منطقه حفاظت شده سرخ آباد

این منطقه به مساحت یکصد هزار هکتار در سی کیلومتری شمال غرب زنجان، در بخش‌های طارم علیا و قره پشتلو قرار دارد و در سال 1375 ش در شورای عالی حفاظت محیط زیست به تصویب رسیده است.
منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد در حدفاصل شهرستان طارم ـ زنجان و جنوب‌غربی شهرستان طارم در امتداد رودخانه قزل‌اوزن و شمال غربی شهرستان زنجان در دشت سهرین واقع شده است.
این منطقه حفاظت شده دارای پنج جامعه گیاهی درختان و درختچه‌ها، گون‌ها و بوته‌ها، گندمیان و شبه گندمیان و جو، فورب‌ها و پهن برگ‌ها و بالشتکی‌ها است که علاوه بر این موارد، ۴۰۰ گونه گیاهی نیز در این منطقه شناسایی شده است.
منطقه سرخ‌آباد شامل حیوانات وحشی و پرندگان بسیاری از جمله آهو، بز، خوک، پلنگ، خرس، خرگوش، گرگ، روباه، لاک پشت و ۱۴ گونه خزنده و مار می‌باشد. انواع پرندگان منطقه سرخ‌آباد را کبک دری، تیهو، کبک، کلاغ، کرکس، عقاب طلایی، زنگوله بال، باقری قره، جغد، سهره، انواع مرغابی و پرندگان شکاری تشکیل می‌دهند.
از آبزیان نیز می‌توان به انواع دوزیستان و ۶ گونه ماهی اشاره کرد.
سرخ‌آباد با توجه به وسعت و پوشش گیاهی ...مشاهده کامل متن و جانوری گوناگون به عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های حیات وحش استان محسوب شده و یکی از مراکز جلب گردشگر به شمار می‌آید.
این منطقه به دلیل شرایط اکولوژیکی خاص و دارا بودن زیستگاههای متنوع و کوهستانی، دشتی و محیط‌های آبی از تنوع گیاهی و جانوری بالایی برخوردار است. دشت سهرین در داخل منطقه بعنوان یکی از زیستگاه‌های با ارزش آهو محسوب می‌شود.
حدود ۱۴۰۰ راس آهو در این دشت زندگی می‌کنند.
دامنه ارتفاعی ۵۰۰ تا ۲۹۰۰ متر، بارندگی و دمای متوسط سالیانه ۵۰۰ میلیمتر و ۱۱ درجه سانتیگراد منطقه را دارای اقلیم نیمه خشک مدیترانه ای معتدل نموده است.
مهم‌ترین دشت‌های منطقه حفاظت شده سرخ آباد عبارتند از: دشت سهرین، سارمساقلو، قره تپه، آلمالو، کزه بر و مهمترین جریان سطحی منطقه رود قزل اوزن و رودهای دیگر آن شامل جیزوان، کله سر، سرخ آباد، کلیم، گوهر، انذر، سارمساقلو، قره چریان، جوره کندی می‌باشند.
ارتفاعات مهم در منطقه حفاظت شده سرخ آباد عبارتند از: کوه سرداب، سرخ آباد، کلکش، الگناف، دینگه داغ، چله خانه، خیرالمسجد، طواش داغی، بیوک داغی، مند جال، توپ آنلان(قریه ساری)، کوه پلنگه(کسوان)، کوه قلعه(شیت)، کوه صهمام(جیزوان)، گلجین، کیتی داغ، چله خانه( رشید آباد)، زرش، چونوباشی(ولیدر ولیس)، کوه بیجار(سرخه مشه).
دره‌های مهم منطقه حفاظت شده سرخ آباد که در اصطلاح محلی به آن دربند گفته می‌شود عبارتند از: دربند رشید آباد، جیزوان، سرخ آباد، کله سر، گلجین، ولیس، شیت و ولیدر، نیاب و دره ماری و زریک.
مهم‌ترین چشمه‌ها و کاریزهای منطقه عبارتند از: قنات نهیل، گل تپه، کزبر، باغ امینی، کناوند، ینگجه، لگاهی، کناوند، آب بندان سارمساقلو، قره چریان و چشمه آب گرم و آب معدنی وننق، دره لیک، توپ آتلان.
یک کریدور مهاجرتی از دشت سهرین به سمت منطقه شکار ممنوع فیله خاصه برای گدار زمستانی و بهاری آهوان منطقه وجود دارد.
از مهم‌ترین جاذبه‌های توریستی منطقه می‌توان به: چشمه آب گرم و آب معدنی وننق، یخچال طبیعی ولیدر، چمنزار سرد آب و آبشار سرخه مشه اشاره نمود.
تعداد ۴۷ روستا شامل ۴۳۸۰ خانوار با جمعیتی معادل ۱۸۷۵۸ نفر در این منطقه زندگی می‌کنند و از لحاظ معیشتی درآمد افراد ساکن در منطقه ازکشاورزی و دامداری تامین میگردد.
داخل منطقه حفاظت شده سرخ آباد پنج ایستگاه اقلیم شناسی وجود دارد که شامل ایستگاههای سینوپتیک، کلیماتولوژی و باران سنجی است. شایان ذکر است در شمال منطقه حفاظت شده سرخ آباد، منطقه شکار ممنوع فیله خاصه واقع شده است.
سرمحیط بانی سهرین و پاسگاه محیط بانی ماری حفاظت از این منطقه را به عهده دارند.
پوشش گیاهی:
گونه‌های شاخص گیاهی منطقه حفاظت شده سرخ آباد عبارتند از: ارس، گردو، سیاه تلو و گونه‌های دیگر آن شامل: زالزالک، انار وحشی، داغداغان، زرشک، زیتون، گون، آویشن، درمنه، کلاه میر حسن، چوبک، لاله، مرزه و ثعلب می‌باشند.
گونه‌های شاخص جانوری:
گونه‌های شاخص جانوری منطقه حفاظت شده سرخ آباد عبارتند از: آهو، پلنگ، خرس قهوه ای و گونه‌های دیگر آن شامل: قوچ و میش، کل و بز، گراز، کفتار، تشی، سمورسنگی، سنجاب زمینی، رودک، کبک دری، هوبره، عقاب، شاهین، دال، غاز خاکستری، خوتکا، لک لک سفید، باکلان، افعی البرزی، افعی شاخدار ایرانی، افعی زنجانی و ماهیانی نظیر کپور، سیم، اسبله و… می‌باشد.

منبع :
http://www.iew.ir
http://fa.wikipedia.org/
http://zanjan.ichto.ir/
http://www.wikipg.com/
http://www.ichto.ir