غار قلایچی درحدفاصله ۹ کیلومتری شمال شرقی شهرستان
بوکان و در مجاورت محوطه باستانی تپه قلایچی (قلعه و یک تپه مجاور) یکی از مراکز تمدن مانایی‌ها قرار گرفته و از دسته غارهای طبیعی
ایران به حساب می‌رود، این در اثر نفوذ آب در طبقات آهکی شکل گرفته و از نظر ساختار غار؛ آن را از جملهٔ غنی‌ترین غارهای مکشوف
ایران به به شمار آورند.
دهانه این غار با قطر ۸ متر در ارتفاع ۱۷۵۰ متری کوهی به همین نام قرار دارد. عمق غار تا رسیدن به کف تالار اول ۱۱۰ متر میباشد که مستلزم فرود بر روی تپه‌ای ۲۰ متری انباشته شده از سنگ، فضولات و لاشهٔ کبوترانی است که تا عمق ۴۰ متری غار لانه کرده‌اند.
جالب است بدانید که تا شعاع ۲۰ متری دهانهٔ غار هیچ سنگی یافت نمی‌شود و تمامی این سنگها را در کف تالار اول میتوان یافت.
(گزارش تالارهای
غار قلایچی از سایت پابه پا)
تالار اول به نام تالار کازیوه نام گذاری شده است که کلمه ای کردی و به معنی شروع صبح میباشد که به دلیل سو سوی
نور که از بالای چاه دیده میشود این نام بر ان نهاده شده است.
علاوه بر وجود چند ده استلاگمیت واستالاگتیت بزرگ و تونل‌ها یی که این تونل‌ها گاه
...مشاهده کامل متن بن بست و گاه به همدیگر مرتبط هستند در قسمت جنوب غربی خود به حوضچه آبی زلال و روان ختم میشود که به دلیل درصد بالای آهک در آن غیر قابل شرب میباشد که به نام کوهنوردی بوکانی حوض اسماعیل فرامرزی نام گذاری گردیده است.
دومین تالار عمده غار به نام تالار مقبل نام گذاری گردید که با وجود مرواریدهای کف غار ستون‌های به هم رسیده و تزئینات آهکی کوچک و بزرگ با اشکال مختلف میتوان تالار دوم را با چند طبقه از صفحات سست و به هم مرتبط یکی از تالارهای منحصر به فرد در نوع خود دانست که دست رسی به تالار مقبل مستلزم فرودی 25 متری بوده که این فرود ما را به ابتدای تالار رهنمایی میکند.
تالار سوم که یکی از بزرگترین (و شاید بزرگترین تالار مکشوف ایران است) تالارهای ایران و قدیمی‌ترین تالار این مجموعه است و به نام تالار کردستان نام گذاری شد که دریاچه ای نسبتا بزرگ در آن قرار دارد که دریاچه به نام دریاچه خزر نام گذاری گردید.
تالار چهارم این مجموعه که به سمت شمال و همجهت با دهنه غار دوکچی است علاوه بر استالاگمیت‌ها و راهروها و دالانهای متعدد دو دریاچه آب کوچک را نیز در خود جای داده که این تالار به یاد جان باخته گان طوفان کاترینا تالار کاترینا نام گذاری شده است.
این غار عظیم با دهانه‌ی بزرگ 8 متری ، سالها با داستانهای فراوان پر رمز و رازترین مکان نامشکوف بوکان بود تا اینکه در سال 1381 نخستین تیم منتخب از کوهنوردان بوکان با جسارت و از جان گذشته گی زیاد موفق به فرود از چاه نخست این غار به طول 110 متر شده و توانستند حس کنجکاوی اهالی را تا حدودی ارضا نمایند ، سپس در سال 1384 تیم مجهزتری به سرپرستی زنده یاد مقبل هنرپژو کوهنوردی عضو تیم ملی توانست سه تالار عظیم این غار را بعد از چاه مورد شناسایی و طول مسیر پیمایش شده این غار را به حدود 300 متر برساند .
ازآن سال ببعد تیمهایی وارد این غار شده و هرکدام مقداری از آن را بازدید کردند تا بالاخره تیمی از باشگاه سنگنوردان بوکان موفق به پیشروی بیشتر و نقشه برداری حدود 400 متر ازاین غار برای اولین بار شدند .
درتاریخ 17 لغایت 20 تیرماه جاری به دعوت از مسئولین و کوهنوردان وغارنوردان شهر بوکان ششمین همایش سراسری غارنوردان کشور به همت انجمن غارنوردان وغارشناسان(درشرف تاسیس) تیمی مرکب از 62 غارنورد ، زمین شناس ، نقشه بردار و تصویر بردار موفق شدند به قسمتهای دیگری از این دنیای زیبای زیر زمینی دست یابند از جمله پس از پیمایش تالارهای کشف شده قبلی به منبع بزرگی از آبهای زیرزمینی منطقه دست یافته که بعلت وسعت زیاد آن نامش را دریاچه خزر نهادند .
در این برنامه ضمن عبور از کنار این دریاچه به دالانها و تالارهای دیگری وارد شده که وسعت بسیاری داشته و با وجود دهلیزها و پرتگاههای بیشمار از زیبایی‌های منحصر بفردی برخوردار بوده و کلکسیونی از تزئینات مختلف آهگی از چکنده و چکیده‌های بلند ، تزئینات کل کلمی ، گوش فیلهای رنگارنگ ، مروارید غار و گریستالهای سوزنی و … پوشیده شده است .
دراین برنامه تیم نقشه برداری داخل غار موفق به نقشه برداری از 1388 متر نقشه سه بعدی و تیم نقشه برداری و جستجوی سطحی ضمن بررسی حدود چهارکیلومتر مربع اقدام به نقطه گذاری و برداشت نمونه از سنگها ، گسلها و فرونشست اطراف غار نموده و با کمانه زنی‌های علمی بدنبال اثبات فرضیه ارتباط بین این غار عظیم و غار دوک چی در ارتفاعی موازی با غار غلایچی بودند
قراراست با ترسیم نقشه‌های سطحی و تتبیق آن با نقشه‌های زمین شناسی و توپوگرافی و همچنین ترسیم نقشه داخلی تا این نقطه گزارش کاملی به مسئولین شهرستان تقدیم تا با دید کارشناسانه‌تری به این غار بزرگ که میتواند بسیاری از سوالات علمی و تخصصی را پاسخگو باشد نگاه کرد .
لازم به توضیح است ، برخورد بموقع مسئولین منجر به توقف اقدامات تخریب و خاکبرداری که قرار بود برای نفوذ به غار از زیر کوه تونلی حفر و ندانسته به میلیونها سال فرایند زمین شناسی آسیبی جبران ناپذیربزنند ، جلوگیری شد.
شکل قرارگیری غار مذکور ، چاه یکصدو ده متری ورودی غار ،شکافها و کسلهای داخل غار که منجر به ریزش و آسیب پذیری تشکیلات آهکی شده امکان استفاده توریستی عمومی این غار را منتفی نموده و درصورت حفر تونلی با انگیزه حذف چاه مذکور ضمن ایجاد گذرگاه خطرناک تنها وجه تمایز این غار را که میتواند به شهرتش در میان غارهای داخلی و خارجی بیافزاید از بین خواهد برد.
منبع :
http://pabpa.persianblog.ir/
http://www.tabnak.ir/
http://www.kurdpress.com/
http://fa.wikipedia.org/
