روستای قلعه نو جزء دهستان ناروئی از بخش شهرکی و ناروئی شهرستان
زابل می‌باشد که در حدود 26 کیلومتری جنوب شرقی
زابل قرار دارد.
این روستا مربوط به اواخر
دوره قاجار و اوایل پهلوی است. روستای ˈقلعه کهنهˈ نیز در نزدیکی قلعه نو قرار دارد و به سبب متروک شدن ساکنان آن به
روستای قلعه نو کوچ کرده اند.
این روستا به دلیل قرار گرفتن بر روی تپه ای بزرگ به ˈقلعهˈ شهرت یافته و طوایف بزرگی همچون ˈنارویی نژاد، سنجرانی، کیانی، سرابندی و شیرانزهیˈ در آن سکونت دارند.
قلعه نو تنها روستایی در
سیستان و بلوچستان است که صد در صد معماری منازل آن قدیمی و از خشت و گل ساخته شده و با همان سبک ویژگی خود را حفظ کرده است. معماری در سیستان برگرفته از شرایط اقلیمی این منطقه است بطوری که بیشتر منازل آن از مصالح سنتی شامل آب، گل و خشت ساخته شده و امروزه نیز تنها در ساخت منازل 40درصد از روستاهای سیستان این سبک معماری استفاده می‌شود.
این در حالی است که روستاییان قلعه نو در ساخت منازل خود صد درصد این سبک معماری حفظ کرده اند.
با توجه به اینکه خشت و گل سرما و گرما را در خود حفظ می‌کند،
...مشاهده کامل متن استفاده از این نوع مصالح و سبک معماری مانع از خروج هوای سرد خانه می‌شود.
با توجه به آب و هوای گرم و خشک کویری، در سقف این منازل دریچه هایی به نام ˈکولکˈ یا بادگیر و در دیواره آن ˈسورکˈ دریچه ای شبیه حرف انگلیسی تعبیه شده که سبب ورود هوای سرد و کوران آن شده بگونه ای که باد از سقف وارد و از سورک خارج می‌شود.
مقاومت این نوع منازل به دلیل زلزله خیز نبودن منطقه سیستان به 1200 سال نیز می‌رسد.
گورستان قلعه نو نیز در نوع خود بی نظیر است قبرها به صورت پلکانی و مقبره خوانین و حکما در داخل اتاقکهایی به نام ˈمعجرهˈ قرار دارد. مقبره دختری در این گورستان کشف شده که معماری روی آن نشان دهنده دوران صفوی است اما هویت خود فرد هنوز مشخص نشده است.
قلعه نو از روستاهای مهم سیستان و بلوچستان است و به عنوان روستای گردشگری و توریستی مطرح است و همه ساله پذیرای تعداد زیادی گردشگر به ویژه مسافر نوروزی است.
اثر تاریخی بسیار مهم دهانه غلامان مربوط به دوران هخامنشی در مجاورت این روستا قرار دارد.
ارگ محمدحسین خان نارویی نژاد با قدمت 160ساله و زیربنای بیش از 1500 مترمربع در دو طبقه از بناهای تاریخی و مهم این روستا است.
این بنا زیرزمین بزرگی به گستره 1500مترمربع داشته که در گذشته انبار غلات و محل آرد کردن گندم بوده است ،نمای این ارگ از آجر ساخته شده و قریب به 100پنجره دارد،نوع معماری و کاشیکاری آن نیز به اواخر دوره قاجار بر می‌گردد.
منبع:
http://www.negahmedia.ir
http://kianse.ir
http://www.nimroozonline.ir
http://www.irna.ir
