۲۵ گونه پیتاندار، ۸۸ گونه پرنده، ۲۵ گونه خزنده، یک گونه دوزیست و ۳ گونه ماهی در این منطقه شتاسایی شده است.
گونه شاخص جانوری این منطقه آهو است، پناهگاه حیات وحش موته مهمترین زیستگاه آهو در کشور به شمار میرود. بر اساس آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۲ بیش از ۵۰۰۰ راس آهو در این منطقه شمارش شده است.
زیستگاه‌های اصلی آهو در موته شامل شورآب باریک، شور رباط ترک، همواری موته، تپه ماهورهای منطقه سی کلفتی و دشت‌های اطراف گل چشمه میباشد.
کل و بز، قوچ و میش از گونه‌های جانوری با جمعیت مناسب در این منطقه می‌باشند.
پستانداران: تاکنون ۲۵ گونه پستاندار متعلق به ۲۲ جنس از ۱۱ خانواده و ۴ راسته در این منطقه شناسایی شده است که عبارتند از:
آهو، قوچ و میش، کل و بز، پلنگ، گربه شنی، گربه پالاس، روباه معمولی، شغال، گرگ، کفتار، سمور، خرگوش، پایکا، تشی، هامستر دم دراز، هامستر خاکستری، جربیل بلوچی، جرد ایرانی، جرد لیبی، جرد ناخن زرد، جربیل بزرگ، موش خانگی، دوپای کوچک، پامسواکی برزگ و سنجاب درختی
پرندگان: در این منطقه تاکنون ۸۸ گونه پرنده متعلق به ۵۸ جنس و ۳۵ خانواده بشرح زیر شناسایی شده اند که برخی از این پرندگان بومی، برخی مهاجر و برخی بطور اتفاقی دیده شده اند:
عقاب طلایی، عقاب دشتی (خاکی)، عقاب مارخور، سنقر سفید، سارگپه پابلند، سارگپه معمولی، کرکس کوچک، دال، دال سیاه، شاهین، دلیجه، لیل، بالابان، کبک، تیهو، درنا، هوبره، یلوه آبی، یلوه خالدار، سلیم طوقی کوچک، آبچلیک پاسرخ، آبچلیک تک زی، پاشلک بزرگ، کوکر شکم سیاه، کبوتر چاهی، یاکریم، کوکو، جغد کوچک، شبگرد معمولی، بادخورک کوهی، بادخورک معمولی، زنبورخوار معمولی، زنبورخوار گلوخرمایی، سبزقبا، ماهی خورک کوچک، هدهد، چکاوک شاخدار، چکاوک سنگلاخ (بیابانی)، چکاوک کوچک، چکاوک پنجه کوتاه، چکاوک آسمانی، چکاوک کاکلی، پرستو، چلچله بیابانی، چلچله کوهی، دم جنبانک ابلق، دم جنبانک شکم زرد، سنگ چشم خاکستری کوچک، سنگ چشم کله سرخ، دم سرخ، سسک جنبان، سسک درختی کوچک، سسک بیابانی، مگس گیر خالدار (راه راه)، طرقه بنفش، چکچک، چکچک بیابانی، چکچک پشت سفید، چکچک گوش سیاه، چکچک ابلق، چکچک سرسیاه، چکچک ابلق جنوبی، چکچک دشتی، چکچک دم سرخ، دم سرخ سیاه، دم سرخ معمولی، سینه سرخ ایرانی، کمر کلی بزرگ، کمر کلی کوچک، زرده پر کوهی، زرده پر تالابی، زرده پر لیمویی، زرده پر سرسیاه، سهره صورتی، گنجشک خانگی، گنجشک کوهی، سار، پری شاخ، زاغی، زاغ نوک سرخ، غراب، کلاغ سیاه، کلاغ ابلق، حواصیل خاکستری، اگرت کوچک، اگرت بزرگ، غاز خاکستری
خزندگان: تاکنون در پناهگاه حیات وحش موته ۲۵ گونه خزنده متعلق به ۲۲ جنس و ۱۰ خانواده بشرح زیر شناسایی شده اند:
لاک پشت مهمیزدار غربی، لاک پشت برکه ای خزری، مارمولک ها، بزمجه بیابانی خزری، جکوی دم کند، جکوی دم زبر، مزالینای دم دراز بیابانی، ارمیاس ایرانی، آگامای پولک درشت صخره ای، آگامای قفقازی، آگامای چابک، آگامای وزغی خاکستری، اسکینگ قرمز نشان، اسکینگ علفزار، مار بوآی شنی، مار پلنگی، تیرمار بیابانی، شترمار شیرازی، تیرک مار، چلیپر، طلحه مار، یله مار، گرزه مار، مار شاخدار ایرانی، مار جعفری
دوزیستان: از دوزیستان تنها یک گونه به نام وزغ سبز عربی از خانواده Bufonidae و راسته Anura در پناهگاه حیات وحش موته وجود دارد.
آبزیان: با توجه به محدودیت منابع آبی تنها ماهی زرده پر، کوای و خیاطه در این منطقه شناسایی شده اند.
منبع :
http://www.iew.ir/
www.mohit-zist.com
ahovanian.persianblog.ir/page/m3
http://www.tabnak.ir/fa/news/383882/
