بنای موزه توس در سال ۱۳۴۷ و با مساحتی حدود ۶۰۰ متر مر بع در ضلع غربی
آرامگاه فردوسی توسط مهندس هوشنگ سیحون طراحی و به همت انجمن آثار ملی ساخته شده است.
این بنا در ابتدا با هدف ایجاد چایخانه سنتی و اجرای نقالی توسط نقالان شاهنامه در نظر گرفته شده بود که به دلیل معرفی بهتر ارزش‌های فرهنگی و تاریخی توس و شخصیت حکیم ابوالقاسم فردوسی و اثر جاوید و ماندگار او شاهنامه، در سال ۱۳۶۱ به موزه تغییر کاربری یافت.
در سال ۱۳۸۴به دلیل عدم تناسب فضاهای موجود با محتوای موزه طرح کنونی توسط مرحوم دکتر بهروز احمدی، زیر نظر اداره کل موزه‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهیه و اجرا گردید.
اشیاء به نمایش گذاشته شده در این موزه با هدف معرفی ۳ موضوع انتخاب شده است:
1- معرفی شهر تاریخی توس به عنوان یکی از مهمترین شهرهای فرهنگ خیز و تمدن ساز
ایران در طول تاریخ
2- معرفی حکیم ابوالقاسم فردوسی به عنوان یکی از بزرگترین شاعران حماسه سرای جهان و یکی از مهمترین شاعران
ایران3- معرفی شاهنامه فردوسی به عنوان مهمترین اثر منظوم حماسی در سطح جهان و ارزشمندترین سند هویت ملی – فرهنگی، ادبی و تاریخی
ایرانهم اکنون در این موزه اشیایی با مضامینی چون آثار سنگی
...مشاهده کامل متن دوران پیش از تاریخ مکشوفه از دشت توس و اطراف کشف رود، انواع شاهنامه، نظیر شاهنامه چاپ فلورانس و شاهنامه ۷۳ کیلوگرمی اهدا شده از سوی موسسه امیرکبیر، آثار کشف شده از حفاری‌های باستان شناسی شهر توس همچون تنگها، پیه سوزها، عطردان‌ها و…، نسخه‌های خطی منحصر به فرد، تابلوهای نقاشی با مضمون داستان‌های شاهنامه فردوسی و پرتره حکیم توس و…به نمایش در آمده است.
منابع :
http://ferdowsitoos.com/
razavi-chto.ir/?portal=MainP
a.wikipedia.org/wiki
