آدرس : روستای اولتان در استان اردبیل ، شهرستان پارس‌آباد ، بخش مرکزی ، دهستان قشلاق شمالی واقع شده است و با راه آسفالته از طریق شهر پارس‌آباد مغان قابل دسترسی می‌باشد.
" اولتان " نام روستایی زیبا و تاریخی در شمال استان اردبیل می‌باشد. قدمت و دیرینگی این روستا با توجه به آثار به جای مانده از قلعه تاریخی واقع شده در روستا ، به دوره پیش از اسلام بازمی گردد و در واقع متعلق به دوران ساسانی می‌باشد ؛ هرچند طی کاوش‌های کارشناسان ، از دوران اسلامی نیز آثاری چون سفال به دست آمده است.
روستای جلگه ای اولتان از سطح دریا 70 متر ارتفاع دارد و آب و هوایش در فصول بهار و تابستان ، معتدل و در فصول پاییز و زمستان کمی سرد می‌باشد. اهالی اولتان به زبان آذری تلکم می‌کنند و دینشان اسلام است.
شغلشان بیشتر کشاورزی و دامداری می‌باشد و گندم ، پنبه ، چغندرقند و انواع صیفی جات از جمله محصولاتشان به شمار می‌آیند.
از عمده‌ترین صنایع دستی رایج این روستا نیز می‌توان به بافته‌هایی از قبیل گلیم ، جاجیم و نمد اشاره کرد.
روستای اولتان از جمله روستاهای مهاجر پذیر استان اردبیل می‌باشد ، و به دلیل دارا بودن زمین‌های حاصل خیز ، برخی از زارعان اردبیلی این زمین‌ها را اجاره و محصولاتشان را کشت می‌نمایند.
بافت روستا ، بافتی متمرکز همراه با شیبی ملایم می‌باشد و جهتش شمالی ـ جنوبی واقع شده است. این روستا نیز دارای دو نوع بافت قدیم و جدید می‌باشد و بیشتر خانه‌های این روستا با توجه به نظام معیشتی روستا ، ساختاری قدیمی دارند و فضاهایی همچون انبار ، آغل ، اتاق‌های نشیمن ، خواب ، پذیرایی و سرویس بهداشتی، فضای مشابه در بیشتر این نوع خانه‌ها است .
بافت یا ساختمان‌های جدید با مصالحی همچون سیمان و بلوک سیمانی ، در کنار کانال آبی روستا و امتداد جاده اصلی روستا ساخته شده است.
سد ارس در نزدیکی این روستا قرار دارد و به همین دلیل کانال آبیاری انشعابی روستا ، از داخل روستا عبور کرده و درخت زارهای انبوه در این مسیر به وجود آمده است که در کنار بافت قدیمی روستا چشم هر ببیننده ای را مجذوب خود می‌نماید.
همچنین بجز باغ‌های اطراف کانال ، در حاشیه و اطراف سد ارس این باغ‌های متراکم در ایام مختلف سال خود نمایی می‌کنند.
یکی دیگر از جاذبه‌های مشهور این روستا ، " قلعه اولتان " می‌باشد که در کنار رود ارس و 500 متری روستا واقع گشته است. این قلعه مساحتی بالغ بر 320هزار متر مربع دارد.
قلعه ای که توسط اشکانیان ، با کاربرد نظامی بنا گذاشته شده است و به علت مستحکمی تا سده 12 هجری مورد استفاده بوده است. ناگفته نماند که عده ای معتقدند و از نظر علمی گمان می‌برند که هنوز قسمت قابل توجه ای از ساختمان‌های دژ اولتان همچنان در زیر خاک مدفون است.
مردم اولتان ، آداب و رسوم ویژه‌ای برای اجرای مراسم عزاداری و آیینی در ماه‌های محرم و صفر دارند که خود به نوعی از جاذبه‌های این روستا می‌باشد. همچنین برای جشن‌ها و اعیاد ملی ، مراسم هایی با نمود آیینی برگزار می‌نمایند که موسیقی عاشیقی به این نوع مراسم‌ها جلوه‌ای خاص می‌بخشد.
اهالی روستای اولتان ، اکثراً پوشاک امروزی دارند اما عده ای نیز با لباس‌های سنتی خود که شامل کت ، شلوار ، پیراهن ، کلاه شاپو و کفش چرمی برای آقایان ، و برای بانوان” تومان کؤینک “ می‌شود ، را بر تن دارند.
تومان کؤینک که لباس سنتی زنان این روستا می‌باشد ، شامل پیراهن بلند گلدار ، نوعی کت زنانه به نام " یل " و روسری به نام ” یایلیق “ می‌شود.
غذاهایی چون آبگوشت ، بُزباش ، آش دوغ و انواع کباب از غذاهای محلی رایج در میان مردم روستا هستند.
گفتنی است این منطقه به دلیل نزدیکی به رود آراز ، مجاورت با پارس‌آباد ، و دشت مغان و اهمیت تاریخی‌ای که دارد ، سبب گشته تا از سوی معاونت حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اردبیل ، هدف ساخت و ایجاد سایت موزه شود تا در شمال استان و برای نمایش آثار تاریخی و باستانی ، پذیرای عموم گردد.
جمعیت روستای اولتان بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ ، ۳۶۱۰ نفر یا به عبارتی ۸۱۰ خانوار بوده است.
منبع:
http://5na.blogfa.com
http://www.moghanoltan.blogfa.com
http://www.epe.ir
http://www.iranvillage.ir
http://fa.wikipedia.org
