این روستا در فاصله هفتاد و سه کیلومترى شمال شهرستان
دزفول واقع شده است که از توابع دهستان سید ولى الدین بخش شهیون
دزفول میباشد و در دامنه کوه لنگر قرار دارد .
با اینکه سالیان زیادی از عمر این روستاى تاریخى می‌گذرد در
بافت کهن خانه‌ها هنوز هم شاهد نحوه معیشت ،فرهنگ و سنن،
گویش ، آداب و رسوم و برپایى مراسم مختلف به شیوه کاملاً سنتى می‌باشیم.
روستای لیوس علاوه بر
بافت زیباى تاریخى خانه‌ها ، داراى جاذبه هاى گردشگرى طبیعى و بکر شامل کوهستان‌ها ،مراتع بسیار زیبا ، باغ هاى میوه ، رود خانه، آبشار و … میباشد که در فصل‌های
بهار و پاییز و زمستان به علت آب و هواى مناسب ،پذیراى گردشگران زیادى از سراسر جهان میباشد.
این روستا از شمال غربی به کوه لنگر و از غرب به دره کول ختم می‌شودکه ارتفاعی حدود نهصد و هفتاد متر از سطح دریا دارد و آب و هوای ان معتدل کوهستانی است.
از جاده شمال شهرستان
دزفول و مسیر شهیون و گذشتن روستاهای صالح آباد و گوشه می‌توان به این روستا رسید . این روستا با توجه به نوع
بافت ...مشاهده کامل متن تاریخی و طبیعت زیبای آن ، هم در فصول مختلف سال یکی از دیدنی‌های شهرستان دزفول محسوب می‌شود.
بافت کنونی این روستا بیش از هفتصد سال قدمت دارد . به دلیل اینکه برخى از ابنیه روستا مانند منزل حیدر عباسى کتیبه اى مبنى بر آن تاریخ را دارد ،با این حال ، وجود آسیاب هایی با قدمت دوره ساسانی ، پیشینه این منطقه را به دوره جنگ ایران و روم می‌برد و به استناد تحقیقات گروهی از ایتالیایی‌ها نام این روستا لیوس، قسمتی از نام یک سردار رومی گرفته شده است ، نام گذاری روستای همجوار آن به اسم” سزار” نیز بر این قضیه تایید مهر تایید می‌زند.
لیوس داراى یک سبک خاص معمارى میباشد که از تمام بخشهاى موجود در یک ساختمان استفاده بهینه شده است.به طور مثال از ستونهاى ساختمان به عنوان انبار گندم استفاده شده یا طراحى و جنس مصالح ساختمان به گونه اى بوده که در فضاهاى مختلف دماى مورد نیاز براى نگهدارى اجناس و مواد مورد نظر را داشته باشد.
در و پنجره‌های ساختمان‌ها چوبی می‌باشند و جهت‌گیری واحدهای مسکونی به منظور بهره‌گیری از حرارت و نور خورشید به سمت جنوب است.
معابر عمومى این روست داراى ویژگى خاصى است و به گونه اى طراحى شده که سرعت و سلامت براى عابر در رسیدن به محل کار خود در اطراف روستا یا برگشت به منزل فراهم باشد.
به دلیل اینکه غالب مصالح به کار رفته در این روستا از سنگ است . روستای لیوس به روستای سنگی دزفول نیز شهرت دارد.
یکى از چشم اندازهاى زیباى این روستا چنار و چشمه جارى در کنار آن میباشد . از ابنیه تاریخى و مذهبى آن مقبره سید ولى الدین گوشه میباشد که جد سادات گوشه و کاظمینى در دزفول است.
بقایاى آسیاب هاى آبى از دیگر بناهاى تاریخى روستا محسوب می‌شود که به دوره ساسانیان بر میگردد و وظیفه آرد کردن گندم هاى اهالى را داشته اند که از شاخصه‌های پیشینة تاریخی این روستاست.
از دیگر مناظر طبیعى این روستا کوه لنکر است که در رشته کوه البرز قرار گرفته و چشم‌انداز بسیار زیبایی دارد که بعضاً این کوه به دلیل همجواری با این روستا ، کوه لیوس نیر نامیده می‌شود.
باغ‌های انار اطراف روستا نیز جلوه خاصی به آن داده است است. این باغ‌ها باعث تلطیف هوا و زیبایی و سرسبزی روستای لیوس شده است.
درختان کُنار ، انار کوهی ، انجیر و بادام کوهی ، گیاهان گل‌گاوزبان ، بابونه و گیاهان علوفه‌ای پوشش گیاهی بسیار زیبایی در اطراف این روستا فراهم آورده‌اند.
همچنین جنگل هاى بلوط و کلخنگ و بادام کوهى از دیگر جاذبه‌های روستای لیوس میباشد.
حیات وحش منطقه نیز با برخورداری از گونه‌های نادر جانوری مانند شغال، گرگ، روباه، خرگوش، آهو، قوچ، میش، بزکوهی، گراز، خرس، پلنگ، کفتار، کبک و قرقاول نظر گردشگران طبیعی دوست را جلب می‌کند.
منبع :
http://wikiroosta.ir/
http://dezful-village.mihanblog.com/
http://www.yjc.ir/
http://forum.saramad.ir/
